Sociaal emotionele ontwikkeling als inspiratiebron voor begeleiden
1 Wederzijdse emotionele beschikbaarheid
Overzicht cursus
1/ aanknopend op wat vooruitging
Het doel van agogisch handelen: QOL
Belangrijkste werkinstrument bij agogisch handelen: de relatie
OPB zijn vs. voor OPB studeren
2/ Wederzijdse emotionele beschikbaarheid
Sensitieve responsiviteit
Delen van plezier en positieve perspectieven
Erkennen van goede bedoelingen
Lichamelijke en basale zorg
Spiegelen en empathisch reageren
Mentaliseren over negatieve emoties en stress
Bijsturen van verkeerde afstemming
Sensitief responsief omgaan met splitting en projectieve identificatie
Structureren
Eigen ruimte en vluchtheuvel
Gepaste dagstructuur
Holding : emotionele houvast
Integratie tussen houvast en grenzen
Niet-intrusiviteit
Ruimte voor eigenheid
Tegengif tegen aangeleerde hulpeloosheid en afhankelijkheid
Loslaten en ruimte om te circuleren
Veranderen moet niet
Niet alles willen weten
Niet-vijandigheid
Negatieve emoties van ouders of begeleiders leiden tot achtervolgen, irritatie, cynisme
Belang van mildheid en herstel van de relatie
Responsiviteit van cliënt
Contactinitiatief van client
Pagina 1 van 23
,1/ aanknopend op wat vooruitging
Inleiding
Hoe woordkeuze een visie verraadt…
o Doelgroep: Bijzondere jeugdzorg & handicapten zorg overlappen elkaar
o Došen: ‘kader’ over emotionele ontwikkeling was oorspronkelijk voor mensen met een
verstandelijke beperking, maar gaat over iedereen. (Wij, zij, ik, jij …)
o Alles wat geldt voor ons, geldt ook voor mensen met een verstandelijke beperking – Stil bij staan
o Praktijk, gebeurtenis zien, zelf leren denken vanuit een kader, en kader kunnen toepassen.
We grijpen terug naar 3 thema’s uit orthopedagogie
1. QOL Uitgangspunt 1
2. De relatie Uitgangspunt 2
3. De begeleider Uitgangspunt 3
Het doel van agogisch handelen: QOL
Het doel van (Ortho)agogisch handelen is “het verbeteren van het welzijn van individuen of groepen …”
Waarbij we “welzijn” kunnen concretiseren a.d.h.v. de domeinen van Schalock.
m.a.w. het doel van agogisch handelen in “kwaliteit van leven”
De 8 domeinen
o Zijn universeel en gelden voor alle mensen
o De invulling is heel subjectief en heeft voor ieder persoon een ander betekenis
o De verhouding van elk domein is subjectief (welk domein belangrijker is dan de andere)
QOL als doel heeft verregaande implicaties
Beheersmatige visie
Bv. wanneer we geconfronteerd worden met ‘probleemgedrag’
Er is een probleem, doel is dus om dat probleem weg te nemen
Om het probleemgedrag op te lossen (verminderen, laten verdwijnen) stellen we deze voorop. Het
vooropstellen van het probleemgedrag als probleem = defectdenken
Pagina 2 van 23
, De aanpak wordt gestuurd door ‘het onder controle’ krijgen van het probleem. (Afblokken)
o Bv. slaat zichzelf > doel ‘slaat zichzelf niet’ > oplossing; vastbinden! Probleem op alle domeinen van QOL.
Consequenties: een beheersmatige visie gaat voor bij aan
1. De plaats of betekenis van het gedrag (in het licht van QOL)
2. De ongewenste effecten die de gekozen aanpak heeft op QOL van cliënt
Agogische begeleiding
Heeft steeds kwaliteit van leven met al zijn facetten voor ogen en laat zich niet vernauwen tot
‘beheersing’
Dit wil niet zeggen dat vrijheidsbeperkende maatregelen niet mogelijk zijn (bv. cliënt beschadigt
zichzelf). Deze zijn soms onvermijdelijk. Maar ze worden steeds geëvalueerd in wat ze betekenen voor
de QOL van die persoon. Op die manier wordt de keuze van de te nemen maatregelen bepaald.
Begeleiden = op weg naar betere QOL ! (Soms is beheersen nodig)
Docent zegt
Emotionele ontwikkeling, niet enkel emotionele welzijn ! Is niet zo vanzelfsprekend
Licht verstandelijke beperking > er is niets ‘licht’ aan een verstandelijke beperking als je beseft dat je niet als de
anderen bent.
Te onthouden PPT
UITGANGSPUNT 1
Doel van agogisch handelen: verbetering van het welzijn van individuen en groepen = QOL
Emotioneel welbevinden / Interpersoonlijke relaties / Persoonlijke ontplooiing / Lichamelijke welbevinden /
Zelfbepaling / Sociale inclusie (er bij horen) / Materieel welbevinden / Rechten
Kwaliteitsvolle zorg is gericht op verbetering van kwaliteit van leven
Charter Emotionele Ontwikkeling (SENvzw, 2015): “Emotioneel welbevinden is een centraal domein in de kwaliteit
van bestaan van elk mens. Emotionele ontwikkeling is een even belangrijke dimensie in de persoonlijkheid van
personen met een verstandelijke beperking als lichamelijke ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en ontwikkeling
van vaardigheden. (…)”
Belangrijkste werkinstrument bij agogisch handelen: de relatie
o Elk agogisch handelen stelt zich per definitie in een relatie.
o Als we cliënt willen versterken is de verbinding tussen cliënt en begeleider een noodzakelijke
voorwaarde.
o Wanneer verbinding of dialoog tussen cliënt en zijn omgeving verstoord is, faalt elke vorm van
hulpverlening (ter horst, herstel van het gewone leven)
o Heel uiteenlopende situaties kunnen de verbinding / dialoog tussen OPB en cliënt verstoren
Bv. gedrag dat afstand schept
̵ Agressie
̵ Zelfisolatie
̵ Afwijzing van goedbedoelde hulp
Pagina 3 van 23
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shera. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.