3
Probleem 1: Stress
Pinel – Stress
4 algemene punten over emotie:
• Emotionele situaties produceren cerebrale activiteit (niet alleen in amygdala en prefrontale cortex)
• Hersenonderdelen die worden geactiveerd door emotionele stimuli worden ook geactiveerd bij andere
psychologische processen
• Er zijn geen specifieke hersenonderdelen voor specifieke emoties
• Dezelfde emotionele stimuli activeren soms verschillende hersengebieden in verschillende mensen
Stress en Gezondheid
Stress: een cluster van psychologische veranderingen als het resultaat van harm/threat op het lichaam
Stressoren: ervaringen die stress responses opwekken → zowel mentaal als fysieke stressoren bevatten hetzelfde
patroon van psychologische veranderingen
→ Chronische psychologische stress is het focuspunt
De Stress Response
Selye's → stress response is dualistisch, (1, short term) produceert adaptieve veranderingen die een dier helpt met
reageren op de stressor en (2, long term) produceert maladaptieve veranderingen
• Activatie van anterior-pituitary adrenal-cortex system (HPA-axis)
o Stressors stimuleren afgifte van adrenocorticotropic hormone (ACTH) in de anterior pituitary (komt
in het bloed)
o Dit stimuleert de afgifte van glucocorticoids in de adrenal cortex
o Glucocortoids produceren de stress response
• Level van glucocortoids wordt gebruikt om psychologische stress te meten
Selye negeerde het sympathisch zenuwstelsel, wat wordt geactiveerd door stressoren → verhoogd epinefrine en
norepinefrine afgifte in de adrenal medulla (SAM-system)
Beide systemen zijn belangrijk!
Selye's landmark theory → fysieke en psychologische stressoren genereren dezelfde algemene
stressresponse. Dit is DEELS correct, maar het is te simpel om te zeggen dat er maar 1 stress response is (stress
responses zijn complex en gevarieerd, exacte response hangt af van stressor)
, 4
Stressoren produceren fysiologische reacties die deelnemen in inflammatory responses → verhoogd level van
cytokinen in het bloed (hormonen die helpen bij immunologische responses, die inflammation en koorts
veroorzaken)
• Cytokinen en adrenal hormonen geclassificeerd als major stress hormonen
Animal Models of Stress
Vroeger werd veel research gedaan op dieren → extreme vormen van stress (elektrische shocks of fysieke restraint)
• Problemen: (1) ethiek → tegenwoordig niet meer acceptabel, (2) questionable scientific value, extreme
stress is moeilijk om te relateren aan normale menselijke stressoren
• Betere animal models of stress: onderzoek over sociale threat in conspecifics (in species onderling)
o Wanneer conspecific threat een langdurige feature wordt van het dagelijks leven, resulteert het in
subordination stress (hiërarchieën)
Sarafino - Stress, it's meaning/impact/sources
2 componenten van stress: fysiek (lichamelijke veranderingen) en psychologisch (hoe mensen dingen ervaren)
• Deze componenten kunnen worden opgedeeld in 3 manieren
o Stress is een stimulus → stressoren (demanding job, severe pain of overlijden van familielid)
o Stress is een response → strain, reactie op stressoren, kan zowel fysiek (verhoogde hartslag,
zweten) als psychologisch (nerveus voelen) zijn
• Mensen verschillen in hoeveel strain ze ervaren bij dezelfde stressor
o Stress is een proces → transactie, bevat stressoren en strain MAAR OOK de relatie tussen de
persoon en de omgeving (beide affecting elkaar)
• Persoon is active agent en kan de impact van een stressor beïnvloeden door gedrags-,
cognitieve en emotionele strategieën.
Stress = de omstandigheid waarin transacties ervoor zorgen dat een persoon verschillen (discrepancies) merkt
tussen fysieke/psychologische demands (eisen) van een situatie en hun resources (hulpbronnen) van hun
biologische/psychologische/sociale systemen
• Belangrijk! Demands/resources/discrepancies kunnen écht zijn of geloofd zijn → stress kan soms het gevolg
zijn van inaccurate percepties over discrepancies tussen environmental demands en daadwerkelijke
resources
Events als stressvol ervaren
• Cognitieve appraisals: mentaal proces waarbij mensen 2 factoren beoordelen, (1, primary appraisals) of de
demand het fysieke/psychologische welzijn bedreigd en (2, secondary appraisals) of de juiste resources
beschikbaar zijn om met de demand om te gaan (transactional model of stress van Lazarus)
o Primary appraisals → de betekenis van de situatie op ons welzijn (irrelevant, positief of stressvol)
• Stressvolle primary appraisals → 3 implicaties, schade/verlies (schade al gebeurd),
bedreiging (verwachte schade in de toekomst) en uitdaging (kansen om te
groeien/verdienen). Uitdaging leidt vaak tot meest voldoening
o Vicarious appraisals → wanneer je andere mensen zien in stressvolle situaties
o Secondary appraisals → assessment van de beschikbare resources om met de demands om te gaan
(e.g. ik kan het, ik kan het niet, ik kan het met Ginny's hulp, als het niet lukt probeer ik het op een
andere manier, ik kan het als ik hard genoeg werk)
• De condition van stress hangt vaak af van de uitkomst van de appraisals die we maken; als je
denkt dat je resourcres sufficient zijn ervaar je minder stress dan wanneer je denkt dat dat
niet zo is
• Deze processen beinvloeden dagelijkse stress responses, maar ook meer zeldzame/heftige reacties zoals de
ontwikkeling van PTSS
• Factoren die leiden tot stressvolle appraisals
o Persoonlijke factoren
• Intellectuele, motivationele, persoonlijkheid eigenschappen (e.g. self-esteem)
• Perfectionisme → appraising minor issues as major problems