H12 De Europese samenleving in
tijdens de Renaissance
1350-1550
Welvaart en macht in Italië tijdens de Renaissance
Renaissance: wedergeboorte van de klassieke oudheid -> Italië van de 14e tot 16e eeuw.
De Italiaanse steden bloeiden op en als gevolg daarvan ook de burgerij. Zij gebruikte hun
geld om luxeproducten te kopen en kunstenaars in te huren in het zogeheten patronage
systeem.
Patronage: financiële steun voor kunstenaars en schrijvers gegeven door steden groepen en
individuen vaak om specifieke werken te produceren of in specifieke ssjlen te werken.
Moraal: geniet van het leven geen zware bedevaart naar God
Handel en welvaart
Italiaanse steden waren rijk geworden door overzeese handel. Venesë was rijk geworden
net als Milaan en Genua. Florence had een vruchtbare bodem en lag op de hoofdroute naar
Rome -> Handelsstad. In Florence kwamen de bankiers op. Bankiersfamilies werden rijk en
domineerden de stad (de Medici’s). Kooplieden uit Florence investeerden -> rijker ->
poliseke macht. Door de welvaart ging er meer geld naar kunst en cultuur. Architecten
beeldhouwers en schilders werden ingehuurd door het stadsbestuur en de burgerij er was
werk genoeg.
Communes en republieken van Noord-Italië
Gemeentes: verenigingen van vrije mannen in Italiaanse steden o.l.v. koopvaardijgilden die
poliseke en economische onahankelijkheid zochten van de lokale edelen. De gilden zorgden
voor de stadsmuren belassng en civiele orde.
Lokale edelen trouwden met rijke vrouwen -> fusie zorgde voor machsge oligarchie.
Rivaliteit tussen families -> polisek instabiele gemeentes.
Popolo: rechteloze gewone mensen in Italiaanse steden die hun uitsluisng van macht kwalijk
nemen.
Zij gebruikte legers om regering over te nemen (13 e eeuw) -> konden geen macht houden ->
koopliedoligarchieën herstelde de macht d.m.v. inzeten Condoteri: aanvoerder leger
huurlingen. Kortom de macht in Italiaanse steden was een wisselende zaak.
Signori: bestuur door één man in Italiaanse steden. Systeem werkte niet echt anders dan bij
een oligarchie. Kleine groep had de macht.
Courts: paleizen waar signori en andere machthebbers leefden zaken deden en kust
maakten. (15e & 16e eeuw).
Stadstaten en het machtsevenwicht
Terwijl er in Noord-Europa centralisase en versterking plaatsvond domineerde de grote
Italiaanse steden de kleinere steden. Dankzij de vele onahankelijke stadstaten kwam er in
Italië niet één verenigde staat op maar bleven er meerdere kleine staatjes bestaan. Het
Italiaanse schiereiland werd door 5 machten gedomineerd Venesë Milaan (Sforza)
Florence (Medici) de Pauselijke staten en het koninkrijk Napels. Deze 5 staten zorgden voor
een balans in de macht -> wanneer een Italiaanse staat een overheersende posise dreigde te
, krijgen werkte andere staten samen om een machtsevenwicht te handhaven -> basis
moderne diplomase.
Medici waren een machsge bankiers familie.
Er werden permanente ambassades in steden gesscht om poliseke banden te behouden.
Rijke steden waren een doelwit voor invasie. V.b. Florence en Napels in gebied van Milaan.
Milaan roept hulp in van Franse koning Karel III die Italië binnenvalt.
Voor de invasie had monnik Girolamo Savonarola voorspeld dat God Italië strafe voor het
corrupte leiderschap. De Franse invasie werd gezien als vervulling van zijn voorspelling. Hij
verjaagde de Medici’s en werd de nieuwe leider.
Savonarola herorganiseerde de overheid organiseerde het vreugdevuur der ijdelheden om
alles wat menselijke schoonheid vereerde te verbranden (kleding cosmesca boeken). Na
een sjd werd hij afgezet door de paus en verbrand. Medici’s kregen macht terug in Florence.
Italië werd de plek waar internasonale conficten werden uitgevochten. V.b. Habsburg-
Valois oorlog (Italiaanse oorlog) tussen Frankrijk en het HRR. Steden lijden onder het geweld.
Plundering van Rome (1527) o.l.v. Keizer Karel V.
Het falen van het een worden van stadsstaten leidde tot eeuwen van onderwerping dor
buitenlandse indringers. In 1870 werd Italië pas één.
Intellectuele veranderingen
De Renaissance werd gekenmerkt door het groeiende zelfewustzijn onder hoogopgeleide
Italianen. Denkers ontwikkelde nieuwe ideeën die met behulp van de drukpers snel
verspreid konden worden.
Humanisme
Giorgio Vasari -> gebruikt als eerste het woord: Renaissance
Francesco Petrarca -> spendeerde uren met onderzoek naar de klassieke sjd. Hij zag alles
tussen de oudheid en zijn sjd in als de donkere eeuwen. Om de oude sjd weer te herleven
kwam hij met een nieuwe studie studia humanitatus. De studenten werden humanisten
genoemd -> start van de stroming humanisme.
Humanisme: studieprogramma ontwikkeld door Italianen die de nadruk legt op het
bestuderen van Griekse en Lasjnse literatuur met het doel om de menselijke natuur te
verklaren.
Er kwam een steeds sterkere interesse naar de oudheid en naar de oude teksten geschreven
door o.a. Cicero en Plato. Humanisten gingen deze teksten lezen en soms ook vertalen.
Virtù: de kwaliteit om de wereld naar eigen hand te zeten.
Belangrijke mensen uit deze periode zijn; Thomas More (Utopia) Leonardo Da Vinci.
Educate
Humanisten waren van mening dat hun studie naar de KO zou zorgen voor het aanleren van
belangrijke vaardigheden. Handig voor toekomssge polisci diplomaten etc. Ze sschte
scholen in het begin alleen in Italiaanse steden later ook in DU FR en EN. Dit onderwijs was
voor mannen niet gepast voor vrouwen. Een paar vrouwen leerden zelfstandig de klassieke
talen.
Baldassare Cassglione schreef De Hoveling -> handleiding in dialoogvorm om de perfecte
hoveling te worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eges123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.