Weblezing 1 Yves Saint Laurent: From the streets to the Catwalk
Hedi Slimane besloot de merknaam ‘Yves Saint Laurent’ te veranderen in ‘Saint
Laurent’. Dit leidde tot onrust in modewereld die niet alleen tot uitting kwam in
modetijdschriften en blogs, maar ook doormiddel van T-Shirts met de tekst ‘ain’t laurent
without yves’.
Historische context mode na Tweede Wereldoorlog: Na oorlog had Parijs zijn
positie als leidende modehoofdstad weer weten te veroveren, Parijs werd gezien als
centrum van smaak en stijl en de plek waar mode werd geboren.
1947: New Look collectie van Christian Dior wordt vaak gezien als de
collectie waarmee de Parijse haute couture weer als toonaangevend
werd gezien.
- Deze New Look was zeer vrouwelijk en delicaat en vormde een
groot contrast met het functionele, sobere silhouet van de
oorlogsjaren.
- Dior ontwierp japonnen die de taille en de heup benadrukten,
wijde jurken gemaakt van vele meters stof. Dit was een
extravagant gebaar, omdat er in deze jaren een textiel schaarste
was.
- Dior’s visie op de vrouw werd door sommigen ouderwets gevonden, omdat dit
niet paste bij de nieuwe vrouw. De vrouw die tijdens de oorlog mannenwerk had
gedaan en zonder hulp van echtgenoot voor haar gezin had gezorgd.
- Veel vrouwen verlangde naar de romantische, uiterst vrouwelijk rol die Dior voor
hen in gedachten had. Gedurende de jaren 50 gaf dit beeld van goede smaak en
stijl, die door de Parijse haute couture werd gecreëerd, de toon aan.
Vanaf de jaren 60 kwam London op en verdreef de Parijse haute
couture van haar eerste plaats als internationale trendsetter. Als
gevolg van maatschappelijke veranderingen kwam er na de oorlog
een jongerencultuur op met eigen muziek, films en mode. De jaren
60 worden in London gezien als de tijd en plaats waar de
jongerencultuur de macht overnam van de haute couture. London
werd het episch centrum van de zogenaamde youthquake.
Jonge modeontwerpers openden hun eigen winkels die ze ‘boetieks’ noemden. Die
scheidden zich af van couturesalons en oudere generatie. Vaak gevestigd in en rondom
Carnabystreet. Dit was niet alleen de plek om kleding, accessoires en platen te kopen,
maar ook een plek om te zien en gezien te worden.
Deze jeugdrevolutie wordt vaak beschreven als de nieuwe esthetiek, gekarakteriseerd
door de minirok. De jeugdmode is meer dan alleen een modesilhouet, het is een
weerspiegeling van de politieke en maatschappelijke context van de jaren 60. In een
wereld waarin de sociale mobiliteit steeds verder toenam en waarin vrouwen voor het
eerst zowel economisch, seksueel en sociaal zelfstandig waren, als gevolg van de pil en
,doordat ze een eigen inkomen gingen verdienen. De minirok is een visuele uiting van
maatschappelijke veranderingen. Terwijl Parijs werkte voor de economische en culturele
elite, dus een oudere, rijke doelgroep had, omarmde London de popcultuur.
Deze jeugdbeweging vormde niet alleen een tegengeluid met eigen ideeën over
schoonheid, stijl en goede manieren, maar nam uiteindelijk de macht over in de mode.
Jonge meisjes en vrouwen gaven toon aan in de modewereld.
Wie is Yves Saint Laurent en waarom wordt hij gezien als een mode-icoon?
- Volgens Connor Mcdowel de auteur van het boek ‘Fashion Today’ is Yves is de
ware vader van de jeugdevolutie, omdat hij de ideale modeleeftijd al in de jaren
50 had verlaten toen hij hoofdontwerper was bij Dior.
- Hij was de eerste modeontwerper die haute couture en de jeugdmode
overbrugde.
- Een van de meest invloedrijke ontwerpers in de 20e eeuw.
- Hij werd geboren in 1936 in Algarije waar hij zijn jeugd doorbracht.
- In 1954 verhuisde hij naar Parijs om een opleiding tot modeontwerper te volgen.
- Nadat hij een wedstrijd won werd hij voorgesteld aan Christian Dior en wordt zijn
assistent.
- Yves neemt de plaats van hoofdontwerper in als Christian Dior overlijdt in 1957,
Yves was op dit moment 21 jaar.
- Dior was het belangrijkste modehuis ter wereld en de keuze voor Yves als
opvolger werd bekritiseerd. Ze vroegen zich af hoe een man die zo jong was kon
begrijpen hoe hij de volwassen dames moest kleden. Oudere vrouwen waren
leidend in het modebeeld (konden het veroorloven), in plaats van jonge vrouwen.
- Yves speelde een belangrijke rol in het ontwikkelen van het nieuwe denkbeeld
waarin juist jonge vrouwen de toon aangeven.
- Yves wordt gezien als de ware vader van de jeugdrevolutie, omdat hij de ideale
modeleeftijd al in de jaren 50 had verlaagd toen hij hoofdontwerper was bij Dior.
