Het inspiratieboek voor de gelukkige klas
Inleiding
Een gelukkige klas is een klas:
- met een sfeer van respect en vertrouwen.
- waar kinderen elkaar echt kennen en geïnteresseerd zijn in elkaar.
- waar kinderen niet bang zijn voor elkaar en elkaar steunen.
- waar rust is om hard te kunnen werken.
- waar kinderen weten hoe ze conflicten samen kunnen oplossen.
- waar de leerkracht en de kinderen voor elkaar zorgen.
- waar de leerkracht en de kinderen verantwoordelijkheid nemen en samen zorgen dat
iedereen.erbij ..hoort. Omdat ze weten dat ieder kind uniek is en zijn eigen behoeften
heeft.
Aannames:
Gelukkige kinderen leren meer.
Een kind dat niet gelukkig is, leert niet omdat het geen ruimte heeft in zijn hoofd.
Door aandacht te besteden aan het geluk van kinderen schep je ruimte om te leren
De leerkracht heeft een pedagogische opdracht.
Onderwijs en opvoeding zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Leerkracht moet zorg dragen voor hoe het met de kinderen gaat, voor hoe ze met elkaar
omgaan, voor hoe ze zich gedragen, voor de sfeer in de klas is en voor hoe de kinderen
zich voelen onder zijn leiding.
Ieder kind probeert het goed te doen.
Kinderen proberen het altijd goed te doen, ze willen erbij horen, aardig gevonden worden,
leren, gezien worden en ergens goed.in zijn. De manier waarop ze dat doen is niet altijd
als zodanig herkenbaar. Deze kan worden ervaren als ‘grensoverschrijdend’ of
‘onhandelbaar’.
Als leerkracht moet je nieuwsgierig zijn naar achterliggende bedoeling van het kind,
volhouden om contact te maken, een liefdevolle houding en aanpak hebben naar elk
kind.
De leerkracht heeft de sleutel in handen.
Leerkracht, belangrijke rol, kan verschil maken in het leven van kinderen.
Leerkracht kan kinderen niet gelukkig maken maar wel deuren naar geluk openen.
Sociale vaardigheden train je de hele dag door.
Sociale vaardigheden worden het best ervaren en geoefend tijdens het samenleven met
anderen.
,Deel 1
De gelukkige leerkracht
Geluk is een goede basis om veel te verdragen
Een gelukkige klas is een mooie basis voor een gelukkige leerkracht (en andersom)!
Er is geen mal voor de gelukkige klas omdat ieder kind uniek is, omdat elke klas een
eigen dynamiek heeft en omdat elke school anders is.
Het morele kompas van de leerkracht: voortdurend nadenken over het resultaat van je
handelen.
-> verantwoordelijkheidsgevoel kinderen, verantwoordelijkheid eigen geluk en de zorg
voor het geluk van de ander.
Reactie leerkracht:
- Niet vooroordelend
- Gebaseerd op nieuwsgierigheid
- Beweegredenen van kind achterhalen
- Vriendelijk: respectvol en positief
Het morele kompas van de gelukkige leerkracht
Kinderen doen wat je doet en niet wat je zegt dat ze moeten doen.
Leerkracht handelt uit een sterk moreel kompas: hij heeft, vaak van nature, een heldere
voorstelling van wat ‘goed’ is.
Je kunt kinderen niet gelukkig maken, wel kun je het geluk van kinderen beïnvloeden door
ervoor te zorgen dat jij al het mogelijke hebt gedaan. De gelukkige klas begint bij de
grondhouding van de leerkracht die zegt; ‘de gelukkige klas is mijn hoogste prioriteit’.
Drie psychologische basisbehoeften referentiekader voor onderzoek naar geluk van
kinderen in een klas:
- Relatie
- Autonomie
- Competentie
Voldaan aan drie basisbehoeften dan stijgt de intrinsieke motivatie -> kans op geluk
groter.
