Samenvatting
Samenvatting Klinische psychologie 1a - Thema 4: Classificatie en diagnostiek
- Instelling
- Open Universiteit (OU)
Samenvatting van alle literatuur, lesstof uit de online leeromgeving en de zelftests van thema 4.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: evakievit32 • 7 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Thema 4 - Classificatie en diagnostiekIn thema 1 stonden we stil bij het lastige onderscheid tussen normale en abnormale gedachten,
gevoelens en gedragingen. Je maakte kennis met de verschillende benaderingswijzen om tegen
normaliteit, abnormaliteit en psychopathologische verschijnselen aan te kijken. Om ordening
aan te brengen in psychopathologische verschijnselen bestaan erclassificatiesystemen. Een
voorbeeld van een classificatiesysteem voor psychopathologische verschijnselen is deDSM-5.
Om vast te stellen of er sprake is van een bepaalde vorm van psychopathologie wordt
diagnostiek bedreven. Er bestaan verschillende gestructureerde en ongestructureerde
methoden om het psychologisch functioneren van cliënten te onderzoeken. Diagnostiek dient er
uiteindelijk toe om een eventuele begeleiding en behandeling adequaat af te stemmen op de
behoefte van de cliënt. In thema 4 maak je kennis met algemene en meer specifieke aspecten
van classificeren en van klinische diagnostiek.
Studietaak 4.1 Classificatie
Binnen allerlei takken van wetenschap trachten wetenschappers verschijnselen te ordenen in
een beperkt aantal rubrieken. Op het terrein van de psychopathologie is lange tijd de
rangordening van ‘geestesziekten’ van Kraepelininvloedrijk geweest. Sindsdien zijn
classificatiesystemen voor psychopathologie verder ontwikkeld en momenteel zijn de gewijzigde
vijfde editie van deDiagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5-TR)en de elfde
editie van deInternational Classification of Diseases (ICD-11)de meest invloedrijke systemen. In
deze studietaak staan we stil bij het begrip classificatie en de ethische kanttekeningen van
classificatie. Ook komt de inhoud van de DSM-5-TR en van de ICD-11 aan bod en de
tekortkomingen van de DSM. Ten slotte worden een aantal alternatieven beschreven.
H9: Classificatie
Er zijn uiteenlopende opvattingen over hoe psychopathologie geclassificeerd moet worden. De
DSM en ICD zijn de meest invloedrijke systemen.
9.1 Wat is classificeren?
Classificeren = het ordenen van menselijke gedragingen, ervaringen, belevingen en gedachten en
is gebaseerd op het vaststellen van symptomen.
Syndroom/stoornis = een groep symptomen die vaak samen voorkomen.
Een classificatiesysteem is nuttig als de subtypen stoornissen te onderscheiden zijn in
nosologische eenheid (volgens medisch model):
● Oorzaken (etiologie)
● Ontwikkeling
● Prognose
● Behandeling die effectief werkt
,Kraeplin (1900): maakte voor het eerst een rangordening van geestesziekten naar analogie van
lichamelijke ziekten. Hij beschreef psychiatrische beelden en afzonderlijke symptomen en
groepeerde deze.
Classificatie kan verwijzen naar:
● het stellen van een diagnose.
● beschrijving van klassen; een taxonomie vaststellen.
Diagnostiek kan verwijzen naar:
● classificatie van klachten vna de client (in de praktijk vaak gebruikt).
● het proces van op systematische wijze ordenen, wegen en interpreteren van informatie
over de psychische klachten van een client.
○ Etiologische diganostiek: onderzoek naar verklaring van klachten.
○ Prognostische diagnostiek: onderzoek naar beloop van stoornis.
○ Indicatiestelling voor passende behandeling
Classificatie en diagnostiek worden veel door elkaar gebruikt, maar dit moet volgens Akwa GGZ
(2022) uit elkaar gehouden worden.
9.1.1 Soorten classificatie
Vier soorten classificatie:
1. Categoriale en dimensionele classificatie:
Categoriale classificatie= een indeling in afzonderlijke klassen die duidelijk van elkaar zijn
afgegrensd (= wel/niet lijden aan stoornis).
