Plan van Aanpak: Voorlichtingsgesprek
Anouk Haan
02-VPK1-09
Theoretisch kader:
Dit blok staat het vak communicatie in het teken van patiëntenvoorlichting. Dit houdt alle
activiteiten die gericht zijn op het informeren van patiënten over een bepaalde aandoening,
behandeling etc. in.
Dit type gesprek voer je dus bijvoorbeeld als een patiënt een ziekte of behandeling krijgt en
hier informatie over nodig heeft hoe het proces zal verlopen.
Deze vaardigheid heb je als verpleegkundige nodig als je een patiënt voorlichting moet gaan
geven over een onderwerp die voor hem van toepassing is. Dit gesprek wordt dus ook erg
vaak gegeven.
De relatie met persoonsgerichte praktijkvoering is dat elke patiënt anders is en je hier je
informatie ook op moet afstemmen. Iemand kan wel dezelfde ziekte hebben maar deze kan
bij iedereen anders verlopen en ze kunnen verschillende behandelingen krijgen, hier stem je
je gesprek dan ook op aan.
Het plaatsen van de patiëntenvoorlichting in het verpleegkundig proces vind ik lastig. Je zou
het bij planning, doel & resultaten kunnen zetten met als onderbouwing dat je de diagnose
al hebt en je nu gaat kijken naar wat de volgende stappen worden. Denk hierbij aan de
diagnose obstipatie en dat je dan als doel krijgt om de obstipatie te verminderen. Ook kan ik
het koppelen aan interventies. Je weet het doel al, de obstipatie verminderen en hier moet
een interventie aan gekoppeld worden, tijdens dit gesprek kun je er dus achter komen dat
iemand niet genoeg drinkt en hier samen over praten. Aan het einde van het gesprek zou het
zomaar kunnen dat jullie erover uit zijn dat hij meer moet drinken, daarna zou je namelijk
naar uitvoering gaan, namelijk het meer drinken.
Dit gesprek kent als structuur: voorbereiding, inleiding, kern slot. Tijdens de voorbereiding
bereid je je voor op het gesprek, denk hierbij aan de gespreksruimte, achtergrondinformatie
verzamelen en je gedachte op het huidige consult richten. Daarna krijg je de inleiding, hier
stel je de reden van het consult vast en kom je erachter wat de wensen en behoeften van de
patiënt zijn. In de kern worden de wensen en behoeften van de patiënt besproken. Hierin
komt ook het ASE-model naar voren waarbij het gaat over hoe de patiënt er zelf in staat.
Tijdens het slot vat je nog een keer samen wat er tijdens het gesprek naar voren is gekomen
en zou er nog eventuele vragen naar voren kunnen komen of een vervolgafspraak gemaakt
kunnen worden.
Er is niet maar één rol die je als verpleegkundige tijdens dit gesprek vervult. Je bent namelijk
een communicator, je gaat in gesprek met de patiënt. Daarnaast ben je ook een
samenwerkingspartner, je overlegt namelijk altijd met de patiënt en bepaald niet voor de
patiënt. En als laatste ben je ook nog een reflectieve EBP-professional, je moet namelijk de
juiste kennis hebben over de onderwerpen die aan bod gaan komen.
,‘’Kaal plan van aanpak’’
Voorbereiding:
Prettige gespreksruimte
Achtergrondinformatie verzamelen
Voorbereiden op het gesprek
Je gedachte op het huidige consult richten
Inleiding:
Professionele begroeting/ eerste contact in stand brengen
De reden(en) voor het consult vaststellen
Wensen en behoeften peilen
Agenda maken met de patiënt
Informatie inwinnen
Globale oriëntatie
Kern:
Open staan (van de zorgvrager)
De eerste 2 B’s : belangrijk en bruikbaar.
De derde B : begrijpelijk.
De vierde B : informatie beklijft.
De vijfde B: betrouwbare informatie geven.
Attitude (A) uit het ASE-model
Sociale steun (S) uit het ASE-model
Eigen effectiviteit (E) uit het ASE-model
Aansluiten bij de behoefte van de zorgvrager
Vaststellen wat de zorgvrager al weet.
Controleren of de zorgvrager de informatie begrepen heeft.
Markeren
Belangrijkste informatie benadrukken.
Tussentijds samenvatten.
Stiltes.
Hardop denken.
Kleine aanmoedigingen.
Doorvragen
Timing
Gevoelsreflecties
Taalgebruik/ geen vakjargon gebruiken
Actief luisteren
Aandachtig luisteren
Parafraseren
Gezichtspunten van de patiënt kennen
Steun
Aaneenschakeling
Herhalen
Open vragen stellen
Gesloten vragen stellen
Inlevingsvermogen tonen
Erkenning geven
Empathie tonen
Motieven noemen
Non-verbale signalen uitzenden
, Slot:
Slotsamenvatting
Afspraken maken
Vangnet aanbieden
Laatste controle
Consultevaluatie
Eventuele vervolgafspraak maken
Afscheid nemen
Onderbouwd plan van aanpak:
Voorbereiding
Wat Prettige gespreksruimte
Hoe De juiste opstelling van de tafel, zo min mogelijk afleiding. Zorg er ook voor dat de
patiënt zo comfortabel mogelijk kan zitten.
Waarom Hierdoor zal de patiënt zich meer op zijn gemak kunnen voelen.
belangrijk
Effect Als een patiënt zich op zijn gemak voelt zal hij zijn gedachten beter kunnen
verwoorden.
Bron Silverman, J., Kurz, S., & Draper, J. (2014). Vaardig communiceren in de
gezondheidszorg: Een evidence-based benadering. (3e druk, pp.61). Den Haag:
Boom Lemma.
Wat Achtergrondinformatie verzamelen
Hoe Door alle medische achtergronden en thuissituaties die je al hebt in beeld te
krijgen
Waarom Hierdoor heb je al een overzicht van alle gegevens en kun je specifiek vragen
belangrijk stellen.
Effect Omdat je al beter weet waar de patiënt over wilt praten kun je ook actiever
meedoen met het gesprek waardoor de patiënt zich meer op zijn gemak voelt.
Bron Silverman, J., Kurz, S., & Draper, J. (2014). Vaardig communiceren in de
gezondheidszorg: Een evidence-based benadering. (3e druk, pp.57). Den Haag:
Boom Lemma.
Wat Voorbereiden op het gesprek
Hoe Verdiep jezelf in de klachten van de patiënt. Ga voor jezelf na of je al bekend met
de klachten wat je er al over weet.
Waarom Je bent goed voorbereid op het gesprek en hebt alle nodige informatie gelezen, zo
belangrijk kun je je volledig richten op de patiënt,
Effect Als je weet waar je over aan het praten bent zal de patiënt zich meer op zijn
gemakt voelen.
Bron Silverman, J., Kurz, S., & Draper, J. (2014). Vaardig communiceren in de
gezondheidszorg: Een evidence-based benadering. (3e druk, pp.57). Den Haag:
Boom Lemma.
Wat De gedachte op het huidige consult richten
Hoe Door aantekeningen te lezen, resultaten op te zoeken of over de anamnese van de
patiënt na te denken.
