Hoofdstuk 1
Drie elementen van een staat:
- Grondgebied: luchtruim, landgrenzen, zee gebied. Het Nederlands grondgebied
bestaat uit Nederland, Aruba Curaçao & Sint Marten
- Gemeenschap: mensen die bij elkaar horen vanwege hun afstamming, of die op
eigen verzoek de nationaliteit van de Staat hebben gekregen
- Gezag: een orgaan heeft het hoogste gezag, in Nederland is dat de overheid. Alleen
het hoogste gezag mag geweld gebruiken (geweldsmonopolie)
Het woord ‘staat’ kan 2 dingen aanduiden:
- Het land: het grondgebied en de gemeenschap
- Het gezag: de overheid
In beide gevallen kan de staat als soeverein (een zelfstandige, ondeelbare eenheid) worden
gezien. Volgens art 2:1 Grondwet kan de staat gezien worden als zelfstandige drager van
rechten en plichten.
De onderverdeling van het publiekrecht:
- Staatsrecht: de manier waarop de inrichting van de staat en de manier van het
optreden van de overheid is geregeld
- Bestuursrecht: de wijze waarop de overheid de samenleving bestuurt
- Strafrecht: regelt de vervolging/bestraffing van (rechts)personen
Rijkswetten: wetten die voor het hele rijk gelden
Vreemdeling: iemand die de Nederlandse nationaliteit niet bezit. Art. 1 lid 1 Rijkswet.
Rechten die komen kijken bij het Nederlandschap
1. Vrije toegang tot/verblijf in het Nederlands Koninkrijk
2. Toepassing van het strafrecht
3. Diplomatieke bescherming
4. Niet uitleveren art. 4 Uitleveringswet
5. Nederlands erfrecht
6. Actief en passief kiesrecht art. 4 Grondwet
7. Toegankelijke functies, zoals burgemeester of rechter
8. Aanspraak op voorzieningen en uitkeringen
Een vreemdeling die onrechtmatig (illegaal) In Nederland verblijft kan geen aanspraak
maken op voorzieningen en uitkeringen
,Hoe krijg je de Nederlandse nationaliteit?
- Via rechtswege: in het geval van de 3e generatie en adoptie, zonder dat er een
juridische handeling verricht hoeft te worden. Art. 3 en art. 5 RWN
- Optieverklaring: in het geval van de 2e generatie niet-Nederlandse jongeren tussen
de 18 en 25 die vanaf hun geboorte in Nederland wonen. Je gaat naar de gemeente
om Nederlander te worden. Art. 6 RWN
- Naturalisatie verzoek: in het geval van de 1e generatie, vreemdelingen die minimaal
5 jaar legaal in Nederland hebben gewoond of die al minimaal 3 jaar zijn getrouwd
met een Nederlandse partner en 18+ zijn kunnen een verzoek indienen. Art. 7 RWN
Er wordt verlangd dat iemand afstand doet van de eigen nationaliteit als hij Nederlander wil
worden. Sommige staten verbieden het om afstand te doen van de nationaliteit, hierdoor
ontstaat een dubbele nationaliteit waardoor er in beide landen aansprak kan worden
gemaakt op bepaalde rechten.
In Nederland verblijven
- Visum: toestemming om als vreemdeling maximaal 3 maanden in Nederland te
verblijven. Art. 3:3 vreemdelingenwet
- Machtiging tot voorlopig verblijf: voor een langer verblijf dan 3 maanden,
bijvoorbeeld voor werk of school
- Verblijfsvergunning regulier: nadat je je machtiging voor voorlopig gebruik hebt
aangevraagd en afgegeven onder beperking voor het doel van het verblijf. Art. 14
VW
- Verblijfsvergunning asiel: voor de mensen die naar Nederland vluchten wegen
bedreigende situaties of slechte economische omstandigheden.
Verblijfsvergunning verlenen als..
- Nederland hiertoe verplicht is, bijvoorbeeld door een verdrag
- Het voor wezenlijk Nederlands belang is, bijvoorbeeld de verblijfsvergunning voor
koning maxima
- Er klemmende redenen van humanitaire aard spelen, zoals ziekte en hereniging met
een kind
Constitutie/staatsregeling: rechtsregels die het staatsgezag en de organisatie van de staat
vast leggen
Bronnen van het staatsrecht
- Het statuut: regeling met betrekking tot de organisatie van het koninkrijk en de
verhouding tussen de landen die daartoe behoren
- Grondwet: regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat, staats
organen en de verdeling van de staatsmacht. Vult het statuut aan en beschermt de
burgers tegen al te grote inbreuken door de staat
- Gewoonterecht: ongeschreven regels, gebruiken die gewoontes zijn, regels waarvan
men vindt dat het juridisch zo hoort
- Organieke wetten en besluiten: als de grondwet bepaalt dat iets geregeld moet
worden in een wet in formele zin
- Verdragen en Europese maatregelen: afspraken tussen twee of meer staten
, - Jurisprudentie: uitspraken van rechters, om bestaande rechtsregels te
verduidelijken
Hoofdstuk 3
Statenbond/confederatie: losse staten die op basis van een verdrag samen werken
(bijvoorbeeld in de oorlog), maar verder volledig zelfstandig zijn.
Eenheidsstaat: staat bestaande uit onzelfstandige delen onder een centraal gezag,
bijvoorbeeld de republiek van Frankrijk
Bondstaat/federatie: staat bestaande uit grotendeels onzelfstandige federale staten met
een centraal federaal gezag. Doordat ze hun zelfstandigheid grotendeels afstaan aan het
federale gezag, staan ze automatisch ook de staatsmacht af. Bijvoorbeeld de VS
Gedecentraliseerde eenheidsstaat: de centrale overheid draagt taken over aan de lagere
overheden (gemeenten/provincies)
Provincies, gemeenten en waterschappen: samen zijn ze het openbare bestuur voor het
grond- of taakgebied waar zij voor zijn ingesteld.
1. Centrale overheid met
(zelfstandige)
bestuursorganen
1
2. Decentrale
overheid :provincies,
2 gemeenten,
waterschappen en
3 openbare lichamen
3. Gemeenschap van
Nachtwakersstaat: de overheid zorgt alleen voor de veiligheid, rust en orde en bemoeit zich
er verder niet mee
Sociale verzorgingsstaat: de overheid grijpt in in het sociaal economische leven om alle
burgers een merkwaardig bestaan te garanderen
Kenmerken van een democratische rechtsstaat
- De overheid mag alleen optreden op grond van algemene regels (de wet) die
democratisch tot stand zijn gekomen legaliteitsbeginsel
- Spreiding van de overheidsmachten Trias Politica en Checks & Balences
- Onafhankelijke rechter
- De overheid moet de grondrechten respecteren
Trias Politica (machtenscheiding/triasleer): machten moeten worden uitgevoerd door 3
verschillende organen
- Bestuursrecht
- Wetgevend recht
- Rechtspraak
Nederland is een koninkrijk, dat staat vastgesteld in de grondwet constitutionele
monarchie. Art. 24 GW
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yasm1na. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,24. Je zit daarna nergens aan vast.