Een samenvatting van tijdvak 5 geschiedenis VWO. Ik heb hierbij alle leerdoelen beantwoord die in het boek stonden. Bovenaan staan de VERKORTE kenmerkende aspecten.
5. Ontdekkers en hervormers
- Begin Europese expansie/ontdekkingsreizen
- Veranderend mens- en wereldbeeld v.d. renaissance en begin (terugkeer)
wetenschappelijke belangstelling
- Hernieuwde oriëntatie op klassieke oudheid
- De Reformatie/Hervorming
- De Opstand in de Nederlanden
5.1
- Hoe het mens- en wereldbeeld veranderde tijdens renaissance:
- Europese expansie → Handel in specerijen. Verspreiding van het
christendom. Nieuwsgierigheid. Veroveren van grotere gebieden.
- Rijkdom bloeide op → mensen begonnen zichzelf meer centraal te
stellen en in zichzelf te vertrouwen. Ze vonden het leven op aarde
ook belangrijk (carpe diem).
- Nieuwe belangstelling voor klassieke oudheid.
- Mentaliteitsverandering in literatuur, kunst en politiek:
- Literatuur: humanisme (belangstelling in antieke literatuur, poëzie en
geschiedenis). Eerst waren er alleen de geestelijken die konden lezen omdat
de geschriften in de taal van de kerk waren geschreven (Latijn). Ook waren
het alleen religieuze geschriften. Nu konden ook leken (niet geestelijken)
lezen omdat er in de volkstaal werd geschreven en over niet-religieuze
onderwerpen.
- Kunst: Eerst was kunst alleen maar gebaseerd op religie. Nu werd er veel
meer aandacht besteed aan de manier waarop het onderwerp werd
uitgebeeld (perspectief, anatomie en emoties)
- Politiek: Eerder werd politiek gezien als onderdeel van een goddelijk
plan. In geschriften van auteurs uit de klassieke oudheid kwamen
de humanisten dat niet tegen: Machthebbers moeten handelen in
het belang van de gemeenschap. Machiavellisme → doel heiligt
middelen.
- Invloed humanisme:
- Het humanisme is het belangstelling hebben in oude antieke literatuur en
geschiedenis. Doordat mensen steeds meer hun eigen gedachten gingen
gebruiken, kwam er ook meer interesse in de klassieke oudheid. Zo gingen
mensen de oude geschriften onderzoeken en vergelijken met hoe hun
samenleving was. Zo kwamen ze er achter dat heel veel niet klopte en dat
pastte ze toe in de samenleving.
- Renaissance in Italië:
- Er waren zelfstandige stadstaten ontstaan
- Door nijverheid en handel raakten veel bewoners rijk
- Rijke families gaven kunstenaars opdrachten om schilderijen en
gebouwen te maken → tot meer glorie van zichzelf
- Veel klassieke oudheid dat terugkwam in de gebouwen omdat de rijke
bewoners zich verbonden voelden met de oude Romeinse stadscultuur
- Ook verloren gewaande teksten van klassieke auteurs kwamen
weer boven water. → door terugvondst in kloosters of dankzij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariskaruss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
