Samenvatting van het vak bestuurskunde in jaargang 2 van HBO Rechten. Het is een overzichtelijke manier van alle colleges samengevat waar alles aan de orde komt.
College 1 – Introductie in Openbaar Bestuur
Leerdoelen:
Kun je beschrijven wat het begrip ‘openbaar bestuur’ in houdt (incl. onderscheid staat,
middenveld, markt)
Heb je inzicht in de Nederlandse staatsvorm en de verschillende taken en
verantwoordelijkheden van bestuurslagen (gemeente, waterschap, provincie, rijk, EU)
Kun je de vier dimensies van goed bestuur beschrijven en spanningsvelden daar tussen
herkennen.
Openbaar bestuur = het geheel van organisaties en activiteiten die primair gericht zijn op de besturing
van de maatschappij. Er wordt onderscheid gemaakt in de staat, het middenveld en de markt.
De staat = is er om het algemeen belang te dienen. Publiek domein, denk aan Europees
Parlement, regering, college van B&W.
Het middenveld = het bevindt zich tussen de overheid aan de ene kant en de bedrijven en
individuele burgers aan de andere kant. Private organisaties die betrokken zijn bij het
openbaar bestuur. Bijvoorbeeld Universiteit Leiden, Erasmus Medisch Centrum.
De markt = om producten en diensten op commerciële grond te leveren. Het bedrijfsleven,
denk aan Shell en Coca Cola bijvoorbeeld.
Niveaus van Openbaar Bestuur:
Verticale dimensies = Het huis van Thorbecke.
- Europese Unie EU
- Rijk
- Provincie
- (Waterschappen) Rijk
- Gemeenten
Provincies
4 dimensies van goed openbaar bestuur:
1. Integer bestuur = de bestuurders mogen niet voor eigen gewin
gebruik maken van hun machtspositie, niet afwijken van Gemeenten
algemeen geldende ethische normen en al helemaal niet
omkoopbaar zijn.
2. Doeltreffend en doelmatigheid, presterend bestuur =
Vooraf geformuleerde doelstellingen van het beleid
moeten ook daadwerkelijk worden gehaald. De bestuurders
moeten met zo min mogelijk middelen de problemen in
de samenleving oplossen.
3. Democratisch/responsief bestuur = politici, bestuurders en overheidsorganen moeten regeren
in de naam van het volk. Politici en gekozen bestuurders ontlenen hun macht, via
verkiezingen, aan de burgers. Democratisch bestuur betekend dat de burgers participeren en
inspraak hebben.
4. Rechtmatig bestuur = de macht van de overheid moet ingeperkt en gecontroleerd worden. Het
recht vervult daarbij een cruciale functie.
, College 2 – Maatschappelijke toestanden en beleid
Leerdoelen:
De betekenis van beleid uitleggen
onderscheid maken tussen een ‘maatschappelijke toestand’ en een ‘maatschappelijke
probleem’.
beleidstheorie herkennen uit een casus
de interne en externe beleidsomgeving in kaart brengen
de beleidscyclus beschrijven en toepassen op casuïstiek
het begrip 'framing' uitleggen
benoemen welke beleidsinstrumenten ingezet kunnen worden.
Beleid = de poging van een bestuursorgaan om een maatschappelijke toestand doelgericht te
beïnvloeden. Beleid is het stellen van doelen, middelen en een tijdpad in onderlinge samenhang.
Bijvoorbeeld: het verminderen van de Nederlandse veestapel met 50% binnen 5 jaar door het
geven van subsidie en opleggen van uitstofnormen.
Een maatschappelijke toestand = de feitelijke weergave van een toestand.
Bijvoorbeeld de percentages van kinderen met overgewicht
Een maatschappelijk probleem = als de maatschappelijke toestand afwijkt van de maatschappelijke
norm.
Bijvoorbeeld dat er een aanzienlijk aantal kinderen is die meer weegt dan de norm van een
gezond gewicht.
Beleidstheorie = een causaal redeneerpatroon dat expliceert welke interventies tot welke uitkomsten in
de omgeving zouden moeten leiden.
Anders gezegd: een doel-middelen redenering die aangeeft hoe bepaalde interventies tot de bedoelde
veranderingen in de omgeving leiden (p. 80 Openbaar Bestuur).
Bijvoorbeeld: het wettelijk verbieden van verkoop van alcohol aan minderjarige zal ertoe
leiden dat minderjarigen zelf minder alcohol gaan drinken.
Externe beleidsomgeving = de omgeving als de wereld buiten het beleid
Interne beleidsomgeving = de interne organisatie van de overheid, die ook van invloed is op wat er aan
beleid mogelijk is én die zelf door het beleid beïnvloed wordt.
Type beleidsinstrumenten = middelen om een probleem tegen te gaan. Het te hard rijden in de
bebouwde kom (beperkend), het adverteren van zonnepanelen (verruimend).
Instrumentenmix = beleidsinstrumenten combineren om een doel te realiseren. Wat voor oplossing wil
je? Twee belangrijke aspecten:
- Effect
- Prijs
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliette26. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.
