100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting boek: Een kennismaking met de oude wereld €4,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Van Amsterdam (UvA)
  4.  
  5. Oude Geschiedenis (112110016Y)

Samenvatting

Samenvatting boek: Een kennismaking met de oude wereld

6 beoordelingen
 31 keer verkocht

Samenvatting van het boek Een kennismaking met de oude wereld, 7e druk, van Lukas de Blois en Bert van der Spek. Elk hoofdstuk en deelhoofdstuk komt terug in de samenvatting en ook is duidelijk aangegeven om welk hoofdstuk het gaat. Het vak wordt gegeven aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) in h...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 38  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 15 november 2018
  • 38
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (63)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (18)

6  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: rademakersyarno • 5 jaar geleden

Tekst is soms slecht geschreven en legt sommige begrippen niet volledig uit.

review-writer-avatar

Door: RickPisters • 5 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: emmelie_z • 5 jaar geleden

Bijna geen enkel woord is goed geschreven. Heeft veel tijd gekost alles te verbeteren. De inhoud is wel goed.

review-writer-avatar

Door: Tomkraakman • 5 jaar geleden

De inhoud van de samenvatting is goed. Alleen staan er bijna meer spelfouten in dan correct geschreven woorden.

review-writer-avatar

Door: sonalsaharan • 5 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: rudolfvanbekkum • 5 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
veraamsterdam

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Samenvatning: Eengkennismakinigme gdegoudegweremeldg
DeelgIngHe goudegNabijegOos en
1. Ontstaan van beschavingen
Aan de oevers van de Eufraat en Tigris in Mesopotamië (Irak) en de Nijl (Egypte) ontstonden de
eerste beschavingen door toenemende verstedelijking, staatsvorming en de uitvinding van het
schrift. Dit gebeurde rond 3000 vt.Chrt. Hiervoor was in de steentjd de mens al ver ontwikkeld+ zij
jaagde en verzamelde eerst en wisselde van woonplaatst. Aan het eind van de Middensteentjd (ongt.
10t.000 vt.Chrt.) werden de werktuigen steeds beter en efectever waardoor sedimentair wonen
mogelijk werdt. Hierna kwam de Neolithische Revolute op gang+ mensen gingen gewassen kweken en
dieren fokkent. De nieuwe steentjd is ook wel het neolithicum, gekenmerkt door gepolijste
werktuigent.

1.1 Landbouw
Er zijn 2 typen landbouw+
- Regenlandbouw+ er moet minimaal 250mm aan regen vallent. Dit was zo in Iran, Noord-Irak,
Noord-Syrië en de kust van de middellandse zeet. Bij een terugval van regen kwam er al snel
een voedselcrisis en bij klimaatverandering waren grote sociale en politeke consequentest.
- Irrigatelandbouw+ dit valt verder te verdelen in natuurlijke en kunstmatge irrigatet.
Natuurlijke irrigate kwam voor in Egypte want de Nijl overstroomde voor de zaaitjdt.
Kunstmatge irrigate kwam voor in Mesopotamië, omdat de overstromingen daar
onregelmatger voorkwamen en rond de oogstjdt. De opbrengst van irrigatelandbouw is
veel hoger dan regenlandbouwt. Helemaal in Mesopotamië, want zij hebben een zaaiploeg+
hiermee ploeg en zaai je tegelijk en gaat er weinig zaad verlorent.
Door irrigate konden mensen op 1 plek blijven wonen en hoefde niet iedereen te landbouwen+ er
kwamen specialisten in handwerk (tmmerman, schrijver, metaalbewerker (brons))t. Hierdoor moest
er ook een hoop gereguleerd worden en kwamen ambtenaren en priesters opt.

1.2 Steden
In het begin van het neolithicum ontstonden al dorpen die al op steden begonnen te lijken door
ommuringent. De grootste en invloedrijkste steden kwamen rond de grote rivieren want hier was een
grote voedselproductet. Het centrum van een Mesopotamische stad was de tempelt. Hier woonde de
staatsgod en de priesterst. De gemeente onderhield deze grote organisate en de tempel had veel
grondt. De priesters hielden zich bezig met landbouw, veeteelt en ambachtt. Door de tempeleconomie
ontstond het schrif, want alles moest nauwkeurig bijgehouden wordent. Rond 3400-3200 vt.Chrt.
ontstond het spijkerschrift. Iets later kwam het hiërogliefenschrif in Egypte opt. Beide zijn deels
pictografsch, deels ideografscht. Later gaven deze schrifen ook klanken weert. Maar een aantal
geschoolde mensen konden dit lezen en schrijvent.
Veel mensen (9/10) woonden in de stad, maar waren wel boer en trokken elke dag naar hun
(gepachte) landt. Landbouwers waren dan ook sedentair, terwijl veetelers nomadisch warent.
Sommige landbouwers woonde echter maar voor een paar jaar op 1 plekt. Veetelers hadden vaak een
zomer- en een winterweidet. Soms gingen nomaden ook (deels) sedentair leven om goed te kunnen
ruilen met de landbouwerst. Sommige landbouwers hadden zelf ook veet. De 2 groepen hadden een
haat-liefde verhoudingt. Haat, want sedentaire waren bang voor plunderingen van de nomadent.
Liefde, want ze hadden elkaars producten nodigt. Dit verhaal komt veel in de literatuur voort.