Door het creëren van een gelukkige klas kunnen we de kinderen op school een veilige
plek bieden. Een veilige plek waar kinderen die onder moeilijke situaties moeten leven,
toch gelukkig kunnen zijn. Je gelukkig voelen, zit van binnen.
Interne lotsbepaling: kunnen verdragen van moeilijke situaties en desondanks bij je
gelukkige gevoel kunnen komen.
Externe lotsbepaling: Als je je geluk laat bepalen door externe situaties.
Leerkracht heeft zorg voor de kinderen, ook buiten schooltijd. Ouders en kinderen lichten
de leerkracht in als er buiten schooltijd iets gebeurt. Zij vertrouwen erop dat de
leerkracht dit oppakt. Want alles wat buiten schooltijd gebeurt, werkt door in de groep en
kun je niet negeren.
, In een gelukkige klas kunnen kinderen op de leerkracht terugvallen, het is voor hun een
betrouwbare en vertrouwde volwassene. Iemand die oprecht geïnteresseerd is in het
welbevinden van het kind.
Een leerkracht moet vriendelijk zijn, humor hebben, er zijn, beschikbaar en betrouwbaar
zijn, consequent in contact zijn.
Waar je als leerkracht niet nodig bent, moet je niet zijn.
Het is belangrijk dat kinderen weten, voelen dat jij er voor hen bent als ze je nodig
hebben.
De woorden van de gelukkige leerkracht stemmen overeen met haar handelen en ook
haar handelen en zijn komen overeen.
De gelukkige leerkracht
… heeft vertrouwen in zichzelf en in de kinderen.
… durft te differentiëren.
… zorgt goed voor zichzelf.
… is oprecht.
… is voorspelbaar
… is open, maar laat niet alles zien.
… kent zichzelf goed. Is zich bewust van eigen geschiedenis en weet hoe haar ervaringen
haar handelen ….beïnvloeden. Kent eigen blauwe plekken.
… is bereid om naar zichzelf te kijken. Omdat er altijd blinde vlekken zijn.
… is zich ervan bewust hoe ze zichzelf neerzet, kan hiertussen manoeuvreren (streng en
soepel).
… weet dat alles twee kanten heeft (zoekt naar het licht bij een kind)
… heeft geen oordeel over het gedrag van kinderen
In een gelukkige school is er ruimte om te voeden en gevoed te worden, zijn alle
gevoelens welkom en heeft het team zorg voor elkaars geluk en dat van de kinderen.
Collega’s zijn open naar elkaar en durven elkaar ook te vertellen als iets niet goed gaat.
Als leerkracht moet je liefdevol aanwezig zijn, dit betekent dat je jezelf kent en laat
kennen. Dat je kinderen vertelt wat je interessant vindt en waar je plezier in hebt.
Wees consequent in contact, niet in gedrag.
- De kinderen weten waar jij voor staat en vanuit je morele kompas ben je voorspelbaar.
- Wat er ook gebeurt, je moet beschikbaar zijn voor contact met het kind.
In verwachtingen naar kinderen een heldere oriëntatie bieden: kinderen weten wat je
nooit van hen zult accepteren.
Kinderen spreken, net als volwassenen, niet altijd te waarheid.
Voor kinderen is liegen vaak niet meer dan een ver doorgevoerde fantasie of een manier
om pijn te voorkomen. Een kind dat liegt, kan bang zijn voor jouw reactie, wil niet bestraft
of beoordeeld worden of is misschien zelf geschrokken van wat hij heeft gedaan.
ga met kind in gesprek om achterliggende reden te achterhalen.
Je helpt kinderen weer verantwoordelijkheid voor zichzelf en de ander te nemen door af
te stappen van schuldvraag en juist te vragen naar wensen.
Een gelukkige leerkracht weet dat het niet in belang van kinderen is om altijd lief te doen
of altijd duidelijk te zijn. Er is een wisselwerking nodig tussen plus (+) en min (-).
De pedagogische basishouding van de gelukkige leerkracht
Doe niet wat bij jou past, maar wat bij het kind past.
