100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting van voorgeschreven artikelen voor het vak Verdiepend privaatrecht €3,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting van voorgeschreven artikelen voor het vak Verdiepend privaatrecht

5 beoordelingen
 23 keer verkocht

HC I: Van Klink e.a, ‘Recht in context; naar een brede academische vorming van juristen’, NJB 2017. HC II: Paul Schiff Berman, Global Legal Pluralism, A jurisprudence of law beyond borders, Cambridge University Press 2012. HC III: J. Smits, ‘Het Privaatrecht van de toekomst’, Tijdschrift v...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 33  pagina's

  • 5 december 2018
  • 33
  • 2018/2019
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (25)

5  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: robindehoon • 5 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: annabelkolijn • 5 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: nooralsalihi • 5 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: marcobr17 • 6 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: lisannemilou • 6 jaar geleden

avatar-seller
arijanaa__
Verdiepend privaatrecht:

HC I: Recht in context; naar een brede academische vorming van juristen

Artikel betreft een pleidooi voor een academische verbreding van de universitaire
rechtenopleiding. Het recht moet worden bestudeerd in een bredere, sociale, morele en
theoretische context. Daarmee is de rechtspraktijk gediend. De jurist van morgen is geen
specialist, maar een breed geschoolde academicus die het recht in een ruimere context kan
plaatsen en kan meedenken over wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen van de
toekomst.

Hoe zal de juridische dienstverlening er in de nabije toekomst uit zien?
- Susskind: het traditionele juridische handwerk zal steeds meer uitbesteed of
gedigitaliseerd worden. De arbeidsmarkt lijkt behoefte te hebben aan een zogeheten ‘T-
shaped lawyer’: grondige kennis van eigen discipline (de staander) en in staat samen te
werken met professionals uit andere disciplines (de ligger). Dit markeert dat er behoefte
bestaat aan een versterking van het academische karakter van de juridische opleiding.

Hoe kan deze versterking worden bereikt?
 Reflexieve benadering: het recht wordt bestudeerd vanuit een bredere, sociale, morele en
theoretische context met als doel studenten op te leiden tot zelfstandig en kritisch
denkende juristen.

2. Vier niveaus van kennisverwerving: de huidige inrichting van het juridisch onderwijs:
Er zijn vier niveaus waarop de bestudering van het recht kan plaatsvinden, namelijk ‘incidenten’,
‘structuren’, ‘systeem’ en ‘omgeving’.
1. Incidenten: casuïstiek. Studenten krijgen een casus voorgeschoteld, waaruit ze een
juridische vraag destilleren die ze beantwoorden aan de hand van het recht, d.w.z., de
regels uit primaire juridische bronnen.
2. Structuren: de casus wordt geplaatst in een groter, meer abstract, probleem. Op dit
niveau is er aandacht voor de positiefrechtelijke doctrine en de systematiek van een
rechtsgebied.
 Het is op deze twee niveaus dat studenten kennis verweven van het recht en zich bekwamen
in typische juridische vaardigheden. Studenten verweven een praktische benadering, gericht op
het oplossen van problemen in een bepaald rechtsgebied. Hierop worden studenten doorgaans
ook getoetst door middel van tentamen waarin kennisreproductie en –toepassing vooropstaat.
Het gaat met name om: analyse van rechtsregels, jurisprudentieanalyse, pleiten (juridische
argumentatie) en juridische teksten schrijven.

3. ‘Systeem’: vereist analyse van en reflectie op het recht als systeem. Op dit niveau wordt
bijvoorbeeld bestudeerd hoe het recht als systeem is opgebouwd, welke methoden van
rechtsvinding bestaan en hoe het recht omgaat met bijvoorbeeld spanningen tussen
fundamentele beginselen en uitgangspunten, zoals vrijheid gelijkheid en solidariteit. Op
dit niveau bevinden zich disciplines uit rechtsfilosofie en rechtssociologie.
4. ‘Omgeving’: de studie van het recht wordt in een bredere wetenschappelijke en
maatschappelijke context geplaatst. Op dit niveau wordt de vermeende eenheid,
neutraliteit en effectiviteit van het recht (die op de andere drie niveaus doorgaans als
onproblematisch worden verondersteld) en op grond van een analyse van de sociale
omgeving van het recht vanuit andere maatschappelijke systemen zoals politiek en
economie, geproblematiseerd. Een dergelijke analyse vanuit andere perspectieven stelt
ons in staat te reflecteren op de maatschappelijke betekenis en relevantie van het recht.
Kan het recht tegemoet komen aan de eisen van de maatschappij? Wat zijn de effecten
van het recht op de maatschappij? Nu het vierde niveau andere perspectieven vereist,
impliceer dit noodzakelijkerwijs de introductie van andere domeinen van kennis en
daarmee een verbreding van het academische karakter van de opleiding.

