Theoretische achtergronden PMT
College 1 (31-10-2023) Introductie
Lichamelijkheid en bewegen - psychologie:
● Filosofie → psychologie
Dualisme geest-lichaam (Descartes)
● Mensen interacteren met hun omgeving door middel van bewegen > lichamelijke
ervaringen en mentale indrukken op.
● They learn about themselves and their world by moving in it.. ‘ Rosenbaum (2005) >
door de wereld te betreden doen wij mentale ervaringen op en niet door stil te zitten
en alleen in ons hoofd te zijn.
Lichamelijkheid en bewegen - psychiatrie:
● Motor abnormalities
- Schizofrenie - negatieve symptomen > motorische remming - traag bewegen - weinig
bewegen. Inactiviteit en expressie kant in motoriek.
- Depressie - psychomotorische retardatie
● Bijwerkingen van medicatie
- Tardieve dyskinesie (m.n. orofaciaal)
- Hypertonie
- Acathisie ‘restless legs’
Lichamelijkheid en bewegen - ontwikkelingspsychologie & kinderpsychiatrie:
Darwin: schreef ook over de motoriek van de kinderen. Emoties, acties en motoriek zijn
verbonden met elkaar.
- (1872) The expression of emotions in man and animals: intrinsieke relatie emoties en
motoriek.
- (1877) Biographical sketch of an infant: betekenisvolle motorische responsen.
Lichamelijkheid en bewegen - ontwikkelingspsychologie & pedagogiek:
Piaget (1952):
- Mentale ontwikkeling is afhankelijk van perceptie en beweging.
- Sensomotorisch gedrag → exploreren omgeving
Bernstein (1967), Gibson (1988), Thelen (2000):
= exploreren
= ontwikkelen
= continu interactief proces
Wall (2004) e.a. gross motor development → psychosocial development. Dit is belangrijk om
te doen voor de psychosociale ontwikkeling en omgaan met leeftijdsgenoten uittesten.
1
,Lichamelijkheid en bewegen kinderpsychiatrie:
Rutter et al.:
motorische afwijkingen bij ontwikkelingsstoornissen, zoals
rusteloosheid, friemelen, tenenloop, stereotype bewegingen,
traagheid, vreemde houdingen …
ASD “clumsiness” > motorische onhandigheid.
is het specifiek voor ASD of…..?
Lichamelijkheid en bewegen (kinderpsychiatrisch neurobiologisch perspectief):
● Functioneren van de hersenen (globaal of specifiek) is geassocieerd met mentale en
motorische processen.
● Dencla (2003) The brain is an organ that is sculpted at every level by experiences.
De hersenen hebben invloed op ons gedrag. De hersenen hebben een invloed op
onze ervaringen en een weerslag op het functioneren van de hersenen.
● Halperin & Healy (2010); Rohricht (2009) Enriched environment – verrijkte omgeving.
PMT is een ervaringsgerichte therapie,
gekenmerkt door het gebruik van bewegingsactiviteiten en de focus op lichamelijke
ervaringen om psychiatrische symptomen te verminderen, de geestelijke gezondheid te
verbeteren en de psychosociale ontwikkeling en functioneren te bevorderen.
- Ervaringen verwijzen naar positieve gevoelens en zelf waarnemingen die
geassocieerd worden met nieuwe en meer geschikte gedragingen
- Negatieve gevoelens, zoals het omgaan met oude en pijnlijke situaties en emoties.
Context Manipulatie - het construeren en manipuleren van de therapeutische
omgevingsfactoren om de patiënt de optimale kans te bieden om relevante corrigerende
ervaringen op te doen of geschikt gedrag te oefenen.
- Dit kan de materiële context omvatten, zoals de dingen om ons heen, en de sociale
context, zoals de mensen om ons heen.
2
,Fahrenfort (1986) PMT Goals:
● Type R – Relaties. Interactiegedrag: contact maken, emoties uiten, assertief
handelen, gevoelig zijn voor de behoeften van anderen en grenzen respecteren.
● Type S – Zelfvertrouwen, zelfwaarde en onafhankelijkheid. Zich zelfverzekerd voelen
en handelen in plaats van afhankelijk te zijn van anderen: de angst voor falen
verminderen, assertief zijn, realistische percepties van eigen competentie verwerven.
● Type E – Emoties verwerken. Negatieve of onderdrukte emoties verwerken en
hanteren, vooral boosheid, angst, verdriet en innerlijke leegte.
● Type B – Lichamelijke ervaring. De lichamelijke ervaring op een positieve manier
beïnvloeden: contact met het lichaam verbeteren, lichamelijke spanning
verminderen, het lichaam accepteren.
Psychomotorische diagnostiek:
● Beschrijvende benadering
- Beweging en lichaamsgerelateerde kenmerken beschrijven
- Classificatie
● Etiologische benadering
- Hypothese, werkingsmechanismen
- Welke bewegings- en lichaamsgerelateerde elementen moeten worden aangepakt?
- Therapie
● Algemene en specifieke behandelplanning
general ←------- treatment planning --------→ specific
3
, Interventions - mono -> multi:
● PE and sports based -> behavior & psychophysiology
- Oefeningen, spellen, hardlopen, fitness.
● Relaxation→ spieren en geest
- Sensorische ontspanning, Progressieve Spierontspanning (PMR), autogene training,
ademhalingsoefeningen
● Body awareness
- Alexander-techniek, Feldenkrais-methode, zintuiglijke bewustwording, focusing, yoga
● Inner experiences & expression
- Bio-energetica, actietherapie, PBSP (Psychomotorische Beeldvorming en
Psychotherapie)
● Material Arts
- Tai chi, karate, kickboksen
4