- Hij was de eerste modeontwerper die de brug tussen jeugdcultuur en haute
couture overbrugde. Hij legde de link tussen haute couture en de jeugdcultuur en
e
werd hierdoor een van de meest invloedrijke modeontwerpers van de 20 eeuw.
Hoe vond deze verandering plaats?
Direct na zijn eerste collectie werd Yves uitgeroepen tot de redder van de Franse mode.
- Trapeze-jurk: een baanbrekend ontwerp van Yves zijn
eerste collectie. Het simpele silhouet en de
ruimvallende taille waren destijds opvallende
kenmerken van het startpunt in de ontwikkeling van de
A-lijn. Het minimalistische beeld is ook interessant in
de ontwikkeling naar de simpele mini-jurk van de jaren
60.
,- Beat-collectie uit 1960 (1966): het breekpunt in de
relatie tussen jeugdcultuur en haute couture. De collectie
was geïnspireerd op de Beatcultuur, maar was
tegelijkertijd typisch voor de haute couture in de manier
waarop het werd gepresenteerd en gemaakt.
Beatcultuur kan gezien worden als de voorouders van
de hippiecultuur: alternatieve jeugdcultuur.
Ongedwongen, informele stijl. Het was een kledingsstijl
die bestond uit zwarte baretten, koltruien en rechte zwarte broeken. Deze stijl
vormde een groot contrast met de Franse haute couture traditie.
- Yves werkte tegelijkertijd volgens de traditie (gebruikte zelfde technieken en
materialen) maar gebruikte ook een beeldtaal die daar volledig buiten viel. Het
had een schokeffect bij zowel pers als klanten.
- Yves’ revolutie werd zo sterk gevoeld, omdat hij brak met de traditie van de haute
couture, de algemeen aanvaardbare ideeën over schoonheid en elegantie, die al
e
sinds het begin van de haute couture, halverwege de 19 eeuw, in zwang waren.
De beat-collectie wordt om deze reden revolutionair geacht en werd negatief
ontvangen door klanten en pers.
- In het verleden waren de ontwerpen van de haute couture alleen beschikbaar
voor de elite en pas na verloop van tijd en in een vereenvoudigde vorm te zien
waren in het straatbeeld.
Trickle down: van catwalk naar straatbeeld.
Bubble up: van straatbeeld naar catwalk.
- Deze collectie was voor het modehuis Dior de reden om Yves te ontslaan te
radicaal. Hij gebruikte niet alleen een kledingstijl van een jeugdcultuur, maar ook
de levensfilosofie. Yves liet zich juist inspireren door het straatbeeld en draaide
hierdoor het systeem van de mode om.
- De Beat-collectie was alarmerend voor het modehuis Dior, omdat deze alleen
gedragen kon worden door jonge vrouwen. De kleding was stockerend vanwege
de houding die erachter zat: het idee dat jongeren niet alleen de mode kunnen
beïnvloeden, maar dat zij zelfs toonaangevend zouden kunnen zijn in de mode.
- Haute couture werd altijd ontworpen met een oudere, rijke vrouw in gedachten
omdat dit de vrouwen waren die zich couture konden veroorloven. De klanten van
Dior konden zich niet voorstellen dat ze deze Beat-collectie zouden dragen. De
ontwerpen waren te extravagant en stroken ook met de traditie van de haute
couture: ze waren niet flaterend voor de vormen van oudere vrouwen. De
jeugdige ontwerpen waren niet geschikt voor de volwassen klanten van Dior,
omdat ze er alleen mooi uitzagen op de rechte silhouetten van jonge meisjes in
plaats van de rondere vormen van een rijpe vrouw. Het is dan ook geen
verrassing dat Yves werd ontslagen. De eigenaren wilde geen moderebel als
hoofdontwerper.
,Wat was er in de essentie nieuw aan wat Yves deed?
- Terwijl in het verleden de ontwerpen van haute couture eerst alleen beschikbaar
waren voor de sociaaleconomische elite, en deze ontwerpen pas na verloop van
tijd en in vereenvoudigde vorm te zien waren in het alledaagse straatbeeld, liet
Yves zich juist inspireren door het straatbeeld. Hij draaide het oude systeem van
de mode om. Niet alleen meer van catwalk naar straatbeeld (trickle down), maar
ook van straatbeeld naar catwalk (bubble up).
- In 1961 richt Yves een eigen couturehuis op samen met Pierre Bergé, zowel zijn
zakenpartner als de liefde van zijn leven. Hij bleef couture ontwerpen.
- In 1966 maakte Yves opnieuw een revolutionaire stap: hij startte een prêt-à-
porter- kledinglijn en opende hij een boetiek onder dezelfde naam. Dit was
bijzonder. Hiermee neemt hij de volgende stap in de richting van de jeugdcultuur,
door een lijn te ontwerpen speciaal voor de jonge, moderne vrouw. Volgens Yves
moet prêt-à-porter niet gezien worden als een goedkope versie van haute
couture, maar als kleding bedoeld voor jongere, meer geëmancipeerde vrouwen,
een moderne vrouw met haar eigen carrière.
