DE PERSOON MET DEMENTIE
Het gevolgenmodel
Inleiding
In het gevolgenmodel willen we mensen met dementie autonoom laten
functioneren. Dat is de kern van het model.
Verstoorde informatiewerking
Dementie kan worden opgevat als een proces waarbij de informatieverwerking
door de hersenen steeds minder efficiënt verloopt en steeds meer verstoord
geraakt.
Er zijn 4 grote stadia in het verwerken van informatie waarbij de
dementerende oudere problemen ondervindt.
Verstoorde input: informatie wordt niet waargenomen en begrepen.
Verstoorde opslag: er zijn 4 geheugensystemen. Bij dementie is het
werkgeheugen en episodisch geheugen verzwakt.
o Werkgeheugen: selecteert nieuwe info, wat belangrijk is en moet
bewaard worden.
o Langetermijngeheugen: info permanent bewaren voor een lange tijd.
De opslagcapaciteit lijkt onbeperkt, maar het verloopt moeizaam.
o Episodisch geheugen: vorm van LT-geheugen waarin persoonlijke
info opgeslagen wordt.
o Semantisch geheugen: opslag van algemene kennis (bv. woorden,
grammatica, rekenregels enz.).
o Procedureel geheugen: opslag van vaardigheden die we op een
repetitieve wijze hebben aangeleerd en automatisch gebruiken (bv.
fietsen, veters vast maken enz.).
Verstoorde verwerking: kwalitatieve wijzigingen in het denken en
cognitieve vertraging.
o Moeilijk abstract redeneren, nadenken over hypothetische
problemen, elementen van een beslissing afwegen en tot een
beslissing komen.
o Concreet-operationeel denken neemt af.
o Nood aan meer tijd om info te verwerken en om te zetten in output.
Verstoorde output: taal- en actie.
o Taal- en spraakproblemen: zich slecht uitdrukken, blijven herhalen
van woorden (perseveren), niet kunnen schrijven, apraxie, mobiliteit
gaat achteruit enz.
Realiteitsoriëntering (R.O.)
= aanbieden van informatie de oriëntatie ondersteunt en de dementerende
betrekt op de realiteit door die realiteit zo concreet mogelijk te maken.
Doelen
Primair doel: het verminderen van verwardheid gelijkgesteld aan
desoriëntatie.
, Secundair doel: bevorderen van een meer autonoom functioneren en
daardoor een groter geluksgevoel of welzijn.
Voorbeelden
Bewegwijzering, naamborden voor bewoners en personeel, datumklokken,
wc-deur in een opvallende kleur schilderen, veelvuldig noemen van een
naam, telkens zeggen wat er gaat gebeuren, zeggen hoe laat het is enz.
Realiteitsoriëntering steunt op drie pijlers of onderdelen
ROH – realiteitsoriënterende houding: attitude van het personeel
ROB – realiteitsoriënterende benadering: benadering van
dementerenden gedurende 24 uur.
ROT – realiteitsoriënterende training: dit kan in groep, maar ook
individueel. Het is gericht op het herstellen van contact met de realiteit.
Het psychosociaal model
Inleiding
De focus van therapeutische mogelijkheden wordt verschoven naar begeleiding
en ondersteuning van de persoon met dementie.
Validation – FEIL
= iemand in zijn waarde laten, zijn waarde als mens bevestigen.
Belevingen van de ouderen worden niet ontkend, gecorrigeerd of
genegeerd. Ze worden toegelaten en bevestigd, ongeacht hun
waarheidsgehalte.
De hulpverlener probeert de oudere niet langer naar diens wereld terug te
halen.
Validationtechnieken
= om angst bij de persoon met dementie te verminderen (niet elke techniek is
nuttig in elke fase).
Centreren: eigen spanning en emoties als hulpverlener loslaten.
Parafraseren: aansluiten bij onderliggende ervaringen en gevoelens.
Vertrouwen opwekken
Polariteit
Reminiscentie: verleden duidelijker oproepen door vragen te stellen.
Oprecht intiem oogcontact: mogelijkheid tot een echte ontmoeting.
Stemgebruik
Bewegingen nadoen
Aanraking: dit kan soms herinneringen oproepen en wordt als aangenaam
ervaren.
Muziek: ouderen die zich bevinden in stadium van herhaalde bewegingen
en spraakvermogen hebben verloren, kunnen vroegere liedjes vaak
meezingen.
Progressively Lowered Stress Treshold (PLST)
= theoretisch model voor het verklaren van gedrag van de persoon met
dementie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper serhatkl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.