Op de pabo van de hva is er in periode 1.3 een toets van het vak handschrift. Hier is een overzichtelijke samenvatting van gemaakt. De vragen die hierin beantwoord worden zijn gemaakt door mijn toenmalige docent. De vragen komen letterlijk terug in het tentamen.
De antwoorden zijn opgemaakt uit de...
1. Weten wat voorbereidend, aanvankelijk en voortgezet schrijven is.
Voorbereidend schrijven:
Er zijn een aantal voorwaarden voor een kind om succesvol te leren schrijven
(concentratie, zintuigen, motoriek (pengreep, zithouding) en plezier). Dit leren de kinderen
al in de kleuterklas door gebruik te maken van o.a. patronen.
Aanvankelijk schrijven:
In kleine stappen leren de kinderen: cijfers, letters met hun onderlinge verbindingen en
hoofdletters (groep 3/4). Door middel van overtrekken, naschrijven en schrijfpatronen.
Voortgezet schrijven:
Inslijpingsproces: beter concentreren op de inhoud, minder/niet nadenken over de letters
en verhogen van het schrijftempo (groep 5/6). Let op! Het is belangrijk om aandacht te
blijven besteden aan de vormgeving van de letters.
2. Kunnen vertellen wat visuele discriminatie is, voorbeelden kunnen noemen m.b.t. de
vorm van letters.
Visuele discriminatie:
Het kind moet vormen kunnen onderscheiden vanuit een geheel, zodat het straks de
patronen, letters en woorden ook in onderdelen kan bekijken. Voorbeeld: het herkennen
van de op elkaar gelijkende drukletters d/b en q/p.
3. Romp-, lus-, stokletters kennen en kunnen onderscheiden, blok- en methodeschrift
(verbonden schrift) kunnen onderscheiden.
Rompletters:
Letters die alleen in het midden van de lineering beslaan, zoals de a, c en r.
Lusletters:
Letters die helemaal boven en/of onder uitkomen, zoals b, f en g.
Stokletters:
Letters die wel boven of onder de lineering uitkomen, maar niet zo ver als de lusletters (p, t
en d).
Blokschrift:
Recht vormige drukletters. Vanuit een vierkant geschreven.
Methodeschrift:
Aan elkaar geschreven handschrift.
4. Kunnen uitleggen wat lateralisatie is en wat het verband is met (beginnen te)
schrijven.
Lateralisatie:
Het kind is zich bewust van zijn voorkeurskant en voorkeurshand. Het met twee handen
afzonderlijk bewegingen kunnen uitvoeren, zonder dat er allerlei storende bijbewegingen
worden gemaakt (de ene hand schrijft en de andere hand schuift het papier omhoog). Deze
afzonderlijke bewegingen vragen een goede coördinatie dit is ook van belang bij het
beginnen met schrijven.
, 5. Kunnen aangeven en uitleggen welke de voorkeurshand en ondersteunende hand is
bij planten water geven, kralen, rijgen, haken, breien, timmeren, bezemen etc.
Bovenstaande voorbeelden zijn tweehandige opdrachten. Als je het kind observeert welke
hand de voorkeur heeft bij deksel opendraaien rechtshandig = links vasthouden, rechts
de handeling/actie uitvoeren.
6. De schrijfpatronen kennen (de namen hoef je niet te weten) en het belang daarvan.
Het verschil tussen bewegingspatronen (meer de vrije vorm) en schrijfpatronen
(meer de geleide vorm) kunnen herkennen en uitleggen.
Schrijfpatronen:
Hiermee is het mogelijk om de motorisch-technische vaardigheid te oefenen los van het
schrijven van de letters. Schrijfpatronen worden met de voorkeurshand gemaakt. Het zijn
motorische spierbewegingsoefeningen met accent op het verkrijgen van een eigen ritme
tussen de inspanning (ophaal) en de ontspanning (neerhaal). Het verbonden schrift wordt
bevorderd en de vormdiscriminatie gestimuleerd. Goede voorbereiding op het schrijven.
Verschil bewegingspatronen en schrijfpatronen:
Bij bewegingspatronen gaat het om de vrije vorm. = ongelijk en onregelmatig, slappe
lijnvoering. (Ontspanningsoefening).
Bij schrijfpatronen wordt er meer gewerkt vanuit een geleide vorm (spanningsoefening). =
regelmatig, gelijke hoogte/breedte/afstand/hellingshoek/vorm, spanning in de lijn.
7. Kunnen aangeven waarom eerst niet en later wel op een grondlijn geschreven wordt.
Waarom eerst groot en later kleiner geschreven werd.
Groot naar klein:
Jonge kinderen hebben nog niet zo’n fijne motoriek. Doordat er eerst groot geschreven
wordt, is dit makkelijker en kunnen ze de letters beter van elkaar onderscheiden.
Eerst geen en later wel een grondlijn:
De kinderen moeten eerst ervaring krijgen in de verschillende schrijfbewegingen. Hierbij
zijn alleen de vormen van belang en niet of het netjes op een grondlijn is geschreven. Pas
wanneer er echt begonnen wordt met het aanleren van het methodeschrift gaan de
kinderen in een gelinieerd schrift schrijven.
8. De bewegingsfasen kunnen uitleggen en verbanden met schrijven daarmee kunnen
zien.
- Slurffase 0-1 jaar
De spierspanning in de lichaamshelften is tegenovergesteld. Kind leert kruipen, lopen en
fietsbewegingen maken.
- Symmetrische fase 1-4/5 jaar
Linker- en rechterhersenactiviteit gelijk. Lichaamshelften afzonderlijk van elkaar bewegen is
nog niet goed mogelijk.
- Lateralisatiefase 4/5 jaar
Er ontstaan verschillen in de hersenhelften. De ene kan aansturing geven zonder dat de
andere hersenhelft meedoet. Onafhankelijk van elkaar bewegingen met lichaamsdelen
maken. Ontwikkeling schrijf en ondersteunhand. Mogelijk om grote schrijfbewegingen te
maken.
- Asymmetrische fase vanaf 5 jaar
Het is mogelijk om de verschillende lichaamsdelen te laten samenwerken zonder
(dwang)meebewegingen. Nu kunnen kinderen beginnen met het methodeschrift.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper susanvisser. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