1.3 Geografishe geiteldheid: oeereenkomiten en eerishillen
Ovemeenkoms en Vemschillen
Afhankelijk van rivierwater De voorwaarden voor landbouw zijn in Egypte
gunstger (slib voor het zaaien)
Nauwelijks regenval Water Nijl van betere kwaliteit (zout in Eufraat/
Tigris)

, Gebrek aan grondstofen zoals metaal en Egypte moeilijker te bereiken door de abrupte
tmmerhout overgang naar woestjn (handel, plunderaars)

2. Derde millennium v.Chr.: vroege bronstid
2.1 Indeling ean de Egyptishe geishiedenii
Er zijn 2 indelingen+
- Dynasteën+ komt door een priester die de GS van Egypte ordende in 30 dynasteën
- Rijken+ Het Oude Rijk (2600-2150), het Middenrijk (2000-1800) en het Nieuwe Rijk (1550-
1100) hier tussenin was Egypte versplinterdt.
Tijdens het Late Rijk (750-332) ging Egypte deel uitmaken van andere rijkent. Hierna was het ook
telkens onderdeel vant.

2.2 Egypte: het Oude Rijk (2600-2150)
Hieraan voorafgaat de vroeg-dynasteke periode (3000-2600)t. Toen kwam Egypte onder 1 koning te
vallent. Hiervoor waren het losse stukjes cultuur, maar was er wel 1 hiërogliefenschrif uitgevondent.
Egypte bestond uit Beneden-Egypte en Boven-Egypte en de koning heerste over beide landen en
droeg daarom een dubbele kroont. Het Oude Rijk is bekend door de piramidest. Deze straalden macht
en een sterke greep op mens en materiaal uitt. Mensen werkten hieraan mee, want zij zagen de
koning als iets goddelijkst. De piramiden van ongt. 2500 zijn van natuursteen, de jongere en kleinere
van baksteent. Het Oude Rijk viel doordat gouwvorsten te machtg werden in de deelgebiedent. De
grond en macht ging namelijk over op de zonen en ook de hoogte van overstromingen namen af
waardoor er hongersnoden ontstondent.

2.3 Meiopotamië: Sumer en Akkad
De Sumeriers en Akkadiers waren verantwoordelijk voor het vormgeven van de Mesopotamische
beschavingt. De Sumeriers hebben it.it.gt. de steden groot gemaakt en het schrif op grote schaal
toegepast (administrate, teksten)t. Ook hebben zij veel ontwikkeltt. Zo zijn ze begonnen met
wetenschap (rekenkunde, sterrenkunde, geneeskunde en plantkunde)t. Op school leerde zij het
schrif door woordenlijsten en teksten overschrijvent. De Sumerische school was een erg belangrijke
cultuuroverdragert. De verspreiding kwam niet door militaire expansie, want er was een tweedeling in
de macht+ een wereldlijk leider en een priester-vorstt. Koning Sargon was de stchter van de stad
Akkad en het hier bijhorende rijkt. Akkadiers waren Semieten en spraken deze taalt. Zij namen veel
over van de Sumeriers, waaronder het spijkerschrif, de wetenschap en de literatuurt. Het rijk ging ten
onder door lokale opstanden en vreemde invallerst.
Rond 2100-2000 vond de Sumerische renaissance plaats en bloeide enkele steden opt. De 3 e dynaste
van Ur werd zo gecreëerd waarin het paleis de gehele economie dirigeerde en de tempel
overvleugeldet. Door vreemdelingen ging het rijk echter weer ten onder+ Ur werd namelijk
geplunderd door Amorietent.
Amorieten waren nomaden die West-Semitstsche talen sprakent. Zij wilden ppl bij de rivieren
wonent. Gouwvorsten maakten eigen dynasteën en weer lijkt er een klimaatverandering te zijn
(enorme droogte)t.