,3. Academische verbreding
De academische verbreding:
i. academisch: de jurist als academicus neemt het recht niet enkel als gegeven aan,
maar begrijpt dat er onder het recht en in de toepassing ervan keuzes liggen die
normatief van aard zijn en in relatie staan tot keuzes en ontwikkelingen in andere
systemen, zoals het politieke en economische systeem.
ii. Verbreding: meer dan de studie van ‘black-letter law’. Het vergt dat het recht wordt
bestudeerd vanuit een bredere, sociale, morele en theoretische context, en derhalve
een betere integratie van het derde en het vierde niveau in het juridisch curriculum.

Argumenten voor academische verbreding:
a) Theorie en (rechts)praktijk
b) Uitdagend onderwijs en kritisch vermogen:
c) De rechtsontwikkeling:

A. Theorie en (rechts)praktijk
De academische verbreding is noodzakelijk om studenten klaar te stomen voor de toekomstige
arbeidsmarkt. In Tomorrow’s Lawyers legt SUsskind uit hoe de juridische dienstverlening de
komende decennia radicale veranderingen ondergaat. De juristen zullen worden gedwongen
reflexief te zijn op hun eigen werkzaamheden. Hij noemt drie aanjagers die deze verandering
teweegbrengen:
i. De uitdaging van ‘more-for-less’: juridische dienstverleners worden steeds meer
gedwongen werk te leveren voor minder geld. Volgens Susskind moeten juristen
nadenken over alternatieve verdienmodellen.
ii. Liberalisering: verschijnen van nieuwe categorieën van juridische dienstverleners die
beter in staat zijn tegemoet te komen aan de wensen van cliënten. Susskind voorspelt
dat het juridisch monopolie doorbroken wordt indien juristen onvoldoende in staat zijn
tot samenwerking met andere professionals bij gebrek aan kennis van die andere
disciplines.
iii. Informatietechnologie: dienstverlening wordt niet slechts geautomatiseerd en
gedigitaliseerd, maar ook ‘commodified’ ofwel tot een consumptiegoed gemaakt,
waarbij juridisch advies gratis of tegen een lage vergoeding als product beschikbaar
is. De vraag naar juristen zal afnemen, maar niet de vraag naar juridische diensten.
Opleiding moet meer ruimte maken voor ‘digitale vaardigheden’.

Naar verwachting zal er meer beroep worden gedaan op het oordeelsvermogen van juristen.
Indien artificiële intelligentie juridische antwoorden, oplossingen en adviezen kan genereren,
resteert uiteindelijk het menselijk oordeel (vooralsnog) over de wenselijkheid van de gegeven
antwoorden, oplossingen en adviezen. Dit oordeel is normatief van aard en vereist analyse,
interpretatie en argumentatie. Dit betekent dat naast het verweven van juridische kennis en
toepassing daarvan op casus, meer ruimte moet komen voor inzicht en oordeelsvorming.
- De T-shaped lawyer heeft niet alleen kennis van het recht en van andere disciplines,
maar is ook in staat om kritisch op deze kennis te reflecteren vanuit verschillende
(normatieve, conceptuele, methodologische en empirische) gezichtspunten.

B. Uitdagend onderwijs
De verbreding van het academisch onderwijs ziet op de incorporatie van het derde en vierde
niveau in het juridisch curriculum. De doctrine moet worden gepresenteerd als een
gezaghebbende uitleg, maar er moet ook aandacht worden besteed aan het analytisch en kritisch
denkvermogen van studenten. Het recht moet worden gepresenteerd als een debat of een
argumentatieve praktijk.

