Week 7: De huid
Grégoire, L. (2020), Anatomie en Fysiologie van de mens (5e druk)
ThiemeMeulenhoff, ISBN:978-90-06-43545-0. Hoofdstuk 10
Dudink, L., Bouwes, A., Portiér, C., Groenewoud, H., & Van Meeteren, J.
(2021) Pathologie voor verpleegkundigen, Amsterdam: Pearson. ISBN 978-
90-430-3694-8, hoofdstuk 2.5 (allergie), 17.2 (veelvoorkomende symptomen),
17,4 (infecties van de huid), 17.5.2 (eczeem), 17.5.3 (psoriasis)
10.1 functies van de huid
De functies van de huid zijn veelzijdig: bescherming, warmteregulatie, uitscheiding,
waarneming en aanmaak van vitamine D.
Bescherming
Bescherming betreft bescherming tegen schadelijke invloeden van de buitenwereld,
waterverlies en warmteverlies.
- Mechanische krachten, zoals krassen, schuren, stompen, snijden en hoge druk
- Chemische invloeden, zoals zuur, verf benzine en zeep
- Binnendringen van ziekteverwekkende micro-organismen, zoals bacteriën,
schimmels, virussen en parasieten
- Te veel UV-straling van de zon
- Uitdroging
Warmteregulatie
De huid en het onderhuidse bindweefsel vormen een warmte-isolerende laag. Temperatuur
te hoog, de huid zorgt voor toename van de doorbloeding van de huid en zweetproductie om
af te koelen. Temperatuur te laag, de huid reageert door mindere doorbloeding en minder
zweet.
Uitscheiding
Via klieren in de huid verdampt er water(zweet) en worden bepaalde zouten uitgescheiden.
Gespecialiseerde klieren in de borsten van een zogende vrouw scheiden moedermelk uit.
Waarneming
Zodra de huid ergens mee in contact komt, worden verschillende soorten sensoren
(zintuigcellen) geprikkeld. Onder andere voor warmte, koude, pijn, trillingen, druk, harde en
zachte oppervlakken. Valt deels ook onder bescherming.
Aanmaak van vitamine D
Je hebt 2 belangrijke vormen van vitamine D. Vitamine D2 krijg je via plantaardige
voedingsmiddelen binnen (klein deel wat je lichaam nodig heeft). Vitamine D3 wordt in de
huid gemaakt. Onder invloed van UV-straling wordt een op cholesterol lijkende stof in de huid
omgezet in vitamine D3. In de lever en nieren wordt vitamine D omgezet in een hormoon dat
de calciumopname vanuit de darm en de terugresorptie van calcium in de nieren bevordert.
Vitamine D is nodig voor de botstofwisseling en de spierfunctie.
10.2 Bouw van de huid
De huid(cutis) bestaat uit 2 lagen: de opperhuid en de lederhuid. Het onderhuidsbindweefsel
vormt een verbinding tussen de cutis en eronder liggende structuren. Het hoort niet tot de
huid.
10.2.1 Epidermis
De opperhuid (epidermis) is de bovenste laag van de huid. Een belangrijke functie is
weerstand bieden aan mechanische, biologische en chemische invloeden van buitenaf. De
buitenste laag heeft een slijtfunctie en bestaat uit afgestorven cellen die na verloop van tijd
, loslaten. Van binnenuit worden continu nieuwe cellen aangevoerd. De hele opperhuid wordt
in ongeveer 28 dagen compleet vervangen. Het is niet doorbloed en bevat geen lymfevaten.
Vanuit de lederhuid wordt de opperhuid van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. De
opperhuid bestaat uit 5 lagen: stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum,
stratum lucidum, stratum corneum.
Het stratum basale is de diepst gelegen laag van de epidermis. De cellen zitten verankerd in
de basaalmembraan, een dun laagje bindweefsel dat de epidermis van de lederhuid scheidt.
Bestaat vooral uit huidstamcellen. Vormen nieuwe opperhuidcellen. Bevat ook melanocyten
(pigmentcellen). Melanine vormt een bruinzwart pigment.
Het stratum spinosum(stekelcellenlaag) bestaat uit cellen dei via uitsteeksels(spinae)
verbindingen hebben met naburige cellen. Zorgt voor stevigheid. Kan onder invloed van
histamine nieuwe epidermiscellen vormen wanneer deze beschadigen.
Stratum basale en stratum spinosum worden samen stratum germinativum (kiemlaag)
genoemd. De naam geeft aan dat het om cellen gaat die het vermogen hebben om zich te
delen.
Het stratum granulosum(korrellaag) is opgebouwd uit 1 tot 5 lagen cellen. Ze zijn afgeplat en
bevatten doorzichtige granulae (korrels), die in een later stadium gebruikt worden bij de
vorming van keratine (hoornstof).
In het stratum lucidum(heldere laag) zijn de cellen vrijwel plat en bevatten ze het nog
kleurloze voorstadium van keratine. De cellen zijn bezig af te sterven
Het stratum corneum(hoornlaag) is de meest oppervlakkig gelegen laag. Bestaat uit 15 tot 20
lagen platte en dode cellen vol keratine. De afgestorven cellen vormen een schilferige laag.
Eelt is een verdikking van de stratum corneum op plaatsen waar de huid regelmatig wrijving
ondervindt. Meestal op de handpalmen, je vingers en op de hiel en bal van je voeten.
Huidlijsten (geribbeld in regelmatige lijnpatronen huid) ontstaan door de in rijen
gerangschikte dermale papillen van de dermis. Zo krijg je vingerafdrukken.
Een wrat is een harde, eeltachtige vergroeiing van de opperhuid. Worden veroorzaakt door
virussen uit de HPV-familie. Kan op de huid en op de slijmvliezen. 53% bij kinderen onder de
19jaar.