College aantekeningen
Hoorcollege aantekeningen EVDM
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Alle hoorcolleges van het van Economie van de Managementwetenschappen (EVDM) Inclusief voorbeelden en plaatjes Radboud Universiteit
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aantekeningen hoorcolleges Economie van deManagementwetenschappen
College 1, 09-11-2021, Inleiding
Economie
- Economie gaat over alle (economische) interactie en het creëren van waarde
- Wanneer de gecreëerde waarde toeneemt spreken we van economische groei
o Krimp = recessie
- Economische groei is een relatief “jong” fenomeen
o Eerste vraag: wat is de oorzaak (conditie)?
- Basisconditie economische groei individuele eigendomsrechten. Je investeert alleen in
dingen die van jezelf zijn.
o Mensen zijn niet bereid om te investeren (in zichzelf) als er geen beloning tegenover
staat.
Per Bylund
- “What causes poverty?”
- “Nothing!”
- “It is the starting point”
- “The real question is what causes prosperity?”
- Eerst wordt iedereen in armoede geboren. De echte vraag is ‘wat veroorzaakt rijkdom?’. Hoe
hebben we de laatste 100 jaar het voor elkaar gekregen dat we in rijkdom leven.
Economische groei
- Economische groei komt van productiviteitsgroei het feit dat wij over de tijd meer kunnen
produceren.
- Waarom is er productiviteitsgroei?
o Privaat eigendom + overheid die dit beschermt
o Markten: ‘Trade & exchange’ faciliteren specialisatie markt maakt mogelijk om te
specialiseren.
o Prijzen: Wat wordt er gemaakt? Door wie? Hoe wordt dit gemaakt? Hoeveel moet er
worden gemaakt? Wie krijgt het? Prijzen bepalen wat wij doen/gedrag.
o Bedrijven: Investeringen, Schaalvoordelen & Technologie
- We worden allemaal geprikkeld om efficiënt en productief te zijn (zonder het door te
hebben).
o Samenlevingen worden rijker, maar ook ongelijker. Groot tussen ‘goed’ en ‘slecht’
neemt toe.
- Vaak conflict tussen efficiency (grootte van de taart) en ongelijkheid (verdeling van de taart).
,Economie en keuzes
- De economie is de optelsom van alle individuele keuzes van personen en bedrijven.
- Mensen maken een afweging tussen de individuele kosten en opbrengsten van hun keuzes
denken beter af te zijn na de keuze. Levert het meer op dan het gekost heeft?
- Hoe maken we deze keuzes?
o Binnen de traditionele economie gaan we uit van “rationeel” en “optimaliserend”
gedrag/keuzes macroniveau.
o Inmiddels veel aandacht voor “bounded rationality” (we willen wel maar kunnen
niet) en “cognitive biases” (denkfouten: waarom we niet rationeel zijn).
- Overheden gebruiken wetten en prikkels om deze keuzes te beïnvloeden
- Al deze keuzes worden beïnvloed door prijzen beïnvloedbaar door overheid.
Economie
- Het economische probleem
o Wat moet er worden geproduceerd?
o Hoe moet dit worden geproduceerd?
o Wie krijgt de geproduceerde goederen en diensten?
- De behoeften “oneindig”, de middelen niet ‘schaarste’
o Voor ons (consumenten) voornamelijk tijd en geld
- Schaarste (er is minder dan we zouden willen) Keuzes
- Keuzes Competitie
- Competitie Optimale allocatie van middelen (resources)
- Optimale allocatie van middelen Efficiency (& ongelijkheid)
Keuzes
- We maken de gehele dag door (onbewust) keuzes
- Bij deze keuzes kijken we naar de opbrengsten en kosten van die keuzes wat kost iets en is
dit het waard.
- Economen gaan een stapje verder there is no such thing as a free lunch! Ook al is iets
gratis is, heeft het kosten je had iets anders kunnen doen = opofferingskosten.
- Opportunity costs = opofferingskosten
o De “nettowaarde” van je tweede keuze.
o Nettowaarde: “De ‘waarde’ van de tweede keuze” – “de kosten van de tweede
keuze” = welvaartswinst van tweede keuze die je nu misloopt
- Opportunity costs beïnvloeden gedrag en keuzes
o Invloed salaris op gedrag wat is de waarde van vrije tijd = salaris. Iemand met
hoog salaris huurt bijv. sneller schoonmaakster in dan iemand met laag salaris.
o De rij in de supermarkt iemand die lang duurt creëert opofferingskosten van
anderen in de rij.
o De echte prijs van Ikea meubels rijden, winkelen, in elkaar zetten kost veel tijd.