Voordelen:
i. Versterking van het derde en vierde niveau van de bestudering van het recht draagt
bij aan het ontwikkelen van een analytisch en kritisch denkvermogen. Deze kritische
houding wordt niet bereikt met kennisreproductie en toepassing ervan op een casus.
Er moet ook worden gekeken naar het recht, d.w.z., de aard en effecten (al dan niet

, vanuit een ander perspectief). De neutraliteit en rechtvaardigheid van het recht
worden als een gegeven beschouwd. Dit kan leiden tot ‘cognitieve dissonantie’,
d.w.z.: blind zijn of worden voor de negatieve (rechtmatige) effecten die het recht met
zich mee kan brengen en dat wij slechts onze kritische blik aanwenden voor illegale
of onrechtmatige gedragingen. Bovendien is het recht vanwege de bestaande
machtsongelijkheid nooit ‘neutraal’. Juist het besef dat er niet één juist antwoord is op
een juridische vraag werkt bevrijdend en daagt uit tot nadenken.
ii. De student krijgt ook voor argumenten die ten grondslag liggen aan de doctrine en
daarmee een ruimere blik op het recht.
iii. studenten niet langer wegkomen met het enkel raadplegen van (oppervlakkige)
samenvattingen die op het internet en bij studieverenigingen circuleren.

C. Rechtsontwikkeling
De bevordering van een kritische houding bij studenten kan ook bijdragen aan de ontwikkeling en
verbetering van het recht.
a) onderwijs moet worden opgevat als ‘the art of conversation’ die wordt gevoerd binnen de
rechtswetenschap. Rechtenstudenten moeten daarom worden aangemoedigd om mee te
discussiëren over de betekenis en kwaliteit van het bestaande recht en na te denken over
eventuele alternatieve oplossingen, kritisch voortbouwend op de bestaande kennis en
opvattingen.
b) Studenten moeten leren een reflexieve houding aan te nemen. Het behelst een methode
om informatie over maatschappelijke problemen te verwerken tot kennis om vervolgens
de blinde vlekken te ontdekken in het denken over het recht en de functie ervan ten
aanzien van die problemen. Met ‘blinde vlekken’ bedoelen wij de aannames en
veronderstellingen die wij als rechtswetenschappers vanzelfsprekend achten. Dit kan
leiden tot een nieuw normatief kader. Juridische concepten staan namelijk onder invloed
van globalisering, klimaatverandering en geopolitieke ontwikkelingen.

4. Alternatieve werkvormen: drie voorbeelden
Hoe kan academische verbreding worden bereikt? Hieronder geven we enkele praktische
voorbeelden van alternatieve werkvormen.

Skeptical legal education:
i. docenten moeten informatie overdragen vanuit een afstandelijk gezichtspunt, d.w.z.
dat zij het bestaande recht zoveel mogelijk onafhankelijk van hun eigen morele en
politieke voorkeuren presenteren. Als zij een waardeoordeel geven over het recht
moeten ze duidelijk aangeven dat ze niet het recht beschrijven zoals het is, maar dat
ze hun mening geven over hoe het recht zou behoren te zijn. Waardeoordelen zijn
controversieel in de wetenschap, omdat hun geldigheid afhangt van de
aanvaarding van bepaalde waarden en uiteindelijk van een levensbeschouwing
waarvan de juistheid niet wetenschappelijk aangetoond kan worden.
ii. Groepsdiscussies met studenten ‘for the sake of argument’: problematiseren van
heersende opvattingen over het recht. Kennis kan altijd betwist worden, of het gaat
om normatieve beweringen of feitelijke claims. Studenten moeten gevoel van
voorlopigheid en onzekerheid van wetenschappelijke kennis krijgen. Elke ordening is
voorlopig en voor verbetering vatbaar.
 VB: Het boek: ‘privaatrecht in context’

Voordelen:
- doorbreken van heersende denkwijzen of culturele hegemonieën.
- Studenten worden gestimuleerd om na te denken over hun eigen levensbeschouwing. Ze
worden meer bewust van de waarden die ten grondslag liggen aan hun opvattingen en
vormen een standpunt over hoe hun ideale samenleving eruitziet, welke rol het recht
daarbij volgens hen zou kunnen spelen en wat voor type jurist zij willen zijn.

C. De ITAC-methode

, Dit is een methode waarmee kan worden bereikt dat studenten kritisch naar het recht kunnen
kijken en zich bewust zijn van de context en effecten van het recht. Dit kritisch vermogen kan
worden bereikt doordat vanuit externe perspectieven (‘Thinking Hats’) naar het recht wordt
gekeken. Niet alleen de rechtspositivistische (interne) methodologie maar alternatieve (externe)
methodologiën zijn ook noodzakelijk om de claims inzake neutraliteit, autonomie en
rechtvaardigheid van het recht te toetsen.
- De ITAC-methode: (Issue, Theory, Apply, Conclusions) Het houdt in dat een casus wordt
beoordeeld aan de hand van een maatstaf en met behulp van concepten die voortkomen
uit verschillende theorieën, bijvoorbeeld ontleend aan het rechtspositivisme. Deze
theorieën vormen ‘lenzen’ waarmee verschillende thema’s en kenmerken
binnen een casus worden belicht en verschillende vragen gesteld kunnen worden,
waardoor ook verschillende ‘waarheden’ aan het licht komen doordat de perspectieven tot
verschillende conclusies leiden. Hierdoor wordt de juridische
conclusie in een context geplaatst van andere theorieën, het bevordert een kritische
houding en stimuleert nieuwsgierigheid om het bekende pad te verlaten op
zoek naar verschillende gezichtspunten die niet zichtbaar zouden zijn vanuit een intern
juridisch perspectief.

C. Law in action
Kijkend naar de bestaande rechtenopleiding, kan men de indruk krijgen dat ‘there is more to law
than books, but not much more’. Het is evenwel heel goed mogelijk om in het juridische
onderwijs andere middelen te gebruiken dan alleen boeken, waardoor er meer aandacht komt
voor het recht in actie en studenten beter instaat te stellen om na te denken, te reflecteren
over recht. We geven hiervan drie voorbeelden.
- learning by playing: workshops waarbij studenten de feiten en rechtsregels van
jurisprudentie verkennen met behulp van technieken uit de beeldende kunst en theater.
De onderliggende hypothese is dat het recht een creatieve en actieve bezigheid is. Lijst
met personen die betrokken zijn bij een procedure, hun houding, taal, argumenten etc.
- Visuele middelen: het gebruik van visuele en digitale hulpmiddelen, omdat dit beter
aansluit op hoe studenten tegenwoordig informatie opnemen en produceren. Dit zorgt
ervoor dat studenten informatie makkelijker onthouden en stimuleert een meer beeldende
en kritische blik op het recht. En een documentaire over lobbyisten, laat bijvoorbeeld zien
welke invloed lobbypraktijken hebben op wetgeving en beleid, waardoor studenten
wellicht minder snel uitgaan van de neutraliteit van het recht.
- Directe confrontatie: studenten in contact met gedetineerden. De student moet zich
kunnen verplaatsen in de schoenen van de subjecten van het recht. Het doel is om
studenten te confronteren met hun vooroordelen over gevangenen. Aandacht voor
individuele situatie, ethisch bewustzijn, openheid zijn deugden die niet kunnen worden
geleerd op basis van een boek maar slechts door confrontatie met de echte wereld.

5. De jurist van morgen
- Wat? Academische verbreding van de universitaire rechtenopleiding, waarbij het recht
wordt bestudeerd vanuit een bredere, sociale, morele en theoretische context.
- Waarom? Studenten beter voorbereid op toekomstige arbeidsmarkt en rechtspraktijk,
analytisch en kritisch denkvermogen ontwikkelen en meer verantwoordelijkheid nemen
voor ontwikkeling en verbetering van het recht.
- Hoe? Door het recht te benaderen vanuit verschillende (interne en externe)
perspectieven, de normatieve vooronderstellingen ervan bloot te leggen en te
problematiseren (niveau 3 en 4) en het voorlopige karakter van kennisaanspraken te
benadrukken. Werkvormen: Skeptical Legal Education, de ITAC-methode en Learning by
Playing.

Voor de goede orde: zowel aandacht aan de bestudering van het positieve recht en oplossen van
casus. Dit is en blijft de basis van de rechtenopleiding. Maar ook meer ruimte voor het plaatsen
van het recht in een bredere context: niveau 3 en 4. Van belang is om te laten zien dat
het recht aanleiding geeft tot verschillende interpretaties en dat er derhalve keuzes gemaakt
moeten worden. Bij het maken van deze keuzes spelen niet alleen juridisch-dogmatische

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper arijanaa__. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€3,99  23x  verkocht
  • (5)
In winkelwagen
Toegevoegd