Dimensionele classificatie= de mate waarin iemand een klacht vertoont bepaalt de
plaats die deze persoon in het classificatiesysteem krijgt toegekend.
➔ Voordeel: Ernst is beter aan te duiden.
In de praktijk: graag een wel/niet-uitspraak doen; bij dimensionele classificatie wordt er
dan gebruik gemaakt van eencut-off-punt.
2. Monothetische en polythetische classificatie:
Monothetische classificatie= de leden van een klasse hebben een of meer specifieke
kenmerken met elkaar gemeen die voorwaarde vormen voor het lidmaatschap van de
klasse.
Polythetische classificatie= leden van een klasse hebben een groot aantal kenmerken
gemeenschappelijk, maar delen niet noodzakelijk een specifiek kenmerk.
➔ Voordeel: Sluit goed aan bij de wereld zoals deze dagelijks beleefd wordt.
➔ Nadeel: Het is per definitie moeilijk overeenstemming te bereiken over wat
precies onder een bepaalde klasse of stoornis wordt verstaan.
◆ overlap tussen stoornissen en geringe betrouwbaarheid tot gevolg.
3. Classificatie op grond van symptomen en op grond van pathogene (ziekteverwekkende)
mechanismen:
, Beschrijvende classificatie= het classificeren op basis van symptomen die aan de
buitenkant waarneembaar zijn of door een cliënt wordt gerapporteerd en dus te
beschrijven is.
Etiologische classificatie= op basis van etiologie van klachten en pathogene
mechanismen (e.g.structurele diagnostiek).
4. Hiërarchische en nevenschikkende classificatie:
Nevenschikkende classificatie = wanneer de klassen binnen een systeem allemaal
dezelfde rang hebben; iedere klasse heeft haar eigen bestaansrecht en cliënten kunnen
meerdere classificaties krijgen.
Hiërarchische classificatie = bepaalde klassen hebben de hoogste rang, gevolgd door
klassen die lager in rang staan; cliënten kunnen slechts één classificatie krijgen.
9.1.2 Classificatie in context
Beoordeling van gedrag als normaal of abnormaal is onderhevig aan maatschappelijke en
culturele factoren. Het subjectieve en professionele referentiekader van de diagnosticus kan ook
invloed hebben.
9.1.3 Criteria voor adequate classificatie
➔ Betrouwbaarheid:
◆ Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid= wanneer een classificatiesysteem door
verschillende beoordelaars tot eenzelfde oordeel leidt.
◆ Test-hertestbetrouwbaarheid= wanneer herhaalde classificatie door dezelfde
beoordelaar de cliënt telkens in dezelfde klasse geplaatst wordt.
In de praktijk wordt er vaak voor interbeoordelaarsbetrouwbaarheid als maatstaf voor
betrouwbaarheid gekozen omdat bij test-hertest er verschillende meetmomenten
moeten zijn waarin er geen behandeling plaatsgevonden heeft; dit duurt lang.
Betrouwbaarheid is groter naarmate de symptomen nauwkeuriger zijn beschreven en de
informatie op een gestandaardiseerde manier wordt verzameld.
➔ Validiteit= de mate waarin iets overeenkomt met de werkelijkheid.
◆ Constructvaliditeit/begripsvaliditeit= beschrijft in hoeverre een
classificatiesysteem ook daadwerkelijk classificeert wat de ontwerpers ermee
beogen te classificeren. Bepaald door verschillende meetmethoden te
vergelijken.
● Convergente validiteit= er is sprake van overeenstemming tussen de
gegevens die verkregen zijn via verschillende methoden en instrumenten
die hetzelfde begrip beogen te meten.
● Divergente validiteit= er is GEEN sprake van samenhang tussen
verschillende methoden of instrumenten die elk een ander begrip
beogen te meten.
◆ Predictieve validiteit= de voorspellende waarde die een classificatiesysteem
heeft voor prognose of de uitkomst van behandeling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denisekoppes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,36. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen