Samenvatting
Biologie samenvatting H7 evolutie
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van Nectar biologie (4e editie) over hoofdstuk 7 evolutie. Voor 4VWO.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie samenvattingH7 Evolutie
BINAS 25A, 93D3
7.1 Ontstaan van de mens
Schepping en evolutietheorieën
Creationisme: een bovennatuurlijke schepper (God) heeft alles gemaakt. Het sloot heel lang
het denken over evolutie uit. Dat merkte je ook in de paleontologie, de wetenschap die
fossielen bestudeerd.
Catastrofetheorie: een grote natuurramp was de oorzaak dat alle levende organismen in het
getroffen gebied stierven, er kwamen nieuwe organismen met andere fossielen.
Lamarckisme was een eerste evolutietheorie. Lamarck zag dat fossielen uit verschillende
afzettingslagen overeenkomsten in bouw vertonen. Lamarck ging er over uit dat als een
organisme tijdens zijn leven een aanpassing ontwikkelde, het organisme deze aanpassing
doorgaf aan zijn kinderen.
Darwin kwam met een evolutietheorie die zich baseerde op selectiedruk die uitoefent op
overlevingskansen. Volgens Darwin ‘the struggle for life’. Darwin spreekt over survival of the
fittest. De best aangepaste (door mutaties) zullen het langst leven en de meeste
nakomelingen krijgen. Zo ontstaan er nieuwe soorten.
Darwin kende de erfelijkheidswetten van Mendel niet. Toen die wetten kwamen ontstond de
neodarwinistische theorie: door de ontdekking van DNA en mutaties krijgt de evolutietheorie
moleculaire onderbouwing.
Theorieën over de evolutie van de mens
Het Afrikaanse continent begon te scheuren waardoor er in het oosten van bos naar savanne
werd gegaan. Dit gaf verschillende selectiedruk. In het oosten ontstonden waarschijnlijk de
moderne mens omdat de organismen zich moesten aanpassen aan de savanne.
Wetenschappers halen veel informatie uit schedels en skeletbouw. Vooral informatie over
het hersenvolume, de leefwijze (fossiele vondsten gereedschappen) en het voedsel
(tanden) wordt gebruikt.
Een stap van de ontwikkeling was het lopen op twee benen, bipedie, dit had voordelen in de
savanne. De handen kwamen vrij voor voedsel en wapens. De hersenen ontwikkelden zich
parallel aan de mogelijkheden van de handen.
Het begon in Afrika
De meeste wetenschappers gaan uit van de ‘out of Africa’-hypothese (de moderne mens is
ontstaan in Afrika). De manier waarop de mens de aarde heeft gekoloniseerd is nog
onduidelijk. Om hier duidelijkheid over te krijgen hebben wetenschappers DNA van
verschillende bevolkingsgroepen vergeleken. Door verwantschap in kaart te brengen leiden
ze de migratiepatronen af waarmee hun voorouders de wereld hebben bevolkt.
Onderzoekers delen mensen op grond van overeenkomst in haplotype in een haplogroep. Via
het DNA op het Y-chromosoom leiden ze de herkomst af van de Y-chromosomale Adam
(mannelijke voorouder). De herkomst van de mitochondriale Eva (vrouwelijke voorouder)
leiden ze af van het mitochondriaal DNA (mtDNA). Via mtDNA hebben wetenschappers af
kunnen leiden dat de mens uit Afrika komt en hoe lang geleden.
, 7.2 Ontstaan van nieuwe soorten
De omgeving selecteert
Voor de evolutietheorie merkte Darwin op dat variatie in eigenschappen tussen
soortgenoten belangrijk is. Na Darwin ontdekten wetenschappers dat mutaties in het DNA
en recombinatie van erfelijk materiaal door geslachtelijke voortplanting voor die grote
variatie zorgt.
Samen evolueren
Een mutatie kan een voordeel en nadeel hebben. Vaak ontstaat er een soort evenwicht
tussen eigenschappen. Zo’n evenwicht kan ook ontstaan na een evolutionaire
‘wapenwedloop’ tussen twee soorten, want de populatiegrootte van de ene soort verandert
door de andere, waardoor er weer betere eigenschappen bijkomen en daardoor weer
selectiedruk komt voor de eerste soort: co-evolutie.
Gesplitste populaties
Allopatrische soortvorming: evolutie van soorten door het splitsen van een populatie door
een barrière. Bij de verschillende populaties is verschillende selectiedruk. Bij het opheffen
van de barrière kunnen de verschillen na de selectiedruk zo groot zijn dat er twee soorten
zijn ontstaan.
Sympatrische soortvorming: evolutie van soorten doordat individuen binnen hetzelfde
gebied zich uitsluitend voortplanten binnen een kleine deelgroep. Dit is een gevolg van
seksuele selectie.
Selectie(druk) door mensen
Mensen zijn planten en dieren gaan domesticeren. Ze zijn het gaan fokken tot de gewenste
eigenschappen. Het fokken van rassen heet klassieke veredeling.
Kunstmatige selectie: klassieke veredeling, het creëren van nieuwe ecosystemen, jacht en het
introduceren van nieuwe soorten in een nieuwe omgeving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninevanlierop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen