Auditing Theory
Tentamen
,Inhoud
Hoofdstuk 1................................................................................................................................................... 3
International auditinn overviewi............................................................................................................................3
Hoofdstuk 4................................................................................................................................................... 6
An auditor’s services.............................................................................................................................................6
Hoofdstuk 6................................................................................................................................................. 10
Main audit concepts and planninn the audit......................................................................................................10
Hoofdstuk 7................................................................................................................................................. 19
Internal control and control risk.........................................................................................................................19
Hoofdstuk 8................................................................................................................................................. 21
Analytical procedures..........................................................................................................................................21
Hoofdstuk 9................................................................................................................................................. 27
Auditor’s response to assessed risk.....................................................................................................................27
Hoofdstuk 12............................................................................................................................................... 30
Audit reports and communications.....................................................................................................................30
Hoofdstuk 13............................................................................................................................................... 32
Overviewi of a nroup audit..................................................................................................................................32
Hoofdstuk 15............................................................................................................................................... 36
Corporate novernance and the role of the auditor.............................................................................................36
ISA’s............................................................................................................................................................ 37
Several ISA standards..........................................................................................................................................37
Chan & Vasarhelyi........................................................................................................................................ 45
Innovation and practice of continuous auditinn.................................................................................................45
Omoteso, Patel & Scot................................................................................................................................ 47
Information and communications technolony and auditinn..............................................................................47
Simon.......................................................................................................................................................... 50
Individual auditors’ identiication of relevant fraud schemes............................................................................50
Hammersley................................................................................................................................................ 52
A reviewi and model of auditor judnements in fraud-related planninn tasks.....................................................52
Alles, Kogan & Vaserhelyi............................................................................................................................. 56
Putnn continuous auditinn theory into practice...............................................................................................56
2
,Hoofdstuk 1
International auditing overview
1.4 Internationale boekhoudkundige en auditstandaarden
Accountants en bedrijven gebruiken de internationale financiële verslaggevingsstandaarden
(international financial reporting standards, IFRS). Voorheen werden deze nog internationale
boekhoudstandaarden (international accounting standards, IAS) genoemd. Ze zijn uitgegeven door het
bestuur van internationale boekhoudkundige standaarden (international accounting standards board,
IASB). In Europa zijn de meeste standaarden uit de IFRS overgenomen. De EU geeft zelf ook
standaarden uit. De Europese Commissie (European Commission, EC) realiseert haar doelstellingen
door middel van twee instrumenten:
Richtlijnen (directives): deze moeten opgenomen worden in de wetgeving van alle lidstaten
afzonderlijk;
Regelgeving (regulations): dit wordt wetgeving en hoeft niet overgenomen worden door
nationale wetgevers.
Auditstandaarden zijn anders dan boekhoudkundige standaarden. Dankzij multinationals kwam er ook
vraag naar internationale auditstandaarden. Dit was om consistentie in de audits wereldwijd te
verkrijgen. Investeerders hebben dankzij internationale auditstandaarden ook meer vertrouwen in
financiële overzichten die opgesteld zijn in een ander land.
Het bestuur van internationale audit- en boekhoudkundige standaarden (international auditing and
assurance standards board, IAASB) heeft als doel het verbeteren van de uniformiteit van
auditpraktijken in de wereld door aankondigingen te doen over verschillende audit- en attestfuncties.
Het IAASB bestaat uit een fulltime voorzitter en zeventien vrijwillige leden vanuit de hele wereld.