- Zijn vernieuwende visie op vrouwen die Yves maakten tot een icoon van de mode
e
in de 20 eeuw. Zijn kleding weerspiegelt de emancipatie van de vrouw. Zowel in
zijn couture als in zijn prêt-à-porter vormen elementen uit de mannengarderobe
een belangrijk thema.
- Hij maakte vrouwelijke versies van colberts,
broekpakken, overhemden, trenchcoats en safari-
jasjes die zeer goed aansloten bij het leven van de
nieuwe, werkende, jonge vrouw die opkwam vanaf
de jaren 60.
- Sommige van zijn ontwerpen, zoals de smoking voor
vrouwen, waren zo vernieuwend dat vrouwen in deze
broekpakken zelfs de toegang tot restaurants werd
ontzegd.
- Zijn doel was niet alleen om vrouwen mooier te maken, maar ook om hen meer
zelfvertrouwen te geven in de nieuwe rol van zelfstandige vrouw.
- Gedurende zijn hele carrière bleef Yves nieuwe versies van deze klassieke
kledingstukken ontwerpen. Hij maakte bijvoorbeeld veel verschillende
interpretaties van de smoking. Terwijl hij iedere keer werkte aan het verfijnen van
zijn klassiekers, creëerde hij ook elk seizoen een nieuw droombeeld.
- Yves is ook bekend door zijn ontwerpen geïnspireerd door de kunst.
- 1965: Mondriaan-collectie
, - 1966: Pop Art collectie
- 1988: Van Gogh collectie
- Hij staat ook bekend om zijn interpretaties van exotische culturen.
- 1967: Afrikaanse collectie
- 1977: chinese collectie
- 1975: russische collectie
Waarom is Yves Saint Laurent zo’n belangrijk persoon in de mode?
- Hij de eerste modeontwerper was die een connectie maakte tussen jeugdmode
en haute couture.
- Hij de eerste couturier was die een prêt-à-porter-lijn startte naast zijn couture
collecties.
- Zijn ontwerpen zeer goed aansloten bij de wensen van de moderne
e
onafhankelijke en geëmancipeerde vrouw van de tweede helft van de 20 eeuw.
, Weblezing 2: 1980 deel 1
Draaien om drie woorden: Exess (overdaad), Experiment, Ego (vereren van het ego,
creëren van ego).
Veranderingen en veel overvloed/overdaad en verschillende stijlen. Iedereen had de
mogelijkheid dingen te bereiken, te kopen en om iemand te zijn die je wilt zijn. Jaren 80
staan voor experiment, vrijheid, verlating en loslaten van oude tradities en het
ontwikkelen van nieuwe stijlen en producten.
Uiterlijk is belangrijk, laten zien wie je bent. Belangrijk dat je iemand was en dat je
opviel, uniek was. Het mooi zijn als persoon was niet belangrijk, maar dit was wel een
onderdeel van het verkopen van jezelf. Klassieke schoonheid werd minder belangrijk,
het ging meer over experimenteren met jezelf, uiterlijk: nieuwe vormen van zijn, lichaam
werd vervormd om het onvergetelijk te maken. Mode uit jaren 80 is iets specifieks,
mensen gingen opvallen door wat ze aanhadden.
Belangrijke plaatsen in jaren 80
- Parijs: officiële modehoofdstad van de wereld. Voor jaren 80 ging het wat minder
met Parijs, maar in jaren 80, met introductie van Japanse modestijl, kwam Parijs
weer op als de modehoofdstad.
- New York: underground scene, kwamen voort uit NY, art & club scene, kunst,
nice-marketing (doelgroepgericht), designer boetieks. Ging erom zoveel mogelijk
aan het publiek of aan een doelgroep aan te bieden/verkopen.
- London: ongeveer zelfde verschijnsel als New York, maar op eigen manier,
yuppies, clubs, music, magazines, heel veel subculturen
- Milaan: was voor jaren 80 geen modestad op zichzelf, in jaren 80 komt deze stad
wel op als modestad, na recessie die in jaren 70 afloopt, gaat Italiaanse
economie groeien, land wordt welvarend mede met dank aan mode-industrie,
nieuwe designers gaan samenwerken met de kledingindustrie in Italië, die
booming is. Door deze samenwerking kunnen ze meer betaalbare mode aan
bieden, waardoor designkleding, high end fashion, voor veel meer mensen
toegankelijk wordt. “Made in Italy” wordt ook heel belangrijk en refereert naar een
kwaliteitskledingstuk (ready-to-wear). Italië is in jaren 80 ‘mecca’ voor het
ontwerpen van designerspullen.
Jaren 80 stijlen
- Power dressing stijl: slaat voornamelijk op hoe
vrouwen zich kleedden. Vrouwen gingen zich op een
mannelijkere manier gedragen en kleden, daarnaast
gingen en wilden ze carrière maken. Hoe hoger ze
kwamen op de carrièreladder, hoe mannelijker ze
zich gingen kleden. Herenkostuum in combinatie met
vrouwelijke elementen (brede schouders, smalle
taille en vrouwelijke kleuren). Dress for success stijl
