Course 1, Epidemiology and Evidence Based Practice, concepts 2022-2023
Introduction into science:
Leerdoel 1. De student kan de verschillen en overeenkomsten tussen epidemiologie, klinische
epidemiologie en evidence based practice beschrijven.
De epidemiologie is de leer of de wetenschap (logos=leer) die zich bezighoudt met de bestudering van
de frequentie waarmee deze verschijnselen in een populatie voorkomen.
Klinische epidemiologie is de epidemiologie is een specialismen binnen de epidemiologie dat groepen
mensen bestudeert en onderzoekt om onderzoek en behandeling te optimaliseren oftewel de
epidemiologie die het ziekteproces in een klinische context bestudeert. De evidence based practice is op
zijn beurt de praktische vaardigheden dan wel handelingen die op basis van wetenschappelijke
onderbouwing worden uitgevoerd. Het gaat hier dan wel om de meest actuele en best beschikbare
informatie (EBP),.
Variatons in physician practice: the rol of uncertainty (M.Eddy)
Melding of art and science
Ambiguites
On the other hand, a large part of medicine is practiced on people who do not have obvious illnesses,
but rather have sign, symptoms, or findings that may not represent an illness that should be treated.
Three closely related problems make it difficult to determine whether or not a patient actually has a
disease that needs to be diagnosed or threated.
1. Dividing line between normal and abnormal is not nearly as sharp as a cursory reading of a textbook
would suggest. The disease might not actually cause the patient any harm.
2. A second problem is that many diseases at least at the time they are diagnosed, do not by themselves
cause pain, suffering, disability or threat to life.
Observing outcomes..
Probabilities of various of outcomes the probality that a diagnostic test will be positive of the disease is
present (ssensitivity), the probability that a test will be negative if the disease is absent (specificity) the
probability that a treatment will yield a certain result and so forth.
Assessing preferences
Opdracht 1. Eddy 1984
1. Defining a disease
Een groot deel van de zorg wordt uitgevoerd op personen die niet duidelijk een ziekte hebben, maar
meer op basis van signalen, symptomen of bevindingen die wel op een bepaalde ziekte kunnen duiden.
Verschil ‘’normal’’ en ‘’abnormal’’ niet altijd heel scherp en duidelijk. Is het een afwijking of een ziekte?
Ziekte kan aanwezig zijn, maar dat betekent niet dat de klachten komen door de ziekte.
Het definiëren en het bepalen van een ziekte wordt bemoeilijkt door het feit dat bepaalde symptomen
heel vaak voorkomen. Met leeftijd stijgt de hoogte van de bloeddruk mee, behandelaars willen dan
graag hypertensie opnieuw een naam geven, zodat niet eerder deze ziekte heeft. Sommige ziektes
worden ook bij toeval gevonden, zijn het dan ook daadwerkelijk ziektes en moeten deze ziektes dan ook
per definitie behandeld worden? Er bestaan 100 definities van morbide obesitas, maar wat is het nu
,echt? Als de definitie al niet duidelijk is en gelijk is voor iedereen, hoe kunnen we dan verwachten dat
we dezelfde behandeling inzetten?
2. Making a diagnosis (stellen van een diagnose)
Groot verschil in de manier van observeren, de manier van vragen naar symptomen varieert ook heel
erg? Voorbeeld met verlaagde zuurstof in het bloed – interbeoordelaarsbetrouwbaarheid is laag. Eigen
beeld van wat nu wat is./ Even if there were no uncertainty about what constitus a dises and how to
define it, there would still be considerable uncertainty about whether or not a patient has the signs,
symptoms and findings needed tot fit the definition. Symptomen komen ook bij andere ziektes voor. Het
helpt om symptomen samen te bundelen, syndroom? Kijk ook naar risicofactoren. Blijft een
waarschijnlijkheidsdiagnose.