Minimaal drie leden worden door het publiek aangewezen. Er zijn ook een aantal leden die alleen het
spreekrecht hebben op vergaderingen van het IAASB. De IAASB standaarden bevatten basisprincipes
en belangrijke procedures. Daarnaast bevatten de standaarden richtlijnen in de vorm van toelichtend
materiaal. De IAASB geeft de volgende standaarden uit:
ISA’s: deze worden door auditors toegepast bij het rapporteren over historische financiële
informatie;
ISAE’s: deze worden door accountants met assuranceopdrachten toegepast als ze te maken
hebben met andere informatie dan historische financiële informatie;
ISQC’s: deze standaarden worden toegepast voor alle diensten die onder de standaarden van
de IAASB vallen;
ISRS’s: deze standaarden worden toegepast op gerelateerde diensten als dat gepast is;
ISRE’s: deze standaarden worden toegepast bij de herziening van historische financiële
informatie.
Het bestuur van publiek belang toezicht (public interest oversight board, PIOB) houdt toezicht op de
publieke belang activiteiten van de internationale federatie van accountants (international federation of
accountants, IFAC. Het doel van het PIOB is om het vertrouwen van investeerders en anderen dat
dergelijke activiteiten goed ontvankelijk zijn voor het publiekelijk belang te vergroten. De leden van het
PIOB worden genomineerd door internationale instellingen en regelgevende instanties.
De IAASB consultatieve adviesgroep (IAASB consultative advisory group, CAG) bevat
vertegenwoordigers van regelgevers, bedrijven en gebruikers en opstellers van financiële overzichten
die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling en het behoud van internationale standaarden van hoge
kwaliteit. De IAASB ontvangt input van de CAG voor zijn agenda, tijdschema, prioriteiten en
technische kwesties. Het IAASB streeft naar vrijwillige internationale acceptatie van zijn richtlijnen.
ISA’s overschrijden daarom niet nationale regelgeving. Over heel de wereld gebruiken 86 landen als
de ISA’s.
Internationale auditstandaarden (international standards on auditing, ISA’s) worden ontwikkeld door de
IFAC door middel van haar IAASB. De IFAC richt zich op het ontwikkelen van internationaal
technische, ethische en educatieve richtlijnen voor auditors en op de wederzijdse erkenning van de
beoefenaars kwalificaties. Miljoenen accountants zijn lid van de IFAC.
3
,De ISA’s worden door auditors gebruikt bij audits van de financiële overzichten en voor verbintenissen
met speciale doelen. Niet alle landen vereisen ISA’s, maar ze zijn wel de hoogste en beste
internationale representatie van de algemeen geaccepteerde auditstandaarden (generally accepted
auditing standards, GAAS) en worden daarom als basisstandaarden gebruikt in dit boek. ISA’s werken
harmoniserend. Ze zorgen ervoor dat auditing meer consistent wordt over de wereld.
1.5 Een audit
In ISA 200 wordt een audit (audit) als volgt omschreven: “An audit is a systematic process of
objectively obtaining and evaluating evidence regarding assertions about economic actions and events
to ascertain the degree of correspondence between these assertions and established criteria, and
communicating the results to interested users.”
Kenmerken van een audit zijn:
Het is een systematische benadering waarin een gestructureerd en gedocumenteerd plan,
namelijk het audit plan, gevolgd wordt;
De audit wordt objectief uitgevoerd. De auditor is onafhankelijk, eerlijk, objectief en heeft
expertise. Er zijn geen vooroordelen of vertekeningen;
De auditor verkrijgt en evalueert bewijs. De betrouwbaarheid en toereikendheid van de
informatie wordt beoordeeld door:
- Het boekhoudkundige informatiesysteem en de interne beheersingsmaatregelen bekijken
en de testen om de aard, mate en timing van andere auditprocedures te bepalen;
- Andere testen, verzoeken of andere verificatieprocedures van boekhoudkundige
transacties uit te voeren die gepast zijn in die specifieke omstandigheden.
Het bewijs dat de auditor verkrijgt en evalueert bevat beweringen (assertions) over economische
gebeurtenissen. Wat het bewijs moet bewijzen zijn de managementbeweringen. Beweringen zijn
verklaringen van het management die opgenomen zijn in de financiële overzichten. Een voorbeeld van
een bewering is dat alle activa op de balans ook daadwerkelijk bestaan. Dat is de bestaansbewering.
De auditor constateert de mate van correspondentie (ascertain the degree of correspondence) tussen
de beweringen en de vastgestelde criteria. Door middel van fysiek bewijs van documenten,
bevestigingen, verzoeken en observaties worden de meeste beweringen getest. Het doel van de audit
is het communiceren van de resultaten naar geïnteresseerde gebruikers. De auditor wil zijn
geïnformeerde en geloofwaardige mening uitdrukken in een geschreven verslag. Hij concludeert dat
de overzichten een getrouw en eerlijk beeld geven van de werkelijkheid. Daarmee kent hij
geloofwaardigheid toe aan de overzichten. De communicatie van de mening van de auditor wordt de
accountantsverklaring (attestation) genoemd. De audit zorgt er niet voor dat het management niet
langer verantwoordelijk is voor de financiële overzichten.
ISA 200 creëert verschillende vereisten voor de audit van de financiële overzichten (balans,
resultatenrekening en kasstroomoverzicht). De auditor moet de ethische vereisten naleven. Hij moet
een audit plannen en uitvoeren met professioneel scepticisme (professional scepticism) en erkennen
dat er omstandigheden kunnen zijn die ervoor zorgen dat de financiële overzichten materiële
onjuistheden bevatten (materially misstated). De auditor moet professionele oordeelsvorming
(professional judgement) toepassen bij het plannen en uitvoeren van de audit. Om voldoende
zekerheid te kunnen krijgen, moet hij voldoende en de juiste informatie verkrijgen. Zo kan het
auditrisico tot een acceptabel niveau verlaagd worden.
De algehele doelen van een auditor bij het uitvoeren van een audit zijn:
Een redelijke mate van zekerheid krijgen over of de financiële overzichten vrij van materiële
onjuistheden zijn;
Rapporteren over de financiële overzichten en communiceren in overeenstemming met zijn
bevindingen.
Het concept materialiteit (materiality) wordt door de auditor toegepast bij het plannen en uitvoeren van
de audit en bij het evalueren van het effect van de geïdentificeerde onjuistheden op de audit en de
financiële overzichten. Onjuistheden en weglatingen zijn materieel als ze redelijkerwijs gezien de
economische beslissingen van de gebruikers van de financiële overzichten zouden kunnen
beïnvloeden.
4
,Een auditor maakt gebruik van zijn professionele oordeelsvorming en blijft sceptisch gedurende de
planning en uitvoering van de audit. Dit houdt onder andere in:
Dat de auditor de risico’s op materiële onjuistheden identificeert en beoordeelt op basis van
zijn begrip van de entiteit en haar omgeving;
Dat de auditor voldoende juist bewijs verzamelt over of er materiële onjuistheden bestaan
door het ontwerpen en implementeren van de juiste reacties op de beoordeelde risico’s;
Dat de auditor een mening vormt over de financiële overzichten op basis van de conclusies
die hij uit het verzamelde bewijs heeft getrokken.
Een audit kent bepaalde inherente beperkingen (inherent limitations). Deze zorgen ervoor dat de
auditor niet alle materiële onjuistheden kan ontdekken. Inherente beperkingen resulteren van factoren
als het gebruik van testen, de inherente beperkingen van het boekhoudkundige of interne
beheersingssysteem en het feit dat auditbewijs over het algemeen meer overtuigend dan sluitend is.
Bovendien is het werk van een auditor een beoordeling.
De auditor heeft te maken met risico’s op twee niveaus. Het ene niveau risico is dat de algehele
financiële overzichten onjuist kunnen zijn. Dit risico is vaak gerelateerd aan de beheersingsomgeving
(control environment) van de entiteit. Het kan met name belangrijk zijn voor de overweging van fraude.
Het andere niveau risico bestaat uit onjuistheden in relatie tot groepen transacties, rekeningen en
toelichtingen. Dit risico speelt mee bij het bepalen van de aard, timing en mate van verdere
auditprocedures.
5
, Hoofdstuk 4
An auditor’s services
4.2 Het internationale raamwerk voor auditordiensten
Auditordiensten bestaan uit het werk dat een auditbedrijf uitvoert voor zijn klanten. Met uitzondering
van adviesopdrachten, wordt het werk van auditors begeleid door de standaarden van het IAASB. De
aankondigingen van het IAASB kunnen als volgt gestructureerd worden:
Diensten waar het IAASB zich mee bezighoudt
Assuranceopdrachten Niet-assuranceopdrachten
Audit en beoordeling van historische
financiële informatie Overige Overeengekomen Overige
Financiële Overige financiële assuranceopdrachten procedures opdrachten
overzichten verslagen
ISA 200-2999 ISAE 3000-3999 ISRS 4400
De code van ethiek voor professionele accountants (IESBA code), uitgegeven door de IESBA, dient
als basis voor alle auditdienststandaarden. Sommige opdrachtstandaarden zijn gebaseerd op het
internationale raamwerk voor assuranceopdrachten (international framework for assurance
engagements), terwijl andere resulteren uit het gerelateerde diensten raamwerk (related services
framework). De ISA’s, ISRE’s en ISAE’s komen uit het assuranceopdrachten raamwerk en de ISRS’s
komen uit het gerelateerde diensten raamwerk. Samen vormen de ISA’s, ISRE’s, ISAE’s en ISRS’s de
IAASB opdrachtstandaarden. Waar de standaarden op toegepast worden is te vinden in hoofdstuk 1.
De ISAE standaarden zijn opgedeeld in twee delen:
ISAE 3000-3999 bevatten onderwerpen die toepasbaar zijn op alle assuranceopdrachten;
ISAE 3400-3699 bevatten specifieke standaarden.
Voorbeelden van niet-assuranceopdrachten zijn:
Opdrachten die vallen onder de ISRS’s. Dit zijn opdrachten waarbij vooraf overeengekomen
procedures uitgevoerd worden en samenstellingsopdrachten;
Het voorbereiden van belastingaangiften zonder het afgeven van zekerheid;
Adviesopdrachten.
4.3 Elementen van een assuranceopdracht
In een assuranceopdracht (assurance engagement) geeft een auditor een conclusie om de mate van
vertrouwen die bedoelde gebruikers hebben in een bepaald onderwerp te vergroten. In de
assuranceopdracht wordt geëvalueerd of het onderwerp voldoet aan de criteria, zodat het voldoet aan
de behoeften van de bedoelde gebruiker. Er zijn twee soorten assuranceopdrachten: een redelijke
assuranceopdracht en een beperkte assuranceopdracht. Het doel van een redelijke
assuranceopdracht is om het risico te beperken tot een acceptabel laag niveau gezien de
omstandigheden van de opdracht. De conclusie wordt positief geformuleerd. Het doel van een
beperkte assuranceopdracht is een beperking van het risico tot een niveau dat acceptabel is gezien
de omstandigheden, maar dat wel hoger is dan bij een redelijke assuranceopdracht. De conclusie
wordt dan negatief geformuleerd.
Het internationale raamwerk voor assuranceopdrachten beschrijft vijf elementen die alle
assuranceopdrachten bevatten:
1. Drie partijen: assuranceopdrachten hebben te maken met een auditor, een verantwoordelijke
partij en de bedoelde gebruikers. De auditor verzamelt bewijs om een conclusie te kunnen
trekken voor de bedoelde gebruikers over of een onderwerp voldoet aan de criteria. De
verantwoordelijke partij is vaak het management of het bestuur van de entiteit. Zij zijn
verantwoordelijk voor het onderwerp. De bedoelde gebruikers zijn de personen voor wie de
auditor het rapport opstelt. De verantwoordelijke partij selecteert de criteria, bepaalt het
6
