Op universiteit → uni doet wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijk onderwijs.
Wetenschap is gericht op het genereren van nieuwe kennis, van dingen die we (op dit moment) nog
niet kennen.
Onderzoek:
Methodologie = theorie achter de methode
Methode = instrumenten die je inzet voor onderzoek
Instrumenteel = wat je vandaag leert, is morgen bruikbaar
➔ Nadeel = kennis alleen inzetbaar voor dat ene doel
Conceptueel = abstracter, je doet nieuwe inzichten op waarvan je nog niet meteen ziet dat ze
bruikbaar zijn. Bruikbaar voor meer doelen. Nieuwe inzichten, bruikbaar over langere tijd.
Wetenschapstheoretische begrippen:
Ideas Evidence
Theorie Empirie
De theorie:
- Theorie = logisch en consistent geheel van uitspraken die dienen om een bepaald
wetenschappelijk verschijnsel of fenomeen te beschrijven en/of verklaren.
o Eisen:
▪ Logische consistentie
▪ Inhoudelijke coherentie
▪ Empirische correspondentie
▪ Spaarzaam
- Hypothese = voorlopige veronderstelling die uit de theorie is afgeleid en die men door
wetenschappelijk onderzoek tracht te toetsen (= voorlopig antwoord op de onderzoeksvraag)
,De theorie achter de theorie:
- 3 strategieën kennisverwerving:
o Deductie = Vanuit een algemeen idee, bijzondere omstandigheden bedenken en op
basis daarvan hypotheses bedenken. Bij deductief redeneren ga je op basis van een
generalisatie zoeken naar specifieke waarden. Met behulp van deductief onderzoek
test je dus theorieën en hypotheses. Je toetst een theorie. → ‘Iedereen is sterfelijk,
dus hij is sterfelijk.’
o Inductie = Vanuit specifieke observaties, die je continu ziet, een algemeen patroon
ontdekken, algemene regelmaat. Als je tot een generalisatie wilt komen over een
specifiek fenomeen dat je hebt geobserveerd, dan redeneer je inductief. Je creëert
een theorie.
o Abductie = Theorieën en modellen bedenken waarmee je zo goed mogelijk bepaalde
patronen in de werkelijkheid kunt aanduiden. Modellen maken die bij patronen
passen om deze patronen te verklaren.
▪ Deze modellen kun je doorrekenen en zodoende kijken wat er bijvoorbeeld
in de komende jaren gaat gebeuren.
- Context of Justification:
Met ‘context of justification’ wordt het rechtvaardigen bedoeld van bepaalde vermoedens
die we hebben over verschijnselen.
➔ Welk bewijsmateriaal kan worden aangedragen om aan te geven dat een bepaalde verklaring
voor een verschijnsel juist is?
- Logisch positivisme, kritisch rationalisme
Logisch positivisten en kritisch rationalisten willen beiden onderscheid tussen
wetenschappelijke kennis en niet-wetenschappelijke kennis → empirisme.
Logisch positivisme Kritisch rationalisme
Waarnemingen = abductie Deductie → theorieën bedenken en dan
toetsen.
Verificatie = zoeken naar casus die these Falsificatie = zoeken naar een casus die de
ondersteunen. these niet ondersteunt → Algemene
Bijvoorbeeld: de these is ‘alle zwanen zijn uitspraak ongeldig als tegendeel is
wit’ vervolgens gaan logisch positivisten bewezen.
zoeken naar witte zwanen om deze these te Bijvoorbeeld: de these is ‘alle zwanen zijn
ondersteunen. wit’, kritisch rationalisten gaan op zoek naar
de zwarte zwaan.
Empirisch Karl Popper
- Verificatie versus falsificatie
Verificatie = zoeken naar casus die these ondersteunen.
Falsificatie = zoeken naar een casus die de these niet ondersteunt Algemene uitspraak
ongeldig als tegendeel is bewezen.
,Casus Janis: Groupthink
Groupthink = groepsleden proberen conflict te minimaliseren en proberen een consensus te
bereiken zonder alle alternatieven kritisch te evalueren → streven naar consensus staat kritische
bespreken van alternatieven in de weg.
Oorzaak → een hechte groep (=cohesie)
Een devil’s advocate instellen bij het gedeelte van ‘aantal besproken alternatieven’ zorgt ervoor dat
er kritischer naar de alternatieven wordt gekeken. Dit verbetert de kwaliteit van het besluit.
- Verscheidenheid in gehanteerde methoden en doelstellingen
- Gemeenschappelijk: systematic interplay between ideas and evidence
Kenmerken sociaalwetenschappelijk onderzoek:
- Gesystematiseerd → uitgekristalliseerde methoden en technieken.
- Gewaarborgd → spelregels/criteria
o Openbaarheid
o Controleerbaarheid
o Herhaalbaarheid
Kenmerken natuurwetenschappelijk onderzoek:
- Werkelijkheid wordt ontleed/beschreven en in haar regelmaat vastgelegd/verklaard.
- Door zintuigen waargenomen werkelijkheid, niet de gewenste werkelijkheid.
- Bevrijd van (bij)geloof.
- Observatie + experiment centraal.
Natuurwetenschappelijk onderzoek vs. sociaalwetenschappelijk onderzoek
Sociaalwetenschappelijk onderzoek heeft geen universele, deterministische wetmatigheden
1. Mensen verschillen onderling in hun waarneming en interpretatie.
2. Mensen zijn talig: de woorden zijn niet de dingen.
3. Mensen ontwerpen probleemoplossingen.
4. Mensen maken zich inzichten over menselijk gedrag eigen.
, 1. Mensen verschillen onderling in hun waarneming en interpretatie.
- Mensen verschillen in de mate waarin ze gevoelig zijn heuristic reasoning.
- Mensen/groepen delen achtergrondkennis tot op zekere hoogte.
- Mensen/groepen worden in uiteenlopende mate geconfronteerd met situaties die om de
opbouw van nieuwe ondergrondkennis vragen.
- Waarbij mensen/groepen verschillen in hun vermogen nieuwe kennis te produceren.
2. Mensen zijn talig: Taal beeldt de werkelijkheid niet één op één af.
- Taaluitingen laten ruimte voor interpretatieverschillen.
- Taal produceert werkelijkheid.
3. Mensen ontwerpen probleemoplossingen: Het genereren van nieuw gedrag.
- Oplossingen voor problemen genereert nieuw gedrag:
o In de vorm van het bedenken van oplossingen zelf (verbeteren of ontwerpen).
o In de toepassing → mensen passen hun (inter)actiepatronen aan.
4. Mensen maken zich inzichten over het menselijk gedrag eigen: Kennis omtrent het object
beïnvloedt het object
- Kennis van ‘wetmatigheden’ omtrent gedrag kan door betrokkenen gebruikt worden om het
betreffende gedrag te veranderen.
taal
aanleiding waarneming nieuwe handelingen
/interpretatie gevolgen
/gedrag
Sociaalwetenschappelijk onderzoek
stock of
knowledge
actie reactie Natuurwetenschappelijk onderzoek
Consequenties voor methode
Algemeen:
- Wetenschappelijke kennis is voorlopig
o Falsificatieprincipe
o Voortschrijdend begrip van het object
o Geld voor zowel natuur- als sociale wetenschappen
- Sociaalwetenschappelijke inzichten bovendien voorlopig
o Object aan verandering onderhevig (nieuwe kennis)
▪ Dit is niet het geval bij natuurwetenschappen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noudb1908. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,24. Je zit daarna nergens aan vast.
