Examenmatrijs Strafrecht. In deze Examenmatrijs staan alle belangrijke dingen die je nodig hebt om het vak strafrecht te halen. Niet alleen voor MBO is de samenvatting handig maar ook voor HBO.
Toetsterm 1.1: De kandidaat beschrijft wat de rol is van belangrijke personen in het
strafrecht (de rechter, de officier van justitie, de rechter-commissaris, de advocaat, het
slachtoffer, de verdachte, een getuige) en de rol van het bureau voor slachtofferhulp en de
(jeugd)reclassering).
Rechter
De rechter heeft de taak om te beslissen of de officier van justitie met wettig en overtuigend
bewijs is gekomen om aan te tonen dat de verdachte het ten laste gelegde feit (het feit
waarom die voor de rechter moet komen.) heeft gepleegd en hiervoor gestraft moet worden.
De rechter bepaald ook de hoogte van straf of maatregel.
Er zijn 3 soorten rechters. De politierechter is een alleensprekende rechter. De politierechter
behandeld relatief eenvoudige zaken. Hij mag maximaal 1 jaar gevangenis opleggen.
De meervoudige kamer behandeld de zwaardere zaken die ingewikkelder zijn dan die de
politierechter krijgt. Bij de meervoudige kamer zijn er 3 rechters.
De kantonrechter is ook een alleensprekende rechter. De kantonrechter behandeld
overtredingen bijvoorbeeld de leerplichtwet.
Officier van Justitie (OVJ)
De officier van justitie heeft de leiding van het opsporingsonderzoek in strafzaken.
Afhankelijk van het resultaat van het onderzoek zal de officier van justitie bepalen of hij de
zaak voor de rechter te brengen (te dagvaarden), een schikking (afspraak tussen beide partij
om af te zien van een rechtszaak) aan te bieden of de zaak te seponeren (de zaak niet voor
de rechter brengen).
Rechter-Commissaris
Een rechter-commissaris is een rechter die toezicht houdt of er een zorgvuldige gang van
zaken is tijdens het vooronderzoek. Hij kijkt of alles gaat volgens de wettelijke regels en dat
het onderzoek evenwichtig is. Dit wil zeggen dat alle feiten worden meegenomen in het
onderzoek. Als de advocaat van de verdachte wil dat er meer onderzoek wordt gedaan of
extra getuigen en deskundigen wilt horen kan hij dit verzoek indienen bij de rechter-
commissaris.
Advocaat
De taak van de raadsman is om de belangen van zijn cliënt in het strafproces te behartigen.
Hij bewaakt de strafrechtelijke procedures, ziet erop toe dat de verdachte zijn rechten kan
uitoefenen en ondersteunt de verdachte in het proces. De raadsman is dus partijdig; hij staat
voor de belangen van zijn cliënt.
De advocaat heeft een geheimhoudingsplicht en het recht op verschoning. Dit wil zeggen dat
de rechter hem niet kan verplichten om in de rechtszaak getuigenis af te leggen over wat hij
van ze cliënt hoort. Dus alles wat besproken wordt tussen client en raadsman behoort
geheim te blijven.
Slachtoffer
De positie van het slachtoffer in het strafproces ziet er met deze 3 dingen globaal uit:
- Een slachtoffer kan zich met zijn schadeclaim voegen in de strafzaak, zodat de rechter
ook een uitspraak doet over de vergoeding die de veroordeelde aan get slachtoffer
, moet betalen in verband met de schade die de dader bij het slachtoffer heeft
aangericht.
- De rechter kan het vergoeden van de schade aan het slachtoffer ook als maatregel
aan de dader opleggen. Het openbaar ministerie kan er dan op toe zien of de
veroordeelde zich aan de betalingsverplichtingen houdt.
- Een slachtoffer van een zwaar misdrijf heeft spreekrecht in de rechtszaak. Hiermee
kan het slachtoffer aan de OvJ, de rechter en de verdachte duidelijk maken welke
gevolgen het strafbaar feit voor hem heeft.
Verdachte
De verdachte heeft de hoofdrol in het strafproces. Je bent een verdachte als politie en
openbaar ministerie denken dat je een strafbaar feit hebt gepleegd. Als verdachte ben je nog
geen dader want je bent onschuldig tot het tegendeel bewezen is.
Getuige
Als de rechter de getuige oproept om te getuigen tijdens vooronderzoek of zitting moet de
getuige dit doen. Als de getuige zonder geldige reden wegblijft kan de politie de getuige
komen ophalen. Als de getuige weigert te antwoorden op de vragen kan die eventueel in
hechtenis worden genomen. Er zijn uitzonderingen dit noem je verschoningsrecht. je hoeft
geen getuigenverklaring af te leggen als je: familie bent van de verdachte, door de verklaring
strafbare feiten te bekennen en als je beroepsgeheim heb bijvoorbeeld bij een arts of
advocaat.
Bureau voor slachtofferhulp
Slachtofferhulp Nederland helpt slachtoffers na misdrijven. Slachtoffers kunnen bij
slachtofferhulp terecht voor emotionele steun ondersteuning in het strafproces en hulp bij
het krijgen van schadevergoeding.
Reclassering
De reclassering biedt vroeghulp aan verdachten die langer dan 6 uur op het politiebureau
worden vastgehouden. De medewerker van de reclassering heeft tot taak om de persoonlijke
belangen van de cliënt te behartigen. Zo neemt die contact op met familie en een eventuele
werkgever maar regelt ook de praktische zaken zoals schone kleding. De reclassering maakt
ook op verzoek van de OvJ of de rechter een rapport over de verdachte. In dit rapport staat
bijvoorbeeld de persoonlijke omstandigheden van de verdachte.
Jeugdreclassering
De jeugdreclassering heeft de taak om minderjarige verdachte hulp en steun te bieden, dit
wil zeggen dat de jeugdreclassering de jongere begeleidt. De OvJ kan bijvoorbeeld bepalen
dat hij jongere niet verder zal vervolgen als de verdachte zich laat begeleiden door de
jeugdreclassering. Ook na een vrijheidsstraf wordt er nazorg geleverd door de
jeugdreclassering. Ze begeleiden jongeren om hun gewone leven weer op te pakken.
, Toetsterm 1.2: De kandidaat motiveert voor een situatie of er sprake is van materieel
strafrecht of formeel strafrecht. **
Het materieel strafrecht bestaat uit strafbepalingen, de straffen en de maatregelen die
kunnen worden opgelegd aan de verdachte. Het materieel strafrecht zijn dus de regels
waaraan ieder zich behoort te houden. Materiële strafrecht vind je terug in wetboek van
strafrecht.
Het formeel strafrecht beschrijft de bevoegdheden van politie en justitie, de rechten van een
verdachte, de gang van zaken tijdens een zitting en rechtsmiddelen zoals hoger beroep of
cassatie. Formele strafrecht vind je in wetboek van strafvordering.
Als er een daad wordt gepleegd, kun je in het materieel strafrecht vinden of deze daad
strafbaar is. In het formeel strafrecht vind je hoe dit strafbare daad kan worden opgespoord
en worden berecht.
Toetsterm 1.3: De kandidaat beschrijft de belangrijkste rechtsbronnen van het strafrecht en
het strafprocesrecht (WvSr, WvSv, bijzondere strafwetten, AMvB, verordeningen,
verdragen en jurisprudentie).
Wetboek van strafrecht (WvSr)
Het grootste gedeelte van het materieel strafrecht vind je terug in het wetboek van
strafrecht. Het wetboek van strafrecht bestaat uit 3 delen.
Boek 1 bevat de algemene bepalingen; dit zijn algemene regels die op alle strafbepalingen
van toepassing zijn.
Boek 2 bevat de misdrijven
Boek 3 bevat de overtredingen
Wetboek van strafvordering (WvSv)
In het wetboek van strafvordering staat het formeel recht beschreven. Je vindt er onder
andere de rechten van de verdachte, de positie van de raadsman, de bevoegdheden van
politie en justitie om strafbare feiten op te sporen en de gang van zaken tijdens de
rechtszitting. Ook in het wetboek vind je regels over hoger beroep en cassatie.
Bijzondere wetten
Een bijzondere wet is een wet die special een onderwerp regelt. Een voorbeeld hiervan is de
wet wapen en munitie, de wegenverkeerswet en de Opiumwet. Deze bijzondere wetten
bevatten strafbepalingen zoals in de wet wapen en munitie; dat er een verbod is om wapens
bij je te hebben. Bijzondere wetten bevatte ook formeel strafrecht. Hierbij gaat het dan om
bijvoorbeeld extra bevoegdheden die politie en justitie hebben in het onderzoek naar de
strafbepaling in de betreffende bijzondere wet.
Algemene maatregelen van bestuur (AMvB)
Algemene maatregelen van bestuur zijn algemene regels afkomstig van de regering. Deze
maatregel kunnen ook strafbepalingen bevatten. Een algemene maatregel van bestuur mag
alleen een straf bevatten als deze door de formele wetgever in een wet is vastgesteld. Een
voorbeeld hiervan is het wegenverkeersreglement. Overtredingen van dit reglement zijn
strafbaar. De concrete straf mag de regering niet zelf bepalen; deze moeten worden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Larssterren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
