Samenvatting
zaterdag 23 maart 2024 11:47
College 1
Doel van evalueren
1. Om te kunnen leren van meer en minder geslaagd beleid
2. Onmisbaar voor democratische controle en verantwoording
Intern/extern evalueren
Intern:
Voordeel: kennis, ervaring, vertrouwen
Nadeel: geen formele afspraken, beladen verleden, onderdeel hiërarchie, geen buitenstaander
Extern:
Voordeel: expertise, geloofwaardigheid, objectiviteit
Nadeel: weinig interne kennis, niet passende oplossing, kostbaar, vertrouwen opbouwen, verlengstuk management
Beleidsevaluatie
3 dimensies beleidsevaluatie
Informatie-/kennisvergaring over beleid
Trial & error: kennis van beleid verworven door 'trial & error' -> ervaringen
Evidence based: op basis van het beste bewijsmateriaal (evidence) -> onderzoek
Wetenschappelijk (evaluatie)onderzoek
Volgens wetenschappelijke methoden en technieken
Voldoet aan kwaliteitscriteria (onafhankelijkheid, toetsbaarheid, betrouwbaarheid, informativiteit, generaliseerbaarheid, validiteit)
Cycli theorie
Prove = bewijs die toont dat theorie klopt (of levensvatbaar is)
Improve = verbreteren, om waarde van beleid te verhogen
Termen
Evaluatie = iets op waarde schatten; beoordeling verschijnsel a.d.h.v. criteria
Beleidsevaluatie = beoordelen van inhoud, processen of effecten van beleid
Evaluatieonderzoek = wetenschappelijk informatie zoeken met ook op evaluatie
Doelvariabelen = beoogde effecten
3 fasen van evaluatie onderzoek
1. Probleemanalyse
Definitie, herkomst, draagvlak probleem -> probleemstelling
2. Diagnose
Beschrijving bestaande en gewenste situatie
3. Planevaluatie, procesevaluatie of productevaluatie
Interventieontwerp, invoeringsevaluatie, effectiviteitsbepaling
---
College 2
Termen
, Beleidsprobleem = sociaal probleem, een maatschappelijk ongewenste toestand
Beleid = geheel van overheidsmaatregelen voor problemen oplossen, verminderen of voorkomen
Doel = mate waarin overheid probleem gaat oplossen
Beleidsinterventie = samenhangend stelsel activiteiten en maatregelen, bewuste poging beïnvloeding werkelijkheid door actor in richting
van gestelde doeleinden (Swanborn, 2007)
Criterium = doelvariabele waarop interventie gericht is
Open-end criterium = criterium zonder standaard, iedere verbetering is gewenst
Soorten problemen
Geen kennis Wel kennis
Geen consensus waarden Ontembare problemen (begin corona) Ongetemde politieke conflicten (migratie)
Wel consensus waarden Ongetemde kennis problemen (?) Tamme problemen (obesitas)
Antwoord op een probleem (de functie van beleid)
Repressief of reactief probleem elimineren of reduceren
Preventief of proactief probleem voorkomen
Curatief probleem oplossen
Doelstellingen
Onderscheiding criteria op 4 manieren
Heel abstract niveau
Operationoeel niveau
Het kenmerken van niveau (aggregatie)
Aard van doeleinden per actor (micro, fysiek, fysiologisch)
Richting van het beleid: verhouding tot de bestaande situatie
Offensief: nieuwe situatie
Restauratief: oude situatie, basisbeurs
Defensief:
Doelstellingenanalyse
Einddoelen en tussendoelen (volgorde)
Hoofddoelen en subdoelen (bijdrage)
Urgente en minder urgente doelen (tijdsdruk)
Prioritaire en posteriaire doelen (gewicht)
SMART doelstellingen
Specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden
Beleidsinterventie
Interventiemogelijkheden (beleidsinstrumenten)
Informatie- en communicatie-instrumenten
Financieel-economische instrumenten
Juridische instrumenten
Faciliterende maatregelen (voorzieningen)
Handhavingsinstrumenten
NATO-model (Hood)
Bronnen Instrument Invloed via
Nodaliteit Publiekscampagnes Indirecte stimulans met kennis
Autoriteit Wetten en regels Direct voorschrijven en straffen
Schatkist Subsidies, boetes, belasting Indirecte stimulans met geld
Organisatie Voorzieningen (bijv. leger) Direct creëren van mogelijkheden en faciliteiten
Waarom ineffectief?
Gedragseconomie en psychologie: 'beperkte rationaliteit'
Mensen meest voorspelbaar: irrationeel
Bounded rationality (Herbert Simon)
Weten is nog geen doen (Kahneman)
Automatisch systeem Reflectief systeem
Intuïtief Rationeel
Ongecontroleerd Gecontroleerd
Moeiteloos Moeizaak
Associatief Deductief
Snel Langzaam
Onbewust Bewust
Ervaring Volgens regels
Beleidsimplicaties: