Samenvatting Rusland - Geschiedenis van het Russische Rijk en de voormalige Sovjetstaten
6 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Geschiedenis van Rusland
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Boek
Rusland
Deze samenvatting is een handige combinatie van de lessen die gegeven worden aan de KULeuven van professor Lien Verpoest & het aanbevolen boek 'Rusland'.
GESCHIEDENIS VAN HET RUSSISCHE RIJK EN
DE VOORMALIGE SOVJETSTATEN
HOOFDSTUK 1: RUSLAND EN DE RUSSEN
De naam
Rusland: verschillende gebieden, namen, volkeren doorheen de geschiedenis
1. Kiev-Rusland (9e-13e eeuw)
- Kiev: hoofdstad van oude Rusland
- Roes: gemeenschappelijk verleden (Oekraïne & Rusland)
- Begin 13de eeuw: komst Mongolen
2. Russische land – Moskouse Rijk (Moskovië) (1240-eind 15de eeuw)
- 1240: val van Kiev (Mongoolse overheersing)
- Buitenlanders: Moskovië
3. Rusland (16de eeuw)
- Ivan IV de Verschrikkelijke
4. Russisch imperium (vanaf 18de eeuw)
- imperator: Peter de Grote
- multi-etnisch door imperiale expansie
- staatsidentiteit
5. SSSR (USSR) Sojoez Sovjetskich Sotsialisticheskich Respublik (1917-1991)
- Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (Sovjet-Unie)
- Sovjets = raden van arbeiders en boeren)
- Hoofdstad: Moskou
6. Russische Federatie (1991-heden)
- losse statenbond van teloorgegane SU zonder Baltische staten
- 17mio km^2
- 85 subjecten (kraj-regio, oblast-provincie, republieken, okrugs …)
1
,Rusland = multi-etnische staat
- Multi-etnische staat sinds imperiale expansie eind 16de eeuw
- Tvt keizerrijk en SU: nog meer etnische diversiteit in Kaukasische landen en C-Azië
- Miljoenen Russen in buitenland (1991): Balticum, Oekraïne, Belarus, Moldova, C-Azië
o Reden: tijdens SU belangrijke posities (hoofd van een staat bv), wanneer SU
ontbonden werd, zaten zij plots in het buitenland!
- Voormalige Sovjet-Unie: ‘nabije buitenland’ – Russen daar: ‘compatriotten’
Rusland = verschillende identiteiten
- Samen met imperiale expansie → opdeling etnische en staatsidenteit (burgerschap)
- Twee woorden voor ‘Rus’
o Rossijanin: Russische staatsburger, inwoner van Rusland (met eventueel
andere etnie)
o Russkij: etnische Rus
- de
19 eeuw: > Groot-Russisch staatsidentiteit
- Aandacht voor multi-etniciteit Russische rijk bvb vorming Sovjet-Unie
- Russische Federatie: 142 miljoen inwoners, 116 miljoen Russen
- Oe-kraina (bij de grens)
- Oekraïners in Galicië → deel van Habsburgse Rijk: Roethenen
Wit-Rusland (bela-rus)
- Vele verklaringen: klimaat, klederdacht
- Meest waarschijnlijke: geen tribuut onder Mongoolse juk
Het Russische volk
- Mengelmoes van diverse etnische groepen
- Spraken (leerden) Russisch
- Slavisch-orthodox geloof
- Ontwikkelde aparte, gemeenschappelijke mentaliteit = volksaard =
eigenheid/identiteit (de Russische ziel)
2
,De Russische geografische ruimte
Historisch kerngebied: westelijk deel van Euraziatische vlakte
Afbakening
o N: Barentszzee
o O: Oeral
o Z: Kaukasus & Zwarte Zee
o Z-W: Karpaten
o NO en ZW: geen natuurlijke grenzen
▪ W: geen bescherming voor invallen (permanent gevoel van dreiging)
▪ O: geen belemmering voor expansie (expansiedrang: hoog)
Expansiedrang
- Vanuit Kiev-Roes en Moskovië
o 16de eeuw: Siberië
o Eind 18de eeuw: Krim & Zuid-Oekraïne
- In Eurazië (definitieve expansie)
o Kaukasus (18-19de eeuw)
o Centraal-Azië (19de eeuw)
- Succesvolle incorporaties
Ruslands geografie → zeer bepalend voor historische ontwikkelingen!!!
3
, Rivieren
- Expansie naar O en Z oa langs rivieren
o N naar Z: Volga, Don, Dnestr, Dnepr (nu Oekr)
o Z naar N: Dvina, Petsjora
▪ Voordeel: netwerk van rivieren, bevaarbaar, bereisbaar, handel,
transport
▪ Nadeel: halfopen (Zwarte Zee, Baltische Zee) of gesloten zeeën
(Kaspische Zee), niet ijsvrij in de winter …
Het klimaat
- Warme zomers, ijskoude winters
- Korte, regenachtige tussenseizoenen
- 5 geografische gordels:
Toendra/poolsteppe N Ijszee tot Beringstraat: permafrost, mos,
gras
Taiga Naaldwoud, rivieren, moerassen, meren
(visvangst, pelsjacht)
Gemengd bos Beuk, eik, typisch zilverbek (voedsel,
handel (bont, hars honing), hout)
Steppe Prairieland,
- N: vruchtbare humusgrond
- Z: droog
Woestijn Huidige Kaukasus & Kazachstan (eerder
dorre steppe)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meivanluyd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.