2.4 Het einde ean het derde millennium
Het einde betekende voor Mesopotamië en Egypte een periode van verwarringen en stagnatet. Toch
grepen latere generates terug op deze tjd en blijkt er niet veel veranderd te zijnt. Summerisch was
alleen een religieuze taal sinds het einde, en Akkadisch de spreektaalt.

3. Het tweede millennium v.Chr.
We onderscheiden in deze periode de midden Bronstjd (bestaande uit het Middenrijk en de 2 e
tussenperiode) van 2000 tot 1600 en de late Bronstjd (1600-1200)t.

,3.1 Midden Bronitjd
Egypte
Gestcht door een gouwvorstendynaste in Thebet. Deze periode leverde de krachtgste koningen,
want zij ondernamen veroveringstochtent. Het Middenrijk was een bloeiperiode voor de cultuurt.
Hiërogliefen kregen een standaard vorm en er kwamen veel dodentempels en piramidest. Het gezag
brokkelde weer af rond 1800 waardoor de tussenperiode begont. Nu kwam er een buitenlande
heerser, Hyksost.
Mesopotamië
De staten Assyrië en Babylonië kwamen tot ontwikkelingt. De Amorieten hebben hier een grote
invloed op gehadt. Zij kwamen soms ook aan de macht, terwijl hun nomadische levensstjl deels bleef
bestaant. Sumerisch en Akkadisch werd de spreektaalt.
Noord-Mesopotamië
Assur werd rond 2000 zelfstandigt. Zij hadden veel handelsverkeer met Klein-Azie en kende dan ook
een grote bloeit. Na een inzinking gingen ook zij een nieuwe bloeiperiode tegemoet door een
Amoritsche koning die in Assur aan de macht kwamt. Hij, Samsi-Adad I, werd in de koningslijst
opgenoment.
Zuid-Mesopotamië
Na de val in 2000 kwamen de stadsstaten terugt. Babylon was toen nog niet bekend, maar werd in
1800 een politeke grootmacht en bleef in perioden van zwakte ook groott. De goden van Babylon
werden ook door indringers aanbodent. Amoritsche koning Hummurabi legde de basis voor de
Babylonische beschaving en maakte een wetboekt. Na Hummurabi brokkelde Babylon snel aft. We
weten na plunderingen niet goed wat met de stad is gebeurdt. Kassieten vestgde zich veel later in
Babylon en namen de taal (een dialect op Akkadisch) overt.

3.2 De late Bronitjd
Het ‘Concert der Mogendheden’
Er was tussen 1600-1200 een machtsevenwicht tussen enkele grote mogendhedent. Zij hielden
contact door brieven en uitwisselingent. De Minoische beschaving bloeit ook in deze periodet. Dit
contact en de macht van de staten kwam door de uitvinding van de strijdwagen, welke getrokken
werd door paardent. De beziters van deze wagens behoorden tot de elitet. Wie geen strijders had,
konden hun zelfstandigheid niet bewarent.
Egypte+ het Nieuwe rijk
Dit bestond tussen 1550-1100, weer voortgekomen uit Thebet. De 18 e dynaste (1550-1300) was het
meest roemruchtgt. Hier is ook de benaming farao begonnen en deze farao’s zijn ook meteen
begonnen met het imperium uitbreiden door veroveringstochtent. Nubië werd vrij direct
gecontroleerd door Egypte en namen meteen de tempels, kunst, schrif en godsdienst overt. In
Palestna en Surie was het minder direct+ de koningen bleven op hun troon, maar moesten luisteren
naar egypte en belastng betalent. Achnaton was de meest uitzonderlijke farao+ er moest 1 god
vereerd worden en hij skipte zelfs zo hard een god dat die overal vanaf gehaald moest wordent. Door
hem werd de kunst ook minder strengt. Achnaton verzaakte, waarna Tut-anch-amon veel probeerde
te herstellent. Na zijn dood en 3 andere troonbestjgingen viel het rijkt. Ramses II herstelde nog wat en
bouwde een enorme tempel, maar hierna was het rijk klaart.
Babylonië en Assyrië
De Kassieten lieten Babylon zoveel mogelijk intact, met alle cultuur van de Sumeriers en Akkadiers
inbegrepent. Assyrië werd eerst zwak, maar na het overnemen van Mitanni was het middelgroot en
vormde het samen met Babylonië een evenwichtt.
Mitanni
De inwoners waren Chroerrieten en dit was ook de hoofdcultuur, maar er waren veel andere
invloeden van Indo-Iraanse culturent.
Het Hethitsche rijk

, De Hethieten hebben veel plekken veroverd en hadden veel vazalstatent. Ze gebruiken ook het
spijkerschrif en namen de cultuur, godsdienst en literatuur van Mesopotamië overt.
Kreta en Mycene
Deze culturen hebben nu de grootste bloeit. De cultuur wordt Minoïsch (naar koning Minos),
Helladisch (naar Hellas) of Myceens (paleisburcht) genoemdt. Knossos is de grootste stad op Kretat. Er
staan geen muren omheen en het paleis heef vrede liefdende fresco’st. Het paleis was het centrum
van het economische systeemt. Een Myceense expedite veroverde Kreta en Knossos werd toen een
belangrijke stad gemaaktt. Er kwamen veel invloeden vanuit Egypte+ fresco’s, krijgersgravent. Rond
1375 is Knossos verwoestt. Op het vaste land kwamen ook stedelijke centra, zoals Mycenet. Deze
waren militaristscher dan Kretat. Hier waren de strijdwagens dan ook erg belangrijkt. Geleidelijk
ontstond hier een rijk met veel vazalstatent. “Lineair B” werd het Griekse schridt en volgde het Lineair
A van Kreta op wat ofcieel niet als taal gezien wordtt.
Internatonale betrekkingen
De belangrijkste bronnen hiervoor zijn brieven (over en weer), verdragen en annalen in de stad
Achet-atont. Hierin heb je de ongelijke verdragen (vazalstaat) en de gelijken (mogendheden)t. Vaak
werden vriendschappelijke betrekkingen onderhouden door brieven, huwelijken, boden en
geschenkent. Ze kwamen omdat mensen geen ruzie wilde, maar vaak kwam er juist door een verdrag
ruziet.

4. Het eerste millennium v.Chr.
4.1 De eroege ijzertjd (1200-750 e.Chr.)
Rond 1200 vt.Chrt. was er een politeke en sociale omwenteling+ de een na de andere staat viel,
waaronder ook het concert der mogendheden en hun satellietstatent. De oorzaak die vaak
aangenomen wordt is het opdringen van rondtrekkende vreemde volkent. Nog veel desastreuzer zijn
echter de Zeevolkent. Ramses III versloeg ze in de delta van de Nijl, maar ze worden vaker genoemdt.
Een van de bekendste Zeevolken zijn de Filistjnent. Veel weten we echter niet+ de teksten over hen
waren vaak propagandat. De herkomst van zeevolken blijf onbekend en of zij alle rijken kapot
hebben gemaakt is onzekert. Waarom deze groep opkwam, kan doordat nomadische steppebewoners
wegens droogte en hongersnood opzoek gingen naar vruchtbare rivierdalent. Ook begon een nieuw
tjdperk+ de Izzertjdt. Rond 1200 konden mensen hier namelijk werktuigen van makent.
Egypte+ de derde tussenperiode
Egypte kende een tussenperiode doordat ze hun veroverde gebieden kwijtraaktet. Ook werd de
opperpriester vorst en kwamen er Libische farao’s in Egyptsch gebiedt. In de late tjd (715-332) viel
Egypte contnue onder andere rijken en werden ze overheerstt.
Syrië en de Feniciërs
Kleine staten profteerden van de verzwakking van de mogendhedent. Er kwamen vorstendommen of
dynasteën aan de machtt. In de havensteden kon de oorspronkelijke bevolking blijven wonen (de
Feniciërs)t. Zij waren nu zelfstandige statent. Ze groeide uit tot de belangrijkste handelssteden van het
Nabije Oostent. Technologische vernieuwingen, zoals betere schepen, zeiltechnieken en de
domestcate van kamelen, en de veranderende politeke situate versterkten hun rolt. De Feniciërs
hebben de oosterse cultuur naar Europa gebrachtt. Ook stchten de Feniciërs koloniën welke
onafhankelijk bestondent. De bekendste hiervan is Carthagot. De belangrijkste Fenicische bijdrage aan
de beschaving is de overdracht van het alfabet aan de Griekent. Dit schrif benoemde medeklinkers en
had maar 22 tekens tegenover 600 van het spijkerschrift.
Israël
We weten veel over Israëlieten door hun goed bewaarde rijk gevarieerde literatuurt. Hier komt ook
het oude testament vandaant. De oudste GS van Israël is moeilijk te reconstruerent. Dit omdat we niet
in andere literatuur kunnen vinden of het verhaal van Abraham, zijn kleinzoon zakob en diens 12
zoons en Mozes echt ist. We hebben alleen ‘we hebben 2 nieuwe steden’ en ‘we kwamen het volk
Israël tegen’t. De Israëlieten ontstonden waarschijnlijk door meerdere nomaden die bij elkaar
kwament. Ze leefde verbrokkelt en wilde een koning (eerst Saul en daarna David)t. David veroverde

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veraamsterdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,99  31x  verkocht
  • (6)
In winkelwagen
Toegevoegd