College aantekeningen
staatsrecht hoorcolleges semester 1 compleet
- Vak
- Staatsrecht B2
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
studie jaar 2017/2018 helemaal compleet.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: cdekkers78 • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
StaatsrechtLiteratuur hoorcollege 1 + wc 1 lit
Staatsrecht: het primaire recht dat overheidsambten instelt, daaraan bevoegdheden toekent en hun
onderlinge betrekkingen alsmede die tot de onderdanen regelt.
3 functes staatsrecht:
- Consttuerende functe of instellingsfuncte: het in leven roepen, regeling van de omvang,
samenstelling en inrichtng ambten.
- Atribuerende of bevoegdheidsverlenende functe: schept nieuwe bevoegdheden en kent
deze toe aan ambten. Diegene die deze bevoegdheden atribueert voert deze vervolgens niet
zelf uit. Bevoegdheid= wie mag het doen. Taak= doel.
- De regulerende of matgende functe: zowel inzake de ambten onderling als relate tussen
ambt en onderdaan. (grenzen aangeven):
De overheid en het recht zijn legitem om dat het volk erin geloof en het accepteert. Het wordt
bevordert door burgers invloed te geven (bv stemrecht) en door transparant te zijn. Ook door het
beperken van macht van overheid (bv. grondrechten en checks and balances).
Herzieningsprocedure grondwet: tweede kamer accepteert met meerderheid, eerste kamer
accepteert met meerderheid, nieuwe tweede kamer accepteert met 2/3 meerderheid, eerste kamer
accepteert met 2/3 meerderheid.
Wat heef een democrate:
- Representateve democrate: zoveel mogelijk invloed van de burgers en voortdurend streven
om die invloed zo sterk mogelijk te maken
- Respect voor minderheden en waar mogelijk invloed van minderheden > maar blijf
onvermijdelijk dat meerderheid beslist
- Men moet niet schromen het gezag te gebruiken om de democratsche rechtsorde te keren.
Vanaf 19de en 20ste eeuw is liberale democrate in de ontwikkeling gekomen zij willen minder
macht bij de overheid. Dit door waarborgen voor burgers te creeren tegen overheid bv.
grondrechten en door de burgers invloed te geven op overheidsbeleid dit door kiesrecht. Staten-
Generaal vertegenwoordigt het volk. We hadden ook kunnen kiezen voor een directe democrate
maar dit is niet wenselijk je moet het volk voortdurend storen voor stemmingen van belangrijke
en niet belangrijke aard. Om burgers meer invloed te geven kun je ook ze andere politeke
ambtsdragers laten kiezen naast leden van Staten-Generaal.
In Nederland hebben we geen macht die boven een andere staat. Alle machten zijn gelijkwaardig en
onafankelijk. In andere U landen is dat wel zo parlement staat hoger.
Rechtsbronnen met betrekking tot Nederlands Parlement: grondwet, statuut, verdragen, weten,
ongeschreven recht en reglement van orde van de Kamers
Reglement van orde van de kamers moet in overeenstemming zijn met de grondwet voor
verandering wordt de zelfde procedure gevolgd als die van weten maar regering houdt zich afzijdig.
Kamers mogen zich besluiten ten alle tjden besluiten tegen reglement te verzeten. Wel moet
iedereen zich verzeten en afwijking mag niet in strijd zijn met andere weten.
Ongeschreven recht: geldt niet wanneer gedragspatronen niet duidelijk bijdragen aan coherente of
contnuïteit en zonder veel bezwaren kunnen worden vervangen of verlaten . Verder zijn er nog veel
,ongeschreven informele regels (conventes) die een normateve kracht hebben. Deze hebben geen
echte binding. Gewoonterecht is regelmatg terugkerend gedrag met de overtuiging dat gedrag
rechtens is vereist.
Rechter heef geen uitdrukkelijke bevoegdheid te beslissen over geschillen in parlementaire sfeer.
Bovendien doet een rechter afreuk aan de autonomie van de andere machten door te beslissen in
een dergelijk geschil. In theorie kan een rechter wel beslissen bij civiele vorderingen van
onrechtmatge daad maar dan zou de rechter laatste woord hebben bij interne politeke
aangelegenheden. Voor zo'n toetsing is een uitdrukkelijk grondwetelijke bevoegdheid vereist.
