Hoofdstuk 2 Kritisch denken 1
Paragraaf 2.1 Waarom is kritisch denken belangrijk voor verpleegkundigen? 1
Paragraaf 2.2 Wat is kritisch denken 1
Paragraaf 2.3 Eigenschappen van kritische denkers 3
Paragraaf 2.4 Vaardigheden op het gebied van kritisch denken 4
Paragraaf 2.5 Complexe intellectuele activiteiten 7
Paragraaf 2.6 Kwaliteitseisen van redeneren 7
Paragraaf 2.7 Kritisch denken en het verpleegkundig proces 8
Paragraaf 2.8 Kritisch denken en ethiek 8
Paragraaf 2.9 Het ontwikkelen van kritisch denken 9
Hoofdstuk 2 Kritisch denken
Paragraaf 2.1 Waarom is kritisch denken belangrijk voor verpleegkundigen?
Verpleegkundigen passen in iedere nieuwe situatie met een cliënt hun basiskennis toe. In
een toegepaste wetenschap zoals de verpleegkunde zijn problemen ongeordend, niet
gebaseerd op algoritmen. Er kunnen onvoldoende of tegenstrijdige gegevens zijn,
onbekende oorzaken en vaak ontbreekt een standaard antwoord of -oplossing. Bij het
hanteren van zulke problemen moet je weten hoe je je kennis kunt gebruiken om
ontbrekende gegevens vast te stellen. Al deze vaardigheden vereisen dat je kritisch kunt
denken.
Verpleegkundigen houden zich bezig met het totaal van menselijke reacties op
gezondheidsproblemen. Vanwege deze holistische benadering moeten ze kennis gebruiken
uit andere vakgebieden omdat ze niet in staat zijn om de gegevens over de patiënt te
interpreteren en effectieve interventies te plannen. Ook dit vergt kritisch denken.
Verpleegkundigen werken in snel veranderende en vaak hectische situaties. Daarom zullen
vaste routines of standaardprocedure in veel situaties ontoereikend zijn. Behandelingen,
geneesmiddelen en technieken zijn continu aan verandering onderhevig en de toestand van
een patiënt kan van minuut tot minuut veranderen. Wanneer verpleegkundigen anticiperen
of reageren op veranderingen, moeten ze hun besluiten baseren op kennis en rationeel
denken om zo juist te reageren.
Verpleegkundigen nemen in de loop van een werkdag allerlei besluiten. Verpleegkundigen
denken kritisch wanneer ze gegevens verzamelen en deze correct interpreteren om een
helder beargumenteerd en goed besluit te nemen.
Paragraaf 2.2 Wat is kritisch denken
Kritisch denken is zowel een houding als een redeneringsproces, waardoor bepaalde
intellectuele vaardigheden vereist zijn. Kritisch denken is gedisciplineerd, op jezelf gericht en
rationeel; het ondersteunt wat er weten en maakt duidelijk wat we niet weten.
Er zijn enkele kenmerken waaraan je kritisch denken kunt herkennen.
1
, - Kritisch denken is rationeel en redelijk. Dit betekent dat het denken beredeneerd is
en niet berust op vooroordelen, voorkeuren, eigenbelang of angst.
- Kritisch denken omvat conceptualiseren. Conceptualiseren is het intellectuele proces
van het vormen van ene begrip. Een begrip is een mentale voorstelling die wij ons
van de werkelijkheid maken, wordt gevormd door een abstract idee concreet te
maken. De verpleegkunde gebruikt concepten. Om deze concepten te begrijpen,
gebruikt hij eigenschappen die bij die concepten horen. Eigenschappen verwijzen
naar de dingen zoals ze zijn en processen verwijzen naar de dingen zoals ze
gebeuren.
- Kritisch denken vereist reflectie. Reflectie betekent nadenken, je gedachten ergens
over laten gaan of je ergens over beraden. Reflecterend denken integreert
ervaringen uit het verleden met het heden en onderzoekt mogelijke alternatieven.
- Kritisch denken omvat zowel cognitieve (denk)vaardigheden als gedragingen
(gevoelens). Om kritisch te denken, moet je enerzijds cognitieve vaardigheden
bezitten en anderzijds de motivatie en de wens hebben om deze vaardigheden te
gebruiken.
- Kritisch denken omvat creatief denken. Creatief denken betekent denken buiten de
gebaande paden, en situaties vanuit nieuwe invalshoeken benaderen. Dit resulteert
in vernieuwende ideeën en producten. Met creatief denken ontwikkel je originele
ideeën door het leggen van relaties tussen gedachten en begrippen.
- Kritisch denken vereist kennis. Kritisch denken staat niet op zichzelf. Tijdens iedere
ontmoeting met een cliënt gebruik je een zekere basiskennis. Deze kennis beïnvloedt
je vermogen om je cognitieve, intermenselijke en verpleegtechnische vaardigheden
effectief te gebruiken.
Er zijn verschillende vormen van kennis.
Wetenschappelijke kennis bestaat uit feiten, informatie, principes en theorieën. In de
verpleegkunde betreft dit verplegingswetenschappelijke onderzoeksresultaten en kennis uit
andere vakgebieden. Wetenschappelijke kennis wordt gebruikt om te beschrijven, te
verklaren en te voorspellen. Verpleeg Wetenschappelijke kennis is die kennis die nodig is
om gebruik te kunnen maken van wetenschappelijke feiten, aannames, informatie, theorieën
en principes binnen de verpleegkunde. Evidence based practice is een benadering die de
beste (wetenschappelijke) kennis gebruikt in plaats van toevalligheden, traditie, intuïtie of
folklore bij het nemen van beslissingen voor individuele patiënten in geneeskunde en
verpleegkunde. Het doel van evidence based practice is het bieden van de effectiefste en
meest economische/meest efficiënte zorg voor de individuele patiënt.
Vakbekwaamheid is de manier waarop verpleegkundigen hun kennis gebruiken. Via
vakbekwaamheid brengen verpleegkundigen hun betrokkenheid bij de patiënt tot
uitdrukking; daarom omvat vakbekwaamheid attitude, opvattingen en waarden. Bij deze bron
van kennis spelen sensitiviteit, de kwaliteit van de communicatie in een specifieke relatie en
empathie een belangrijke rol.
Ethische kennis betreft kennis die nodig is om een relatie te kunnen leggen tussen de te
dragen beroepsverantwoordelijkheid, de na te leven kwaliteitseisen die opgesteld zijn
conform de Beroepscode en de algemeen geldende morele principes/ Verpleegkundigen
kunnen worden aangesproken op de ethische uitvoering van hun werk.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravdnoort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.