Kanker
De meeste kankers ontstaan uit epithelium, een paar mutates zorgen voor ongeremde celdeling. Bij
een benigne tumor bevindt de tumor zich in de basale lamina. Bij een maligne tumor breken de
cellen door de basale lamina, de cellen migreren. Deze cellen nestelen ergens en vormen secundaire
tumoren.
Het meeste weefsel bestaat uit epitheel waardoor dit ook voor de meeste kankersoorten zorgt.
Epitheel is blootgesteld aan een agressieve omgeving en deelt veel waardoor het ook gevoeliger is
voor kanker.
Chronische myeloïde leukemie is een infrequent voorkomende leukemie. Het wordt veroorzaakt
door reciproke translocate tussen chromosoom 9 en 22. Er ontstaat een nieuw chromosoom,
Philadelphia genaamd. Alle tumorcellen in een patint hebben een identek chromosomaal
breekpunt, de tumor ontstaat dus uit één cel. Per patint is er een uniek breekpunt in het gen,
resulterend in het BCR-ABL oncogen. Dit gen zorgt voor een verhoogde aanmaak van wite
bloedcellen, er ontstaat een overactef kinase domein door dimerisate.
Voordat een normale cel ontaard in een tumorcel moeten enorm veel mutates plaatsvinden. Als één
mutate voldoende was voor het ontstaan van kanker dan zou het ontstaan van kanker
leefijdsonafankelijk zijn. Het is echter zo dat de kans op het ontstaan van kanker toeneemt
naarmate de leefijd toeneemt.
Soorten genetsche afwijkingen:
1. Puntmutates, kleine deletes/insertes
Veroorzaakt door mutagens of UV straling, na replicate, inherente instabiliteit DNA
2. Chromosomale afwijkingen
Veroorzaakt door straling, fysische krachten, verlies tumor suppressor genen
3. Epigenetsche veranderingen (methylering, higher order chromatn changes)
Veroorzaakt door bijvoorbeeld mutates of metabole
processen, die vanwege groeivoordeel voor cel
uitgeselecteerd worden.
Mutates zijn vaak afankelijk van de omgeving waarin je opgroeit.
Tumorgenese is een kans proces, waarbij random mutates leiden tot
een selectef voordeel voor een subpopulate van de cellen. Er heerst
selectedruk door ongunstge omstandigheden (laag zuurstofgehalte,
weinig voedingsstofen). Hoe meer cellen, hoe meer kans op
mutates
Een driver mutate draagt bij aan het ontstaan van kanker. Er zijn
meerdere driver mutates nodig voor het ontstaan van kanker. Niet
alle cellen in een tumor hebben dezelfde mutates heterogeniteit.
Er ontstaan ook veel mutates zonder functe of zelfs met een nadelig
efect: passenger-mutates. Driver mutates bevorderen de
verschillende stappen in het proces van metastasering.
Hallmarks van kanker:
Groei signalen in stand houden
Groei onderdrukkers ontwijken
Pagina | 1
, Moleculaire Biologie van de Cel Evelien Floor
Apoptose blokkeren
Angiogenese induceren
Oneindig door delen
o Telomerase is alleen actef in stamcellen, in kanker is het weer geactveerd
Metastase actveren
Cancer-critcal genes: oncogenen
en tumor suppressor genen.
Oncogenen zijn genen die
coderen voor een eiwit dat
overactef is. Er is maar één
specifeke mutate nodig in het
gen voor overactviteit. Tumor
suppressor genen zijn genen die
coderen voor eiwiten die
apoptose induceren of celgroei
remmen. Hiervoor zijn twee
mutates nodig die op heel veel
verschillende plekken kunnen
voorkomen. Cancer-critcal
genes verschillen dus in hun
mutatepatroon.
Er zijn vijf manieren waarop een oncogen uit een proto-oncogen kan ontstaan:
Een tweede tumor suppressor allel kan genetsch op verschillende manieren geïnactveerd worden:
Pagina | 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evelienfloor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,11. Je zit daarna nergens aan vast.