4 hoofdfunctes parlement:
- vaststellen weten in formele zin met de regering
- budgetrecht - begrotng vaststellen
- politeke controle op de regering
- samenstelling van de regering: door vertrouwensregel en zeggenschap vorming kabinet
Het consttutonele recht beoogt te voorkomen dat de staatsmacht in 1 persoon of ambt
geconcentreerd is en zonder grenzen. Tegenhanger van consttutonalisme is absolutsme hier is er 1
ambt dat de hoogste bevoegdheid bezit. Dit ene ambt kan bv een koning, president of parlement
zijn.
3 standaard staatsvormen van consttutonalisme: gecentraliseerde eenheidsstaat,
gedecentraliseerde eenheidsstaat en federale staat (bondsstaat).
-gecentraliseerde eenheidsstaat: 1 grondwet, alle overheidsfunctes behoren tot hetzelfde centrale
overheidsverband.
- gedecentraliseerde eenheidsstaat: 1 grondwet maar staat eveneens verdeeld in meerdere
territoriale overheidsverbanden met zelfstandige bevoegdheden. Centrale overheid wel ruime
toezichtsbevoegdheden.
- federale staat: een uit deelstaten samengestelde staat. Staatsrechtelijke verbinding van deelstaten
door overkoepelende federale grondwet en centrale overheid. Deelstaten bevaten ook veel
kenmerken van soevereine staat bv eigen grondwet en overheidsorganisate.
>Confederate: zwakke vorm federalisme, staatsrechtelijk samenwerkingsverband door verdrag.
Losse staten die ook zonder confederate rechtssubject zijn met recht van secessie.
Overheidsverband: een structuur waarin overheidsambten in een rechtens bepaalde verhouding tot
elkaar staan en in een al dan niet wederkerige relate tot onderdanen. Onderdanen hebben invloed
op samenstelling ambten.
Regeringsvormen: betrekkingen tussen de ambten binnen 1 en hetzelfde overheidsverband
,Rechtsstaat kan afgezet worden tegen twee begrippen:
- politestaat: overheid die min of meer per geval afankelijk van de omstandigheden naar eigen
goeddunken optrad
- totalitaire staat: er is rechtens geen grens aan overheidsintervente
Rechtsstaat reageert op beide.
6 elementen rechtsstaat
- legaliteitsbeginsel:
- verbod op terugwerkende kracht: de regel op grond waarvan de overheid optreedt aan dat
optreden vooraf moet gaan bv. art. 16 gw en art. 1 sr.
- machtenscheiding: regelgeving en uitvoering niet in 1 ambt gelegd
-democrateprincipe
-onafankelijke rechter
- klassieke grondrechten
Legaliteitsbeginsel: al het overheidsoptreden moet berusten op een kenbare en voldoende specifeke
algemene regel. Zeker waar het om belastend en verplichtend overheidsoptreden gaat. Het
legaliteitsbeginsel zie o.a. terug in hoofdstuk 1 grondwet (beperking van grondrechten), hoofdstuk 5
grondwet (wetgeving en bestuur). Ur bestaan in termen van bevoegdheidsgrondslag twee
betekenissen; mensen die zeggen dat het legaliteitsbeginsel een grondslag in de wet in formele zin
verlangt en andere vinden een algemene regel (niet perse wif) voldoende grondslag. Maar geldt
legaliteitsbeginsel ook voor ongeschreven recht? Zo ja dan verliest de atribuerende functe haar
precisie en dus haar waarborgfuncte. Je mag ervan uitgaan zolang het geaccepteerde normen zijn
binnen recht.
Terugwerkende kracht: het handelen van de overheid moet niet alleen berusten op een regel die
abstract en voor herhaalde toepassing vatbaar is maar ook moet zij voorafgaan aan
overheidsoptreden. Als algemene regel kan worden gesteld dat terugwerkende kracht van de burger
belastende regels slechts geoorloofd is op grond van zwaarwegende belangen of bijzondere
omstandigheden.
Rechtsstaat en democrate liggen niet per defnite in 1 lijn. Democratsch genomen besluiten kunnen
het recht schenden, totalitair van aard zijn en aldus de andere waarborgen van rechtsstaat uithollen.
Nederland kent geen directe democrate op centraal niveau wel een directe democrate op
consultatef niveau. Denk aan het referendum van Oekraïne 2015.
Geatribueerde bevoegdheden mogen alleen overgedragen worden indien de consttute (grondwet)
dit toestaat. Het afgeven van een bevoegdheid heet delegeren. De grondwet kent een vaste
terminologie waar zij de uitdrukking: bij of krachtens de wet of een vorm van de woorden regelen of
regels gebruikt is delegate toegestaan. Bevoegdheid gaat van de delegans naar de delegataris die
deze bevoegdheden onder eigen verantwoordelijkheid uitvoert. In enkele gevallen kan een
delegataris op zijn beurt bevoegdheden doorgeven aan een derde ambt: subdelegate. Ur kan in
beginsel worden gedelegeerd aan ondergeschikten en niet-ondergeschikten. Uen eenmaal
, gedelegeerde bevoegdheid mag in het vervolg niet meer worden uitgeoefend door de delegans (art.