3. Selecting a procedure
Als een bepaalde ziekte is gediagnosticeerd door een arts, blijft de volgende vraag: welk
procedure/behandeling volg ik? De meeste procedures hebben verschillende mechanismen en acties en
een lange lijst met voordelen en nadelen. Ook het lichaam van een patiënt kan verschillend reageren op
een onderzoek of behandeling. Bovendien zijn de omstandigheden waarin een procedure wordt
uitgevoerd ook leidend voor de uitkomst ervan. (bloeddruk gaat omhoog bij gestrest onderzoekers)
4. Observing outcomes
Meten van uitkomsten van medische handelingen is een moeilijke taak. Alleen al omdat patienten
verschillend reageren op een behandeling. Het doel is om te voorspellen hoe de patient in kwestie
reageert op een behandeling. Sensitiviteit en specificiteit. Gerandomiseerd en specifiek op de bedoelde
doelgroep. Sommige aandoeningen zijn zeldzaam en dus moeilijk te bestuderen. De uitkomsten van
onderzoeken en behandelingen zijn vaak niet op een manier te bepalen, maar moeten op verchillende
uitkomstmaten gedaan worden (bijv. kwaliteit van leven, mate van pijn, etc.) Shared Decisions Making
5. Assessing probabilities: kansen inschatten, hoe geldt het voor mijn patiënt voor mij?
Assessing probabilities, het verschil in de manier van communiceren met de patient over bijvoorbeeld
een kleine kans op bijwerkingen. Wat is dan precies een kleine kans, over hoeveel procent heb je dat
dan precies?
6. Assessing preferences
Het probleem bij elke procedure/behandeling of onderzoek meerdere uitkomstmaten zijn, sommige
goed en sommige slecht. Bypassoperatie van het hart heeft als gevolg dat de borstkas wordt
opengesneden, dat er een kans is om te sterven gedurende de operatie, ziekenhuisopname, pijn, angst
en financiële gevolgen. Afwegingen moet gemaakt worden. Ook iedere patiënt heeft zijn eigen belangen
en waardes. Waarde van de patiënt vaststellen en persoonlijke voorkeuren van de behandelaar los
ervan zien. Kans op communicatiefouten zo klein mogelijk houden. Lastig om rationele keuzes te maken
met zoveel klinische onzekerheden.
EBP – heeft als doel om klinische onzekerheid te reduceren, en dus klinische besluitvorming te
verbeteren
, Deels zijn de verschillen gewenst door de voorkeuren van patiënten. Maar toch wordt er een duidelijk
systematische verschillen gevonden die nog wel verklaard moeten worden. Waarom is de kans om
geopereerd te worden aan CTS in sommige gebieden van Nederland 7x zo groot als in andere gebieden?
Waar komt de praktijkvariaties vandaan, gebruiken we die dezelfde richtlijnen?
There is a gap between research findings and clinical practice --> waarom? EBP beoogt dit gat te
verkleinen. Our brain has limited capacity.
Heuristics: pattern recognition & scripts (gebaseerd op intuïtie) --> autonomous en reflexive --> related
tot intuition & emotion) --> subjective
Anekdose bewijs.
Voordelen heurestics : snel beslissingen maken, preserve working memory for more complex desicion
Nadelen heurestics: risico cognitive bias? = systematische vertekingen van hoe wij de werkelijkheid
waarnemen, verschillende vormen. Availability, confirmation, Omission – we vergeten de goede
resultaten van een test en outcome hindsight.
Ugly heusrestics: overconfidence en cognitieve bias kan leiden tot rechtzaken en claims.
Overconfidence. Experienced doctors who were completely certain of a diagnosis were wrong 40% of
the time.
Clinical decision making is complex – emotional, intuitive en rational. (Rationele component te
optimaliseren). Intuitive vs analytisch.
System aided judgement – decision aids, protocols, guidelines en clinical prediction rules. Hier richt het
EBP zich ook op. Intuïtie niet te hoog en toch niet te lang mee bezig zijn.
Evidence based medicine (Sackett 1996). Evidence based medicine is het gewetensvol, expliciet en
oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijs in het maken van beslissingen bij individuele
patiënten.
Klinische omstandigheden, best beschikbare bewijs uit goed onderzoek, patientsvoorkeuren.
Klinische staat van omstandigheden – sprake van comorbiditeit, is de patient niet te zwak om de
operatie te ondergaan? Omstandigheden van het zkh waar je werkt voor nazorg.
Patientsvoorkeuren – gedrag van een patiënt. Geloof. Verwachtingspatroon van de patiënt.
Klinische expertise bestaat uit het: in staat zijn om de 3 poten met elkaar te verbinden.
EBP ideal: shared decisions making. A clinical needs to:
- Understand validity and relevance of research and clinical findings
- Ellicit preferences and values
- Clearly communicate probabilities.
5 steps in EBP
1. ASK: translate the clinical problem into an answerable, focused and well formulated
question.
2. Access: efficiently acquire the best available evidence from the literature.
3. Appraise: critically appraise validity and applicability