College aantekeningen
Alle colleges Geriatrie en Veroudering 2e jaar Gezondheidswetenschappen
Aantekeningen van alle colleges van het 2e jaars vak Geriatrie en Veroudering van de bachelor Gezondheidswetenschappen VU Amsterdam
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Geriatrie en VerouderingHoorcollege 1: beeldvorming
- weet welke beelden er bestaan over ouderen en ouder worden
- kan effecten van deze beeldvorming benoemen
- heeft kennis van de theorieën die deze beeldvorming proberen te verklaren
- is bekend met verschillende manieren om deze beeldvorming te veranderen
Geriatrie: pathologie van veroudering: verouderingsziekten
Veroudering: gerontologie: het normale proces van veroudering
Beeldvorming van ouderen loopt vaak langs 2 dimensies:
warmte en competentie:
Warmte: in hoeverre is iemand te vertrouwen,
vriendelijk, respectvol, zorgzaam etc.?
Competent: is iemand intelligent, krachtig,
vaardig?
Beeldvorming in de media
Negatieve beeldvorming ouderen door:
1. Terror management theory: confrontatie met sterfelijkheid, angst voor de dood
2. Social Identity Theory: je beoordeelt je eigen (leeftijds-)groep positiever jongeren nemen
afstand van ouderen
3. Social role theory: sociale rol bepaalt de beeldvorming bijv. stoppen met werken leidt tot
negatief beeld over ouderen
Interventies sluiten vooral aan bij Social Identity Theory en Social Role Theory:
- Contact hypothese:
o Intergenerationeel contact (langdurig, direct, persoonlijk)
o Gespreksgroepen/coaching van ouderen zelf om zelfbeeld te versterken en kennis
over ouder worden te vergroten
- Verandering van maatschappelijke positie en rollen die ouderen innemen
- Opzetten van nationale publiekscampagnes
Beeldvorming veranderen gaat heel langzaam waarbij moet worden ingezet op verschillende
maatregelen, rekening houdend met diversiteit
Doel: een meer genuanceerd beeld over ouderen en ouder worden, positieve waardering
,Hoorcollege 1: emotionele veroudering
is op de hoogte van de prevalentie van depressie bij ouderen;
kan de juiste meetinstrumenten bij ouderen selecteren;
kan de risicofactoren voor depressie benoemen;
kent globaal de differentiaal diagnose van depressie bij ouderen;
kan een afweging maken tussen medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelopties
bij een depressie bij ouderen
Stemmingsstoornissen (DSM5)
- Somber, neerslachtig:
o Depressieve stoornis
o Andere vormne (persisterende depressieve stoornis, beperkte depressieve stoornis)
- Te druk of te vrolijk:
o Bipolaire stoornissen (manische depressie)
- Overige stemmingsstoornissen:
o Door medisch probleem of door middelen (gebruik / onthouding)
DSM5-criteria depressieve stoornis: aanwezigheid >= 5 symptomen gedurende >2 weken
Sombere stemming
Vermidering interesse/plezier
Gewichtsverlies of toename
Slapeloosheid of veel slapen
Psychomotore remming of agitatie (=innerlijke rusteloosheid)
Moeheid / energieverlies
Gevoel waardeloosheid / schuld
Verminderde concentratie / besluiteloosheid
Gedachten aan de dood / suïcide
… met lijdensdruk en/of sociaal disfunctioneren
Ernstige depressieve stoornis:
Met vitale kenmerken:
o Dagschommeling (’s avonds beter dan ’s morgens)
o Vroeg ontwaken (om 5-6 uur ’s morgens)
o Remming/agitatie (motoriek, spreken, denken)
o Gewichtsverlies
Met psychotische kenmerken:
o Wanen (/ hallucinaties) passend bij de stemming (negatief gekleurd)
Klinisch beeld: wisselende kernsymptomen
‘klassieke’ depressie: ‘atypische’ depressie
- Anhedonie - Reactieve stemming
- Schuldgevoelens - Gewichtstoename
- Gewichtsverlies - Meer slapen, moeheid
- Vroeg wakker, dagschommeling - Gevoelig voor afwijzing
- Doodsgedachten
,2% van ouderen depressieve stoornis, 16% depressieve klachten, mannen:vrouwen=1:2, hogere
prevalentie in verpleeghuis
Presentatie depressie bij ouderen:
- Meer angstklachten: lijkt op nervositeit
- Meer lichamelijke klachten: lijkt op lichamelijke ziekte
o Ook meer somatische comorbiditeit
- Bijkomende cognitieve klachten: onderscheid met dementie
Wanneer denken aan depressie bij ouderen?