10:7 awb). Mandaat is anders er is geen overdracht in bevoegdheden. Iemand voert namens jou een
taak uit maar jij blijf verantwoordelijk.
Marginale toetsing: als het bestuur een discretonaire bevoegdheid heef dus 1 met veel
beleidsvrijheid. Kan de rechter toetsen of ze wel binnen de grenzen blijven doormiddel van de
algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De rechter trekt rechtmatgheidsgrenzen rondom de
vrijheid van het bestuur. Handelt die buiten de grenzen dan zijn ze in strijdt met recht zo niet dan is
het vrij keuzen te maken waar de rechter zich buiten houdt.
De weten die de grondwet ‘wwetenn noemt worden veelal aangeduid als wet in formele zin of
formele weten. De wetgever mag niet zo maar elke inhoud geven aan de wet. Het mag niet in strijd
zijn met de grondrechten. Op veel plaatsen in de grondwet en hete statuut is de wetgever
aangewezen om verplicht een wet tot stand te brengen.
De wetsprocedure: o.a. art. 81 t/m 88 grondwet, statuut inzake rijksweten, art. 73 gw, art, 80 gw:
-Indiening wetsvoorstel door of vanwege de Koning of door de Tweede Kamer (art. 82 gw). Meestal
komt de regering met de voorstellen dit omdat voorstel veel voorbereiding kent en zij hebben een
groot ambtenarenapparaat. Tijdens de voorbereiding worden diverse maatschappelijke organisates,
deskundigen en adviesinstantes geraadpleegd. Als de eindtekst van het wetsvoorstel met memorie
van toelichtng af is wordt deze aan de ministerraad voorgelegd. (eenheid regeringsbeleid) stemt de
raad met het voorstel in dan wordt via de Koning het advies aan de Raad van State gestuurd. De raad
van state brengt advies uit. Ur vinden eventueel aanpassing aan of het wordt verworpen. De
betrokken minister maakt eventuele wijzigingen en legt het opnieuw aan de ministerraad voor.
Hierna gereed voor Tweede Kamer dat via de Koning wordt ingediend.
- de wetsvoorstellen worden in handen gesteld van het preidium dat deze aan een commissie zendt.
De leden van de Kamers zenden opmerkingen over het wetsvoorstel naar de commissie. De
commissie maakt een rapport hiervan en stuurt dit naar de regering. De regering kan antwoorden
geven op vragen en het wetsvoorstel wijzigen. Hier kunnen Kamerleden weer op reageren etc. Na
afronding van het onderzoek begint de plenaire behandeling van het wetsvoorstel. Leden van de
regering komen dan het wetsvoorstel verdedigen. De beraadslaging over een wetsvoorstel voorloopt
in twee termijnen (art. 100 RVOTK). Uerst over de algemene strekking van het voorstel dan over de
artkelen. In het tweede termijn wordt het recht van amendement van de Kamerleden van kracht.
Ingezonden amendementen van Kamerleden en de regering worden dan behandeld. (art. 84 gw).
- er wordt gestemd over de amendementen en vervolgens over het artkel bij onduidelijkheden kan
er een tweede lezing opgeroepen worden zodat er tjd is voor duidelijkheid. Als de Kamer het
voorstel afwijst wordt terug gestuurd naar de Koning (art. 87 gw jo. Art. 108 RVOTK). Na aanneming
zendt de voorziter voorstel naar de Uerste Kamer.
- behandeling in Uerste Kamer: verloopt anders want geen recht van amendement. Zij overweegt het
voorstel zoals het door de Tweede Kamer is verzonden (art. 85 gw). Als de Uerste Kamer toch
wijzigingen wilt aanbrengen verzoekt zij de regering een novelle in te dienen (wetsvoorstel tot
wijziging wet). Veelal wacht de Uerste Kamer dan tot de behandeling van de Novellen als ze beide bij
de Uerste Kamer komen handelt ze de voorstellen tegelijk af. Deze worden achter elkaar in het
Staatsblad geplaatst.
De ministerraad kan tot de eindstemming in de Uerste Kamer het regeringsvoorstel intrekken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Annarechten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen