100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Tijdvak 4 t/m 6 examenstof VWO €3,99   In winkelwagen

College aantekeningen

Tijdvak 4 t/m 6 examenstof VWO

 0 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van alle stof van tijdvak 4 t/m 6 met foto's en tabllen

Voorbeeld 2 van de 15  pagina's

  • 21 maart 2024
  • 15
  • 2023/2024
  • College aantekeningen
  • Mevr. de roos
  • Alle colleges
Alle documenten voor dit vak (4833)
avatar-seller
pascaleopdelaak
TIJDVAK 4 (tijd van steden en staten)
Landbouw word productiever
Drieslagstelsel → In de herfst zaaien boeren een derde deel van het land, in de lente een
tweede deel en het laatste deel lieten ze een jaar leeg om het te laten herstellen. Leverde
meer graan op dan ouderwetse manieren.
→ Woeste gronden (bossen en moerassen) werden ook gebruikt
→ Ijzeren ploegen, scheurde plaggen niet alleen los maar keerde het ook om, daarna
werden paarden en ossen gebruikt.

➢ Grotere hoeveelheden voedsel had twee gevolgen: de bevolking kon groeien en
handel nam toe
➢ Handelsroute van Italië via Frankrijk en Vlaanderen naar Engeland
➢ Handelsroute zorgde voor nieuwe steden die ontstonden uit oude handelscentra
➢ Belangrijke handelsproducten waren specerijen, graan, wol, textiel en vis
➢ Koningen en landsheren gingen zich met de handel bemoeien (vroegen naar
belasting en ambtenaren waardoor centralisatie ontstond)
➢ Zorgde voor veiligheid van de op de wege en markten
➢ Groeiende vraag naar geld
➢ Hierdoor kwam geldeconomie en geldhandel tot ontwikkeling (italië kwamen eerste
banken)

De stad herleeft maar waar?
- adellijk hof
- militaire vesting
- klooster
- waterwegen en kruispunten

Mensen gingen met hun koningen of landheren onderhandelen en vroegen om privileges in
ruil voor belasting en militaire steun
- een jaarmarkt te houden
- tolvrijheid
- verdedigingsmuur
Als ze deze rechten kregen noemen we het een stadsrecht

, Oude ambachten (iets dat je met je handen doet):
→ marskramer (trekt rond op spullen te verkopen)
→ kruikenzeiker (urine was een belangrijk ingrediënt voor wol, werd zacht)
→ touwslager (touw maken)
→ kolenboer (brengt kolen bij mensen thuis)
→ porder (iemand die vroeg opstond om mensen wakker te maken)

De bevolkingsdaling in de 14e eeuw kwam door de zwarte dood.
Een derde van de Europese bevolking is eraan overleden. Maar doordat ze voedselprijzen
naar beneden gingen, gingen mensen meer luxe goederen kopen. Na de 14e eeuw steeg de
economische groei weer.

Leger van Richard Leeuwenhart leidde tot expansie van christelijke grondgebieden. Hier
waren drie vormen van.
1. reconquista (herovering), verovering van het Islamitische Spanje en Portugal,
christenen en islamieten leefden zonder al te veel problemen samen maar legers
konden vanaf de 11e eeuw moslims langzaam verdrijven.
2. In de 11e eeuw begonnen ook in het oosten van Middellandse Zeegebied de
kruistochten, doel → verovering van Heilig Land. Verschillende motieven en groepen
- katholieke kerk, zagen het als een heilige missie, voor hun waren Islam
barbaren
- edelen vormde twee groepen, kruisvaarigslegers (mannen van adel), roem en
land
- Italianen die interesse hadden en materialen stuurde voor de tochten en
richtte handelsposten op.
- Waren ook arme mensen die op zoek waren om hun zonde te vergeven.
3. Expansie naar dunbevolkte gebieden in Oost-Europa, grootste reden hiervoor was
het gebrek aan land dat weer was ontstaan door de bevolkingsgroei.




ketters → mensen die afweken van de officiële christelijke geloofsleer, werden streng
bestraft
inquisitie → de rechtbank die de kerk instelde voor de ketters

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pascaleopdelaak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,99
  • (0)
  Kopen