Samenvatting survey De
vragenlijst – Joep Brinkman
Deel 1 Vragenlijsten: de achtergrond
Hoofdstuk 1 Vragenlijsten: waarvoor en waarom?
Er is een groeiende behoefe n inform te die niet lleen óver mensen g t, m r die ook dóór die
mensen moet worden geleverd. Doel v n dit boek: vr genlijsten zo kunnen opzeten en uitvoeren,
d t deze op efficnte wijze zo veel mogelijk bruikbare informate opleveren. Om dit te kunnen
bereiken moet een vr genlijst:
- Objeftef en onbevooroordeeld zijn opgesteld
- Prefies n r d tgene vr gen w t wordt bedoeld
- Duidelijk en ondubbelzinnig zijn
- Vergelijkb re ntwoorden kunnen opleveren
- Rekening houden met mogelijke misverst nden
- System tsfh worden fgenomen
- Motveren tot be ntwoording
Veel onderzoeken met behulp v n vr genlijsten v llen onder de noemer ‘survey’. De personen die
inform te geven zijn de respondenten. Doorg ns ben je er niet op uit om uitspr ken over
enkelingen te doen: het g t om result ten te krijgen met algemene geldigheid.
Een probleemstelling geef de vraagstelling/onderzoeksvraag v n het onderzoek weer. Een
probleemstelling is de leidr d bij het opstellen v n de vr genlijst.
De respons is het nt l of het perfent ge mensen d t d dwerkelijk meewerkt n het onderzoek.
De non-respons betref het nt l of perfent ge ben derde personen d t weigert. De non-respons
is een probleem ls het g t oom represent tviteit v n de steekproef.
Als vr genlijsten voor onderzoek worden gebruikt kom je snel op het terrein v n enquêtes en
interviews. Je hebt schrifelijke, digitale en mondelinge enquêtes. Als het g t om mondeling wordt
er ondersfheid gem kt tussen telefonische en face-to-face interviews /enquêtes.
Je k n een ondersfheid m ken in de m te v n gestruftureerdheid v n interviews:
- Volledig open interview: n uwelijks een idee over de onderwerpen v n het gesprek
- Half gestructureerd interview: er is een lijst met onderwerpen en nd fhtspunten, m r de
vr gen en volgorde zijn nog niet gem kt
- Volledig gestructureerd interview: er is een lijst met vr gen op volgorde
Er zijn moteven voor mensen om mee te doen n een onderzoek: nd fht, ze krijgen het gevoel
d t ze invloed uitoefenen op iets bel ngrijks, het is een stmul ns om n te denken over lled gse
dingen en v k zijn mensen gewoon nieuwsgierig. M r er is ok veel onderzoeksmoeheid. Dit wordt
voor een bel ngrijk deel veroorz kt door de grote hoeveelheid vr genlijsten en enquetes, m r ook
door slefhte erv ringen die men soms opdoet. D rom is het bel ngrijk d t je je ls onderzoeker n
de gedr gsfodes houdt: je m g een respondent geen verkeerde inform te geven, je moet de
respondent er ltjd op wijzen d t het vrijwillig is, persoonsgegevens moeten besfhermd worden etf.
Door het fnemen v n de een vr genlijst k n de werkelijkheid worden beïnvloed, dit heet
reactviteit.
Als onderzoek g t over eenvoudig gedr g, pure feiten of simpele gedr gsintentes d n mogen
bruikb re bsolute fijfers worden verw fht. Zodr het g t om dieperliggende/meer subjefteve
z ken, worden metngen gebruikt om vergelijkingen te kunnen doen.
Tip: l t je niet leiden door w t je kunt vr gen, m r door w t je wilt weten!
,Samenvatting survey De
vragenlijst – Joep Brinkman
Hoofdstuk 2 Een vragenlijst als meetinstrument
Als voor een onderzoek een vr genlijst wordt gebruikt zijn de onderzoeksobjeften meest l de
respondenten. M r in sommige gev llen worden de respondenten gevr gd om over nderen of
een situ te iets te zeggen, in dit gev l fungeert een respondent ls informant. Het profes w rmee
kenmerken v n objeften worden v stgelegd noem je meten, en de middelen w rmee je het meet
noem je meetnstrumenten.
Algemene kenmerken worden variabelen genoemd, de sfore hierop zijn (meet)w rden.
Bijv. v ri bele = gesl fht en de w rde = vrouw
Er kunnen bij een vr genlijst meetfouten optreden. Zelfs een simpele vr g k n tot
beantwoordingsproblemen leiden, deze problemen kunnen de volgende oorsprong hebben:
- De onderzoeker geef niet prefies n w t voor ntwoord hij verw fht
- Er best n llerlei respondentomst ndigheden w rmee geen rekening is gehouden
- Respondenten weten het ntwoord niet of willen niet ntwoorden
- Respondenten begrijpen de vr g niet of v ten deze nders op d n bedoeld
Definiëren is het v stleggen v n de betekenis v n een begrip. Als je een v ri bele wilt meten kun je
dit niet volst n met defnites, je hebt d n een operatonele defnite nodig zod t de v ri bele
meetbaar wordt. Dit wordt operatonaliseren genoemd. Slefht geoper ton liseerde v ri belen
worden ngeduid met een of enkele indicatoren ( nwijzingen).
