Mensenrechten hoorcollege 1 2017-2018
Onderwerp = introductiecollege
Mensenrechten is inhoudelijk bijna hetzelfde als vorig jaar
Grondrechten
Het recht op een privéleven
Vrije verkiezingen
Het recht om te betogen
KOOP HET NIEUWE BOEK, de grote lijn van het boek is hetzelfde. We gaan de
grote leerstukken behandelen, hoe zit het met grondrechten in het algemeen.
Hoofdstuk 1 t/m 9.
De docent baseert het tentamen op het nieuwste druk, wetgeving is veranderd en
nieuwe jurisprudentie. Voorbeelden zijn anders.
TENTAMENVRAAG
We gaan een casus behandelen uit het Awgb
TENTAMENSTOF
Tijdschriftartikel leiden = examenstof, dat stuk hoef je niet tot in detail te kennen.
Zorg dat je de leerdoelen kent.
30 of meer mc vragen met
Open vragen zijn casusvragen (ook de vraag waarbij je de awgb moet oplossen)
Rechtsbescherming = als je vindt dat jouw mensenrechten zijn geschonden kan je
naar de rechter
Recht op leven en verbod op foltering
Snap die leerstukken, die grote lijnen van die grondrechten.
Horizontale werking, botsing van grondrechten
Zoek de Awgb
Kennismaking mensenrechten: inhoud
Wat juridisch geregeld is kan soms beperkt worden door mensenrechten.
Op basis van art. 8 EVRM family life moest veel Nederlands recht aangepast worden,
omdat het EHRM uitspraken heeft gedaan over hoe we dat moeten regelen.
Zaak Marks heeft ervoor gezorgd dat Nederland ook haar wetgeving moest
aanpassen. Het EHRM zei dat je geen onderscheid. Dat was een Belgische situatie,
,maar uiteindelijk moest Nederland ook naar haar wetgeving op het gebied van
familierecht kijken.
Mensenrechten = fundamentele rechtsnormen die de strekking hebben het individu
persoonlijke vrijheid, fundamenteel = heel belangrijk. Het zijn geen gewone
rechtsnormen. Basis van onze rechtsstaat.
Hoofdstuk 1 Grondwet
Fundamenteel wil niet zeggen dat je er nooit van af mag wijken, van sommige
grondrechten mag je afwijken maar dan moet er een belangenafweging worden
gemaakt, maar dat maakt die grondrechten niet minder fundamenteel.
Sommige grondrechten zijn zo fundamenteel dat je er niet van af mag wijken zoals
het verbod op foltering. Maar sommige grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting
kan worden afgewogen tegen andere belangen, tegen andere fundamentele normen.
Individu = het zijn met name mensen/individuen aan wie die mensenrechten worden
toegekend. Wij mensen hebben bepaalde rechten die ons persoonlijke vrijheid en
een menswaardig bestaan garanderen. Je hebt een bepaalde vrijheid nodig om
mens te zijn.
Jij mag zelf onafhankelijk die keuzes maken en niet invloed wordt door de overheid.
Menswaardig bestaan = minimum niveau, iedereen moet te eten hebben, overheid
mag ons niet vermoorden
-----------------
Die grondrechten beperken met name de handelingen van de overheid. het gaat niet
alleen over die handelingsvrijheid maar dat is wel de basis van die grondrechten.
Basis = wij als mensen moeten beschermd worden tegen de overheid. De overheid is
zo machtig dat ze niet alles kunnen doen. Dat wij om ons heen een sfeer hebben
waar die overheid niet komt. Dat wil jij zeggen en de overheid kan jou niet beperken.
Die overheidsvrije sfeer is dat jij doet en zegt wat je wil en dat de overheid jou niet
kan beperken.
-------------------
De grondrechten zijn ontstaan uit de gedachte dat wij fundamentele rechten nodig
hebben om de macht van de overheid in te perken. Die overheid moet zich daar niet
mee bemoeien.