- Sombere stemming
- Verminderde interesse / plezier
- Aanhoudende lichamelijke klachten / ernstiger dan pathologie
- Gewichtsverlies
- Acute ‘verwardheid’ met initiatiefverlies en geheugenklachten
- Angst, spanning, prikkelbaarheid, slaapproblemen
- Meer afhankelijkheid dan passend bij fysieke problemen
- Zorgmijding
Meetinstrumenten:
Screening: geratric depression scale (GDS)
o >= 6 mogelijke depressive
Diagnose: mini international neuropsychiatric interview (MINI)
Ernst + beloop: Montgomery-asberg depression rating scale (MADRS0
o Volwassenen: hamilton depression rating scale (HDRS)
Risicofactoren depressie bij ouderen: belasting/stress en kwetsbaarheid/weerbaarheid
Behandeling: vóór de start
- Voorlichting aan patiënt over depressieve symptomen en schuldgevoelens
- Betrekken van partner / familie met uitleg over gedrag, schuldgevoelens, steun
- Contact medepatiënten / lotgenoten
Fasen van behandeling: twee fasenmodel:
1. Symptoombestrijding
2. Indien mogelijk meer structurele veranderingen
Fase 1:
Altijd: gesprekscontact, begeleiding, ook praktische steun
Lichte/matige depressie: leefstijladviezen, bewegen, cursus ‘In de put uit de put’, mindfulness, Tai Chi,
probleemoplossende therapie (PST)
Matige/ernstige depressie:
- Biologisch: volgens protocol:
- antidepressieve medicatie; ECT
- Psychotherapie:
- IPT: interpersoonlijke therapie (rouw, rolverandering/levensfase, conflicten)
- CGT: anders leren denken
, Fase 2:
Verdere stabilisatie: gesprekken, begeleiding, psychotherapie
Terugvaltherapie:
* cursus gericht op coping / ontspanning
* voortzetten medicatie
Hoorcollege 1: angst bij ouderen
Is op de hoogte van de prevalentie van angststoornissen bij ouderen
Kan de juiste meetinstrumenten bij ouderen selecteren
Is bekend met de verschillende soorten angststoornissen bij ouderen
Kent de leeftijdsspecifieke aandachtspunten voor de diagnostiek van angststoornissen bij
ouderen
Is globaal op de hoogte van de bewijskracht voor de verschillende interventies ter
behandeling van angststoornissen bij ouderen
Wanneer is angst een probleem?
- Pathologische angsten en/of fobieën, zonder duidelijke uitlokkende factor, of te sterk of te
lang voor de uitlokkende factor
- Angst: subjectief gevoel van nervositeit, met diverse lichamelijke verschijnselen
- Fobie: vrees voor (en soms ook vermijding van) een bepaalde situatie, plaats of object
Classificatie angststoornissen:
Gegeneraliseerde angststoornis
o >=6 maanden overmatig piekeren over >=2 onderwerpen met >=3 symptomen van;
rusteloosheid, vermoeidheid, concentratiestoornis, irritatie, slaapproblemen,
spierspanning
Paniekstoornis met/zonder agorafobie
o >= 1 maand terugkerende, onverwachte paniekaanvallen
Sociale angststoornis
o Angst voor >=1 sociale situatie door mogelijke vernedering
Specifieke fobie
o Angst voor specifiek object / situatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper b02vanreusel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen