Verstandelijke beperking- definities en context
2.1 classificatie van intelligentieniveaus
De DSM typeert het begrip mentale retardatie als geestelijke achterstand en als
ontwikkelingsstoornis. Verwijst naar blijvende afwijking, waarbij met name de verstandelijke
vermogens achterblijven, vertraagd en onvoldoende ontwikkeld worden en niet boven een
bepaald verstandelijk ontwikkelingsniveau uitkomen. Begrip mentaal verwijst naar begrip
intelligentie en de statische verdeling van intelligentie in algemene populatie. Wordt ook wel
de normale verdeling genoemd. Uitslag lager dan 2 standaarddeviaties beneden het
gemiddelde (100) vormt het intelligentiecriterium om te spreken van een significante
beperking in de intelligentie: beperking in het verstandelijk functioneren. Bij interpretatie
van een IQ moet rekening worden gehouden met psychometrische kenmerken van de
gebruikte test. DSM-5 gebruikt termen mild, moderate, severe en profound. Deze zijn
gebaseerd op het adaptieve functioneren, dat zegt hoeveel ondersteuning er nodig is.
Een significante beperking van intelligentie wordt formeel vastgesteld aan de hand van het
IQ. Gemiddelde IQ is op 100 gesteld. Gemiddelde, normale intelligentie ligt tussen de 85-
115. Ook nog 130 en 70 worden gezien als normale devianten.
Tweede criterium: gelijktijdig aanwezige tekorten in of beperkingen van het huidige
aanpassingsgedrag, wil zeggen: of de persoon erin slaagt te voldoen aan de standaarden van
functioneren die bij zijn leeftijd verwacht kunnen worden binnen zijn culturele achtergrond.
Moet sprake zijn van problemen op ten minste 2 vlakken: communicatie, sociale participatie
en zelfstandigheid in de levensgebieden thuis, school, werk en samenleving.
Derde criterium: beperking moet ontstaan zijn voor het 18e levensjaar. De intellectuele en
adaptieve beperkingen moeten zijn ontstaan tijdens de ontwikkelingsperiode.
Bijzondere categorie is de ‘borderline mental retardation’. Licht verstandelijke beperking
wordt opgerekt met niveau zwakbegaafd als er sprake is van duidelijke sociale
aanpassingsproblematiek. Zonder deze problematiek spreken we van zwakbegaafd/ moeilijk
lerend. Deze vallen binnen de leerstoornissen, niet in DSM-5.
Wordt in de benadering van mensen met een beperking gewezen op een anomalie in de
Gausscurve. Leidt met name de organisch en syndroom bepaalde problematiek ertoe dat het
aantal mensen met een ernstige verst. Groter is dan volgens de theoretische normale
verdeling verwacht zou mogen worden.
De gewone uitlopen van de normale verdeling wordt familiaal bepaalde verst. Genoemd,
niet hetzelfde als erfelijk, omdat ook niet-erfelijke factoren zoals sociaal-culturele invloeden
een clustering van verschijnselen teweeg kunnen brengen, zonder dat er sprake is van
pathologie. Ook bij de onderkant is er niet per se sprake van pathologie. Een IQ onder de 70
is wel volgens de criteria een van de voorwaarden voor verst. Hoe lager het niveau> groter
de kans op pathologie. Feitelijk vertoont de IQ-curve een bimodale verdeling, waarbij de
kleine bobbel links, ook wel ‘pathological bump’ wordt genoemd, staat voor de invloed van
een complicerende factor: die van een pathologische ontwikkeling.
Er ligt dus extra mini-curve aan de linkerzijde van de populatieverdeling. Deze wordt
veroorzaakt door een meer dan verwacht voorkomen van lage intelligentiescores ten
gevolge van pathologie. In DSM-5 geen aandacht aan geschonken.
Begrip ontwikkelingsachterstand komt het dichtst bij het begrip retardatie. Wanneer er
sprake is van algemene ontwikkelingsachterstand in de verstandelijke ontwikkeling is dit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneroosdekorte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