Er zijn veel definities van mensenrechten dit is wat het boek zegt.
Die overheid moet soms iets actief doen.
Terminologie
Mensenrechten
Grondrechten
Fundamentele rechten
= allemaal hetzelfde
,Die overheid wordt soms niet beperkt in zijn handelingsvrijheid, maar zij moet soms
juist actief iets gaan doen.
Mensenrechten bestonden niet. Het idee dat iedereen dezelfde grondrechten
Op een gegeven moment hadden bepaalde groepen rechten. Zo krijg je steeds een
Kring van gerechtigden = wie recht heeft op die grondrechten
Die rechten gaan steeds meer een belangrijke plaats innemen
Het recht op privéleven is nu uitgebreid.
Mensenrechten bestonden niet, die gedachte dat je beschermd moet worden tegen
die staat was er niet.
Na de tweede wereldoorlog want wereldwijd wilden mensen geen oorlog meer.
Wereldwijd de Verenigde Naties, die ook bepaalde grondrechten hebben ingesteld
Europa wilde ingrijpende verdragen sluiten om hun burgers te beschermen.
UVRM is door de Verenigde Naties (na WO II) opgesteld.
Magna Carta is misschien een van de eerste mensenrechtdoucmenten, maar dat
was voor een paar blanke mannen. Het concept is nu dat iedereen grondrechten
heeft.
In het begin had niemand grondrechten, toen kregen een paar mensen grondrechten
en daarna een uitbreiding.
De kring van gerechtigden = wie recht heeft op die grondrechten.
Als je zo’n recht hebt, dan wordt het werkingsgebied van zo’n recht steeds groter.
Het recht op priveleven ging eerst erover dat de overheid zich niet te mengen heeft in
jouw priveleven maar dat wordt steeds verder uitgebreid.
In de horizontale werking kan een individu het tegenover een ander individu hebben
over je recht op privacy.
HHS is geen overheid maar moet onze privacy beschermen.
Die rechten worden steeds uitgebreider en ten opzichte van wie je dat kan laten
gelden steeds groter wordt, het werkingsgebied.
, Nationaal komen er steeds meer documenten waarin grondrechten worden
gewaarborgd, met name in grondwetten en constituties.
Die internationale erkenning, die ontwikkeling is pas na de eerste en tweede WO.
Internationale erkenning en formulering van mensenrechten met name in de tweede
helft van de vorige eeuw.
Wereldwijd kwam de VN tot stand na de tweede WO. Europese staten willen nooit
meer oorlog en willen ingrijpende verdragen sluiten.
UVRM kwam onder het VN-verband kort na de tweede WO tot stand.
Rechtsbronnen mensenrechten
1. Verdragen
2. Grondwet
3. Uitwerking in nationale wetgeving (bijvoorbeeld awgb, wet bescherming
persoonsgegevens)
4. Jurisprudentie (jurisprudentie van Nederlandse rechter (HR, rechtbank
enzovoorts ook lagere rechters) maar ook van het EHRM.
Er is heel veel nationaal geregeld, met grondrechten wil je beschermd worden tegen
die staat, dus onderdeel van veel grondwetten is een rij grondrechten. In de staten
zijn de grondrechten ontstaan.
In Nederland de Grondwet
Het EHRM gaat over het EVRM.
VN documenten
Algemeen
• UVRM
is niet juridisch bindend, je kan het niet afdwingen bij de rechter, er staan geen
juridische normen in. Die verklaring is geen juridisch bindend verdrag.
Een verdrag heeft wel juridisch bindende normen. Die verklaring heeft wel
extreme invloed. Het UVRM heeft niet dezelfde status als het IVBPR.
UVRM IS NIET JURIDISCH BINDEND
• IVBPR
Dit verdrag is juridisch bindend
De klassieke rechten: vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting,
recht op betogen.
• IVESC