Samenvatting Victimologie
WEEK 1
Hoorcollege
van Dijk, J. J. M., Groenhuijsen, M. S., & Winkel, F. W. (2007). Victimologie: Voorgeschiedenis
en stand van zaken. Justitiële verkenningen: Documentatieblad van het Ministerie van
Justitie, 33(3), 9-29. Lezen tot het kopje: Naar een hulpverlening die echt helpt.
van Dijk, J.J. (2023). Vijftig jaar victimologie vanuit wetenschapshistorisch perspectief.
Justitiële Verkenningen, 49(3), 9-25.
Pemberton, A. (2012). Just-world victimology: Revisiting Lerner in the study of victims of
crime. In H. Morosawa, J. J. P. Dussich, & G. F. Kirchhoff (Eds.), Victimology and human
security: New horizons (pp. 45-69).
Scheufele, D. A., & Tewksbury, D. (2007). Framing, agenda setting, and priming: The evolution
of three media effects models. Journal of Communication, 57(1), 9-20.
WEEK 2
Hoorcollege
Dijk, J.J. van (2009). Free the victim: A critique of the western conception of victimhood.
International Review of Victimology, 16(1), 1-33.
Fohring, S (2018). Revisiting the non-ideal victim. In: M. Duggan (Red.). Revisiting the “Ideal
Victim”: Developments in Critical Victimology (pp.195-209).
Dunn, J.L. (2008), Accounting for Victimization: Social Constructionist Perspectives. Sociology
Compass, 2, 1601-1620.
WEEK 3
Hoorcollege
Averdijk, M., & Bernasco W. (2015). Testing the situational explanation of victimisation among
adolescents. Journal of Research in Crime and Delinquency, 52(2), 151-180.
Ketel, N., Bindler, A., Mitrut, A., & Hjalmarsson, R. (2020). Costs of victimization. In K.F.
Zimmermann (Ed.), Handbook of Labor, Human Resources and Population Economics (pp. 1-
31). Springer. Advance online publication. Lezen tot het kopje: The Consequences of
Victimization.
Schreck, C.J. (1999). Criminal victimisation and low self-control: An extension and test of a
general theory of crime. Justice Quarterly, 16 (3), 633-654.
WEEK 4
Hoorcollege
Van Wijk, J. (2013). Who is the ‘little old lady’ of international crimes? Nils Christie’s concept
of the ideal victim reinterpreted. International Review of Victimology, 19(2), 159-179.
Bax, M., Waardt, M. & Letschert, R. (2023). Massavictimisatie.
Zegveld, L. (2019). Victims as a Third Party: Empowerment of Victims?. International Criminal
Law Review, 19(2), 321-345.
WEEK 5
Hoorcollege
Augusteijn, F., Bijleveld, C. & Pemberton, A. (2022). De praktijk van slachtofferrechten: de
perceptie van professionals, PROCES 2022/1
A. Pemberton, P. G. M. Aarten & E. Mulder (2017) Beyond retribution, restoration and
procedural justice: the Big Two of communion and agency in victims’ perspectives on justice,
Psychology, Crime & Law, 23(7), 682-698
Wemmers, J.-A., Parent, I., & Lachance Quirion, M. (2023). Restoring victims’ confidence:
Victim-centered restorative practices. International Review of Victimology, 29(3), 466-486.
,WEEK 6
Hanson, R.F., Begle, A.M. & Hubel, G.S. (2010). The impact of crime victimization on quality of
life. Journal of Traumatic Stress, 23(2), 189–197.
Ketel, N., Bindler, A., Mitrut, A., & Hjalmarsson, R. (2020). Costs of Victimization. In K. F.
Zimmermann (Ed.), Handbook of Labor, Human Resources and Population Economics (pp. 1-
31). Springer. Advance online publication. Lezen vanaf het kopje: The Consequences of
Victimization.
…
, WEEK 1
Hoorcollege
Een historisch en theoretisch overzicht van de victimologie
Wat is victimologie?
Drie soorten victimologisch onderzoek:
o Gericht op slachtoffers van criminaliteit (specifieke definitie)
o Gericht op alle slachtoffers (algemene of brede definitie)
o Gericht op slachtoffers van internationale conflicten (internationale misdrijven en
massageweld)
Verdere definities:
o Direct en indirect slachtofferschap
o Secundaire victimisatie
Overzicht van de stromingen:
Een (beknopt) overzicht van de victimologische theorieën:
Klassieke theorieën
Feminisme & RAT
Radical victimology
De oorsprong:
Benjamin Mendelsohn: ‘Father of Victimology’ ‘The penal couple’
Hans von Hentig: ‘The Criminal and His Victim’ ‘The Duet’
‘Victim blaming’
Marvin Wolfgang: ‘Victim precipitation’
De invloed van het feminisme:
De focus van de rol van het slachtoffer verschoof naar de gevolgen – aandacht voor hulp aan
slachtoffers.
Kritiek Amir (1967)
1980 opname PTSS in de DSM
Victimologie in de jaren ’70, ’80, ’90: Van Micro naar Macro
Act to action → Meer aandacht door hoge criminalisering
Democratisering en seculering
, Maar ook media en ontwikkeling daarin.
Gevolg: van micro naar macro
o Slachtofferenquêtes
Wat heeft dit ons opgebracht:
Criminologische – victimologische theorieën
o Routine activiteiten theorie
o Leefstijltheorie
o Zelfcontroletheorie
Niet alleen wie, maar ook in welke situatie....
Victimologie: Wettelijke focus op slachtoffers
Vele jaren na oproep Mendelsohn
1986 - UN Declaration of Basic Principles of Justice for Victims of Crime an
Abuse of Power. Ook wel ’Charter of Rights or Victims’ of ‘Bill or Rights’
1993 – Wet Terwee – vorderen schadevergoeding
2001 – European Community Framework Decision on victims in criminal
justice
2012 – Victim’s directive - minimum standaard van slachtofferrechten
2022 – Wet uitbreiding slachtofferrechten
2023 - Recommendation on Rights, Services and Support for Victims of Crime
Victimologie: De focus op hulpverlening
Meer beleidsmatig en politiek georiënteerd
o Slachtofferrechten
o Spreekrecht (Victim impact statement – VIS)
o Compensatie
o Restitutie
o Slachtoffer-dader mediation of herstelrecht
o Slachtofferhulp
o Erkenning
Belang van valorisatie
Wat valt op?
Theorieën vanuit Criminologisch perspectief
Maar, er zijn ook veel andere theorieën vanuit andere disciplines:
o (Sociale) Psychologie – Hoe gaan we als samenleving om met slachtofferschap en hoe
reageren we op slachtoffers. Wat zijn de gevolgen van slachtofferschap?
o Juridisch perspectief – Wat is de behoefte van het slachtoffer en slachtofferrechten.
o Internationaal massageweld perspectief – Hoe gaan we om met slachtoffers van
internationale conflicten (onderdeel van de kritische victimologie).
o Communicatie en politiek perspectief – hoe worden slachtoffers gebruik/geframed in
de politiek en media.
Just World Hypothesis (JWH)
Good things happen to good people, bad things to bad people; You get what you deserve
Verantwoordelijk houden van mensen voor hun ellende, in plaats van de ellende te wijten
aan omstandigheden of hun lot.
Tragedie/ goeds: mensen hebben het aan zichzelf te danken door hun eigen handelen, en
daarom verdienen ze dit.
Geloof dat de wereld rechtvaardig is → bij onrecht beredeneren we dat iedereen krijgt waar
hij recht op heeft.
o Uitleg voor victim blaming: Personen verdienen de tragedie → Schuld leg je niet bij
de echte (f)actoren.