14.1 Organisatietheorieën
Scientific management is een managementtechniek die gericht is op de meest
efficiënte manier om te produceren.
Algemene managementtheorie geeft een uitganspunt hoe je een organisatie van
boven af het beste kunt leiden. Aanbevelingen, richtlijnen en principes geven daarbij
de organisatie als geheel vorm. Richtlijnen daarbij zijn: vooruitzien en plannen,
organiseren, eenheid van bevel, coördineren en controleren.
De human relations-beweging is de theorie die aandacht schonk aan de menselijke
kant van arbeid en de factoren die prestaties van werknemers beïnvloeden.
Aandacht voor werknemers ging een grotere rol spelen.
Het revisionisme benadrukt zowel de technische als de sociale organisatie, waarbij
democratisering en humanisering van arbeid centraal staan. Likert koppelde de
verschillende hiërarchische lagen in de organisatie via de linking-pin.
Bij de systeemtheorie beschouwen we organisaties als open systemen die een
wisselwerking met de omgeving hebben.
Bij de contingentiebenadering gaan we ervan uit dat geen
standaardorganisatiestructuren en -managementopvattingen kunnen bestaan. Ze zijn
altijd situatiegebonden.
14.2 Organisatiestructuren
Een organigram is een schematische weergave van afdelingen en zeggenschap.
Bij een lijnorganisatie staat boven elke werknemer een manager en zijn de taken
logisch opgedeeld in afdelingen. Daar is eenheid van bevel. Bij eenheid van bevel
heeft iedereen slechts één baas en het is dan ook duidelijk wie leidinggeeft aan wie.
De voordelen van de lijnorganisatie zijn duidelijkheid en eenvoud wat betreft
afbakening taken en bevoegdheden, er zijn snelle beslissingen mogelijk.
Nadelen: er is meer kans op bureaucratie en eilandvorming, gebrek aan
specialisatie, te zware verantwoordelijkheid managers en weinig flexibel. Een lijn-
staforganisatie is een lijnorganisatie waaraan één of meer stafafdelingen zijn
toegevoegd. Deze stafafdelingen hebben gespecialiseerde krachten. De taken van
de staf bestaat uit het voorbereiden van uitvoerend werk, voorlichting geven,
adviseren, controleren, onderzoek en ontwikkeling. Bevelsbevoegdheid in een lijn-
staforganisatie: de lijnfunctionarissen mogen opdrachten geven, staffunctionarissen
meestal niet. Een functionele bevoegdheid is als een staffunctionaris opdrachten op
zijn vakgebied kan verstrekken aan een lijnfunctionaris. De voordelen van lijn-
staforganisatie zijn eenheid van bevel, inschakeling vakspecialisten, betere
samenwerking met verschillende afdelingen en ontlasting van de lijnfunctionarissen.
De nadelen van lijn-staforganisatie zijn dat de staf te theoretisch is, geen
verantwoordelijkheid draagt, zichzelf snel uitbreidt, soms te veel bevoegdheden
neemt/heeft en onvoldoende contact met de lijn heeft. Bij projectorganisatie wordt
voor een bepaald project een team samengesteld van lijnleden en stafleden.
Daardoor ontstaan snel problemen wat betreft de bevelsbevoegdheid.
Een ententestructuur is een horizontale structuur, gebaseerd op nevenschikking in
plaats van onderschikking. Binnen het individuele gebied neemt de betreffende
functionaris de besluiten. In het collectieve gebied zijn de beslissingen gezamenlijk.
14.3 Besluitvorming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilseschuitemaker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.