Vanaf 1515 behoren de Nederlanden tot het Spaans-Habsburgse rijk, aan hoofd staat keizer
Karel V.
Politiek voor Karel V:
- 17 gewesten met eigen regels en wetten
- Adel en steden hebben veel privileges
- Edelen zijn de baas op het platteland
Karel V voert centralisatie en staatsvorming, dit gaat ten koste van gewesten, steden en
edelen. Ook heeft hij een strenge godsdienstpolitiek, iedereen moet katholiek zijn
Calvinisten worden onderdrukt.
1555: Filips II opvolger van Karel V
Een aantal edelen kwamen met het Smeekschrift der Edelen (1565), dit was een
verzoekschrift voor zachtere maatregelen tegen de ketters. Filips II had hier geen gehoor bij.
Calvinisten hielden nu (illegale) hagenpreken, dit waren protestantse kerkdiensten in de
open lucht.
Rond 1560 komt er een beeldenstorm, Filips II stuurt hertog van Alva voor aanpak.
Hij richt de Bloedraad op
o Om te betalen voor zijn leger stelt hij de tiende penning op.
Begin van de Nederlandse opstand. Willem van Oranje wordt leider van de
Nederlandse opstand (1568-1648). Deze begint bij de slag bij Heiligerlee (1568). De
geuzen (gevluchte protestanten uit Engeland) nemen den Briel in, dit was de 1 e
overwinning door de opstandelingen steeds meer steden sluiten zich aan bij de
opstand. Dit zorgt ervoor dat de Spaanse soldaten steeds meer moeten vechten,
maar ze krijgen al een aantal maanden geen loon meer, omdat de Spaanse schatkist
bijna leeg is De Spaanse soldaten trekken naar de rijke Vlaamse handelssteden en
gaan deze plunderen (Spaanse Furie 1576). pacificatie van Gent 1576 de rest van
de gewesten sloten zich nu ook aan bij de opstandelingen. De katholieke zuidelijke
gewesten stappen uit de pacificatie van Gent ivm angst hun vormen de Unie van
Atrecht (1579). De overige gewesten blijven bij elkaar en vormen de unie van Utrecht
(1579). Zij zetten Filips II af met de Acte van Verlating, ze besluiten zonder vorst of
landsheer verder te gaan en worden in 1588 de Republiek der Zeven verenigde
Nederlanden. De strijd gaat verder met het twaalfjarige bestand (tijdelijke vrede)
deze duurde van 1609-1621. Pas in 1684 wordt er vrede gesloten : vrede van
Munster.
, Tijdvak 6: tijd van regenten en vorsten 1600 – 1700
Kenmerkend aspect 23 : Absolutisme
Koning Lodewijk XIV regeert vanaf 1661 via het absolutisme (= een staatsvorm waarbij de
koning alle macht heeft en alleen aan god hoeft te verantwoorden.) De adel heeft nu minder
macht en Edict van Nantes wordt ingetrokken. Alleen het Katholieke geloof is toegestaan,
Hugenoten (calvinisten) moeten Frankrijk verlaten.
Het absolutisme wordt gerechtvaardigd door Droit Divin: koning is Gods politieke
vertegenwoordiger op aarde.
Kenmerkend aspect 24 : De Gouden Eeuw op het gebied van economie, politiek en cultuur
Het was een tijd van opbloei van de economie in de republiek. Dit kwam door:
• Moedernegotie/Oostzeevaart = graanhandel via de Oostzee die Holland veel winst
oplevert en van Amsterdam een belangrijke stapelmarkt van West-Europa maakt.
• Commerciële landbouw (Holland)
• VOC en WIC
• Stapelmarkt Amsterdam financieel centrum
Er is nu een relatief hoge welvaart; lage werkloosheid en armenzorg.
Er is ook een culturele bloei in de schilderkunst, architectuur en dichtkunst. Er zijn veel
schilders met veel opdrachten, dit kwam door rijkdom van klanten.
• Bestuur in de republiek
– Regenten
• Afgevaardigden van alle gewesten
• Stadhouder (legeraanvoerder / Oranje)
• Bestuur andere Europese landen
– Monarchie
• Koning
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rebeccadevries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.