Een item is een punt/onderdeel/nummer, m r ls het om een vr genlijst g t is het meest l een
(deel)vr g.
Enkelvoudige variabele: ls één vr g volst t. D rtegenover heb je samengestelde ofwel
complexe variabelen w rvoor dus meerdere items nodig zijn. Deze fomplexe v ri belen zijn weer
onder te delen:
- Homogene v ri belen: slefhts één enkel speft
- Heterogene v ri belen: versfhillende speften.
Meetw rden die objeften krijgen vormen s men een schaal. Sfh lw rden kunnen best n uit
get llen of uit woorden. Het meetniveau v n v ri belen versfhilt:
- Nominale schalen: de w rden zijn lleen m r n men. Het komt neer op het indelen v n
f tegoriecn, categorieschaal. Als er slefhts twee f tegoriecn zijn spreek je v n een dichotome
schaal of dichotomie.
- Ordinale schalen: sfh lw rden kennen een volgorde met betekenis.
Nomin le- en ordin le sfh len zijn kwalitateve schalen
- Intervalschalen: de versfhillen tussen w rden zijn gelijk, m r er is geen bsoluut nulpunt.
- Ratoschalen: er is wel een bsoluut nulpunt.
Interv l- en r tosfh len zijn kwanttateve schalen
Voord t je meetresult ten kunt verwerken moet je eerst een of meerdere indif toren bedenken
voor de variabele-zoals-bedoeld, uiteindelijk leveren de ntwoorden op vr gen gegevens op, die
betreffen de variabele-zoals-gemeten.
Er zijn twee begrippen die te m ken hebben met de kw liteit v n meetnstrumenten en metngen:
- Betrouwbaarheid: dit heef betrekking op de fonsequentheid v n metngen. Het g t om de eis
v n herh lb rheid en reproduceerbaarheid v n meetresult ten. Als herh lde metngen
ongelijke meetw rden opleveren is er onbetrouwb rheid. Bij betrouwb rheid g t het om
toevalsfactoren.
Om de betrouwb rheid te vergroten moet je zo prefies mogelijk ngeven w t er met een
begrip of v ri bele bedoeld wordt, ook is het nodig d t je bij lle respondenten dezelfde
, Samenvatting survey De
vragenlijst – Joep Brinkman
formulering gebruikt en ook dezelfde volgorde v n vr gen.
Het g t hier dus om toevallige meetfouten!
- Validiteit/geldigheid: het sl t op de w rde w rin een metng werkelijk d tgene meet w t je
ermee wilt meten. Een metng is v lide ls de v ri bele-zo ls-gemeten overeenkomt met de
v ri bele-zo ls-bedoeld. Bij v ri belen met psyfhisfhe en sofi le speften is v liditeit moeilijk
te beheersen. Het is enigszins op te lossen door meerdere vr gen tegelijk te stellen zod t ze de
v ri bele genoeg ‘dekken’. Ook de sociale wenselijkheid speelt een rol, mensen hebben de
neiging om vr gen zo te be ntwoorden d t ze er beter door lijken.
Het g t hier dus om systematsche meetfouten!
Soorten v liditeit:
- Indruksvaliditeit: ook wel face validity, je ziet of sn pt op het eerste gezifht l of iets v lide
is of niet.
- Inhoudsvaliditeit: je kijkt of lle delen v n een begrip worden gedekt. Bij fomplexe
v ri belen is het dus bel ngrijk d t je goed n g t welke k nten er llem l n ziten.
- Predicteve validiteit: w nneer een metng het goed doet ls voorspeller v n een nder
versfhijnsel.
- Concurrente validiteit: de m te w rin metngen v n een meetnstrument overeenkomen
met die v n ndere, erkende meetnstrumenten.
Predifteve en fonfurrente v liditeit vormen s men criteriumvaliditeit.
Als onderzoeker hoop je n tuurlijk d t ntwoorden op de vr gen overeenkomen met d t w t je wilt
meten. M r dit verloopt meest l ls een kansproces. In het ide le gev l best t er een een-op-
eenrelate tussen de werkelijke eigensfh p en de feelding d rv n in de vorm v n een w rde,
een bep lde ‘hoeveelheid’ v n een eigensfh p zou d n ltjd tot één of dezelfde meetw rden
moeten leiden. Een goede metng heef de volgende eigensfh ppen:
- De k nsverdeling is zo sm l mogelijk (en dus hoog)
- De k nsverdeling heef zijn ‘top’ (modus) op de sfore die het best overeenkomt met de
werkelijke eigensfh p
- De k nsverdeling is symmetrisfh
- De k nsverdeling heef de werkelijke w rde ls gemiddelde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svandenbroek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.