, o “Voor die prijs kan ik het ook maken’’ zelf maken kost tijd = opofferingskosten.
o Volgen van (online) onderwijs tijdens een lockdown
Opportunity costs, economic costs & economic rents
- De ‘echte’ kosten van elke keuze zijn het alternatief dat je opgeeft (relatieve prijzen?)
- Voor elke keuze:
o Waarde van die keuze (nut/welvaart/geluk) hoe te meten? Wat ben je bereid te
betalen.
o Expliciete kosten van die keuze Wat kost het?
o Impliciete kosten van die keuze Wat moet ik ervoor opgeven? =opofferingskosten
- Impliciete kosten = opportunity costs
- Economische kosten (economic costs) Expliciete kosten + Impliciete kosten
- Welke keuze is de juiste?
o De keuze met een hogere “waarde” dan de “economische kosten”
o Economic rent verschil tussen “waarde” en de “economische kosten”
Sunk costs (verzonken kosten)
- Sunk costs kosten die niet (geheel) kunnen worden teruggedraaid.
- Sunk costs fallacy onterecht rekening houden met verzonken kosten (sunk costs) bij
besluitvorming.
- Verzonken kosten beïnvloeden onze emoties we ervaren ze als verlies
- Grove regels:
o Als eerder gemaakte kosten niet meer kunnen worden teruggedraaid, dien je deze
niet mee te nemen in je huidige afwegingen
o Als eerder gemaakte kosten (gedeeltelijk) kunnen worden teruggehaald, dien je de
terug te draaien kosten als expliciete kosten mee te nemen in je huidige afwegingen.
Opofferingskosten beïnvloeden of je A of B gaat doen. Maar hoeveel dan?
- Bij opportunity costs zien we welke keuze “optimaal” is bij meerdere mogelijkheden.
- De volgende vraag: hoeveel van iets moeten we kopen, produceren, onze tijd aan besteden,
etcetera?
- “Rationeel” en “optimaliserend” gedrag:
o Welke keuze (hoeveelheid) levert de hoogste uitkomst?
o Met andere woorden: Wat is de meest efficiente keuze? Welke hoeveelheid levert de
hoogste winst, het meeste geluk, het meeste nut op?
- Hiervoor moeten we gebruik maken van marginale analyse, de waarde/kosten van 1 extra
Marginale analyse
- MO (Marginale Opbrengsten) = wat levert één extra product op
- MK (Marginale Kosten) = wat zijn de kosten van één extra product
- Dit is niet altijd constant (meestal niet)!
- Opportunity costs spelen ook hier een rol
- Meest efficiënte punt:
, o MO = MK
o Of punt hier het dichtstbij, zolang MO>MK
Prijzen (beinvloeden gedrag)
Terug naar het economische probleem
- Wat (en hoeveel) moet er worden geproduceerd?
- Hoe moet dit worden geproduceerd?
- Wie krijgt de geproduceerde goederen en diensten?
Kapitalisme Markteconomie
- Het economisch probleem wordt via markten en prijzen “opgelost”.
- De samenleving bepaalt via vraag en aanbod de prijzen
- Prijzen bepalen wat en hoe er wordt geproduceerd Individuele beslissingen bedrijven en
personen
- Prikkels overheid prijzen
College 2, 11-11-2021, handel
Prikkels (en ‘unintended consequences’)
Overheden vinden dat de keuzes van mensen moeten worden beïnvloed
- Prikkels (incentives) (goed/slecht) gedrag
o Accijns, boetes, subsidies, prijzen, nudging
o Bonussen je baas vertrouwt je niet, bonus is nodig om te prikkelen om niet lui te
zijn/hard te werken.
o Hypotheekrenteaftrek versus pensioenen
o Elke prikkel heeft een onbedoeld neveneffect (unintended consequences)
Prikkels Unintended consequences (onbedoelde consequenties)
- Kinderopvang in Israël ouders kwamen te laat en kregen boete veel mensen kwamen
expres te laat omdat de boete minder waard was dan vrije tijd/schuldgevoel.
- Hypotheekrente aftrek
- Bonuspunten voor opdrachten
- Mao’s spreeuwen spreeuwen aten gewassen op, beloning per dode spreeuw, er waren
geen spreeuwen meer die insecten eten, insecten plagen, hongersnood.
- Het Cobra effect bonus voor elke dode cobra, mensen gingen cobra’s fokken, ze stopten
met bonus geven, mensen lieten cobra’s vrij, heel veel cobra’s in het land.
- De collegezaal?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noudb1908. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75057 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen