Dit dossier is gericht op de geestelijke gezondheidsinstelling Mediant, met als doel het bespreekbaar maken van euthanasie bij psychisch lijden tussen hulpverleners en cliënten.
Dit dossier is beoordeeld met een 6.
Voorwoord
In dit dossier gaan wij ons richten op de geestelijke gezondheidsinstelling Mediant, met als doel het
bespreekbaar maken van euthanasie bij psychisch lijden tussen hulpverleners en cliënten. Dit doen
wij doormiddel van een interventie. Wij hebben verschillende factoren die het probleem versterken
en afzwakken bekeken en tegen elkaar afgewogen en zijn hierdoor tot een interventie gekomen die
passend is bij de gekozen doelgroep. Wij gaan ons richten op de hulpverleners. Doormiddel van de
interventie zal de kennis van de doelgroep verbreed worden waardoor de hulpverleners van Mediant
de cliënt passende hulp kunnen aanbieden zonder terug te grijpen naar het wel bekende
suïcideprotocol, die in vele GGZ-instellingen geldt.
2
,Inhoudsopgave
Pleidooi ................................................................................................................................................4
Veldmodel ............................................................................................................................................6
(Veronderstelde) oorzaken en gevolgen .....................................................................................6
Hoe beïnvloeden zij elkaar en het issue? ............................................................................................6
Aanknopingspunten voor het beleid ...................................................................................................7
Doelenboom ........................................................................................................................................8
Activiteitenschema ............................................................................................................................11
Immateriële kosten – batenanalyse en cultuur .................................................................................12
Kosten-baten analyse ........................................................................................................................12
Ui-model van Hofstede ......................................................................................................................12
Risicoanalyse ......................................................................................................................................14
Checklist .............................................................................................................................................14
Weerstand .........................................................................................................................................14
Oplossingen bij de risico's ..................................................................................................................15
Impact kaart .......................................................................................................................................16
Effecten lange termijn .......................................................................................................................16
Maatschappelijk effect ......................................................................................................................16
Hoe gaan we het meten?...................................................................................................................17
Stakeholdersanalyse ..........................................................................................................................18
Sociogram ..........................................................................................................................................18
Verantwoordelijkheden en taakverdeling .........................................................................................18
Literatuurlijst .....................................................................................................................................19
3
, Pleidooi
Niet alleen binnen de geestelijke gezondheidszorg, maar binnen de gehele Nederlandse samenleving,
heerst er een taboe op het onderwerp euthanasie bij psychisch lijden. Dit is het thema van ons pleidooi
en tevens van dit dossier. Deze wordt gegeven door een groepsgenoot die een verzoek heeft gedaan
tot euthanasie, omdat zij dermate psychisch lijdt dat het dagelijks functioneren voor haar niet meer
haalbaar is. Met haar zijn er in 2017 67.700 verzoeken tot euthanasie gedaan bij het Expertisecentrum
Euthanasie, wat ook wel beter bekend staat als de Levenseindekliniek. Van deze verzoeken zijn er zo'n
6900 uitgevoerd, én bij 'slechts' 1% van deze gevallen ging het om een cliënt die euthanasie pleegde
op basis van psychisch lijden (KNMG, 2021).
Wij hebben binnen de instellingen Mediant en Dimence professionals gesproken over dit onderwerp.
Zij zeggen vooral over te weinig kennis te beschikken om een goed gesprek hierover te voeren met de
cliënt en dat ze bang zijn dat ze cliënten ergens toe aanzetten wat ze niet willen. Hierbij voelen ze een
strijd met het arbeidsethos, die zegt dat je mensen moet helpen, moet genezen en mensen in leven
moet houden. Voor de professionals voelt het dus als een soort falen als ze de cliënt euthanasie laten
plegen, maar de cliënt wil in dit geval alleen gehoord geworden. Ook geven naasten aan dat zij het
moeilijk vinden om het gesprek aan te gaan, terwijl zij het lijden wel heel duidelijk zien.
Uit verhalen van cliënten wordt duidelijk dat professionals al snel in het suïcideprotocol treden als zij
van de cliënt te horen krijgen dat zij een wens tot euthanasie hebben. De link met suïcide is hierbij
veel te snel gelegd. Met alle gevolgen van dien worden cliënten in isolatie gestopt, terwijl het enige
wat ze wensen een vredig einde is. Ze verliezen hun menswaardigheid en daarom pleiten wij dat het
beleid aangepast moet worden. Bij alle stakeholders kwam terug dat het onduidelijkste punt zit bij het
'wat is ondraaglijk psychisch lijden'. Dit willen wij duidelijk beschreven hebben in het beleid, zodat het
voor alle partijen helder is. Echter, blijft het moeilijk om hier een definitie aan te geven, omdat
ondraaglijk psychisch lijden voor iedereen heel persoonlijk is. Het gesprek aangaan is daarom
ontzettend belangrijk. Professionals moeten handvatten hebben bij het aangaan van een gesprek over
euthanasie bij psychisch lijden en moeten niet gelijk in het protocol van suïcide belanden. De NVVE,
Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde, is een van de instellingen die het gesprek al
wel aangaat en waarbij de professionals niet handelingsverlegen zijn. Daar zit de kennis en daar
worden cliënten gehoord. Andere instellingen moeten een voorbeeld nemen aan dit beleid.
Wij denken dat het belangrijk is dat dit beleid landelijk veranderd wordt en niet binnen een bepaalde
instellingen. Om dit te verhelderen gebruiken wij twee uitersten: Rijssen en Amsterdam. In Rijssen
heerst een monotheïstische religie, waarbij de overtuiging luidt dat het leven een geschenk is van God
en dat deze geleefd moet worden. Het lijden van het leven mag binnen deze religies niet verkort
worden en het overlijdensproces niet versneld (Geel, 2021). Inwoners van Rijssen zullen om deze
reden euthanasie niet bespreekbaar maken. Dit in tegenstelling tot Amsterdam, waarbij de
gedachtegang veel opener is en de bewoners voor veel meer open staan. Het draagvlak voor
euthanasie bij psychisch lijden is hier veel groter. De NVVE is een organisatie in het westen van het
land, wat ervoor zorgt dat cliënten uit Limburg, Drenthe, Overijssel etc. de kans ontnomen wordt om
een waardig gesprek te voeren over zijn/haar wensen. Door binnen elke instelling het beleid aan te
passen en overal op dezelfde manier te handelen, krijgt iedereen dezelfde kansen. Wij willen ons
echter eerst richten op Mediant, omdat het landelijk niet in een keer haalbaar is.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrtheb1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
