Samenvatting
Samenvatting Historische context 3 Nederland 1948
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Historische context 3 Nederland 1948 voor examenjaar HAVO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Historische context 3 Nederland 1948-2008Leidende vraag 1: Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948-
1978?
Nederland voor de Tweede Wereldoorlog: verzuiling. Indeling van de samenleving in politiek-
maatschappelijke stromingen. Deze zuilen hebben hun eigen politieke partijen, omroepen en
kranten.
Protestanten
Katholieken
Socialisten
Liberalen/neutralen (niet zo verzuild)
De Duitse bezetting van Nederland maakte een einde aan veel verzuilde instellingen door nazificatie.
Mensen hadden nu een sterk gevoel van nationale eenheid onder de Nederlandse bevolking.
Nederlanders hopen op definitieve doorbraak van de verzuiling, maar na de Tweede Wereldoorlog
raakt Nederland weer snel verzuild.
Na de oorlog was er sprake van ‘babyboom’: worden veel baby’s geboren en de bevolking groeit.
Tussen 1948-1959 werd Nederland bestuurd door sociaaldemocraten en christelijke partijen. Rood-
roomse coalities: Partij van de Arbeid (PvdA) en Katholieke Volkspartij (KVP).
Sociaaldemocraten: verbetering leefomstandigheden arbeiders en middenklassen
Katholieken: naastenliefde, duidelijk gestructureerde samenleving
Leiden de wederopbouw van gebouwen, infrastructuur en de industrie.
Het Marshallplan is grote steun voor de wederopbouw: economische steun van de VS aan Europese
landen. Het doel van de VS hierbij, was om het communisme tegen te gaan en Europa als
handelspartner en bondgenoot te hebben in de Koude Oorlog. Ze gaven steun door middel van
leningen en giften aan West-Europa, geen communisten in de regeringen en Europese
samenwerking. Het Marshallplan is onderdeel van de Amerikaanse containmentpolitiek.
De Rooms-rode regering gelooft in het idee van een maakbare samenleving: door overheidsingrijpen
en samenwerking zou er meer economische gelijkheid ontstaan.
Begin verzorgingsstaat: staat waarbij de overheid de welvaart en het welzijn van de burgers
garandeert.
Verzorging ‘van wieg tot graf’
Eerst pensioenwet (vanaf 1957 AOW) Uitkering voor alle burgers van 65 jaar en
ouder.
Later uitgebreid met bv Bijstandswet en Wet of Arbeidsongeschiktheid
➔ Door verzorgingsstaat neemt economische gelijkheid toe en stijgt de welvaart.
In de jaren 1950 en 1960 is er dus sprake van een economische groei en toenemende industrialisatie.
Oorzaken hiervan zijn:
De loonmatigingspolitiek. De lonen werden laag gehouden voor de werknemers en bedrijven
hadden een akkoord met hoge belastingen op winsten. → Meer werkgelegenheid en een
stijging van de export (goedkoper producten voor buitenland).
Het Wirtschaftswunder: economisch herstel van West-Duitsland → groei van handel met
Duitsland.
Vondst van de aardgasbel in Groningen → groei van inkomsten van de overheid.
, Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog blijft Nederland neutraal. Duitsland accepteerde dit niet
en bezette in 1940 Nederland. WOII maakt een einde aan de neutraliteitspolitiek; Nederland werd
bondgenoot van VS tijdens Koude Oorlog.
In de Koude Oorlog werd Nederland ook lid van de NAVO: militair bondgenootschap tegen
communisme.
Europese samenwerking, oprichting van Europese gemeenschap voor kolen en staal (EGKS):
gezamenlijk beheer van productie van kolen en staal. Ze wouden zo nieuwe oorlogen voorkomen
door de controle op bewapening. Ook stonden ze zo sterker tegen communistische dreigingen van de
Sovjet-Unie.
Vanaf de jaren ‘50 komt er ook een einde aan de verzuiling van
Politiek:
o Opkomst nieuw politiek partijen, zoals D66.
o Opkomst nieuwe omroepen, zoals Veronica.
Sociaal leven:
o Meer vrijheid en vrije tijd voor jeugd
o Jongeren langer onderwijs
o Vanaf 1950 ontstaat een jongerencultuur: groep jongeren met gedeelde normen en
waarden die tot uitdrukking komen in taal, uiterlijk, kleding en muziek. Oorzaken van
ontstaan:
Vanaf begin jaren 1960: sterke stijging van de lonen. → ontstaan consumptiemaatschappij : er is geld
voor allerlei luxeproducten: wasmachines, supermarkten, vakanties etc.
Groei van de welvaart gaat samen met:
Verstedelijking
Groeiende mobiliteit: steeds meer mensen hebben een auto en kunnen zich makkelijker door
het land verplaatsen.
Andere verwachtingen van het leven: genieten werd ook belangrijk.
1973: einde aan de economische groei door oliecrisis.
➔ Arabische landen verhogen olieprijs en exporteren geen olie maar westerse landen zoals
Nederland. → ontstaan van oliecrisis. De oliecrisis in 1973 maakt een einde aan jarenlange
economische groei. In de eerste jaren kan Nederland de gevolgen hiervan nog opvangen.
➔ Gevolgen:
o Hoge werkloosheid
o Hoge overheidsuitgaven
→ samenleving en verzorgingsstaat komen onder druk te staan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rebeccadevries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 61001 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
