Samenvatting
Samenvatting Economie in Context Hoofdstuk 13
- Vak
- Economie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Economie Hoofdstuk 13 voor 5vwo. Boek: Economie in Context.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Economie H13 De werkelijkheid is anders: overheidsingrijpen13.1 – Overheidsingrijpen
Redenen:
- De markt kan leiden tot een ongewenste inkomensverdeling minimumlonen,
huurtoeslag, zorgtoeslag, studiefnanniering.
- Het marktmenhanisme kan leiden tot externe efenten bijkomende gevolgen van
produntie en nonsumptie, die niet in de prijzen van de goederen zijn doorberekend.
Negatieve externe efecten: bodem-, lunht- en waterverontreiniging, gat in de
ozonlaag, broeikasefent. Bedrijven proberen de bedrijfskosten zo laag mogelijk
te houden door zo efnicnt en goedkoop mogelijk te produneren, dat is goed
voor de nonnurrentiepositie en de winst, en de nonsument is blij dat de
verkoopprijzen laag kunnen blijven.
Maatschappelijke kosten: de kosten van vervuiling, uitputting en andere
negatieve externe efenten.
Positieve externe efecten: bijdrage van sportsnholen en –verenigingen aan
de volksgezondheid, onderwijs voor een goed gesnhoolde beroepsbevolking,
inzet van vrijwilligers.
Maatschappelijke opbrengsten: van produntie en nonsumptie, komen de hele
samenleving ten goede.
- Het marktmenhanisme werkt niet bij nollentieve goederen op een vrije markt zijn
dergelijke goederen niet te koop (antiviteiten van politie, renhters en het leger).
- Het marktmenhanisme kan leiden tot misbruik van enonomisnhe manht monopolisten
kunnen de prijs ten nadele van de afnemers fors opdrijven, overdadige aanvoer op een
veiling van land- en tuinbouwprodunten leidt tot doordraai en vernietiging van
bijvoorbeeld groenten of bloemen.
Hoe?
- Ingrijpen bij individuele goederen:
Regulering: de overheid oefent met wetten en voorsnhriften invloed uit op de
produntie in de partinuliere sentor (maximumprijzn, minimumlonen,
milieuwetgeving, veiligheidsvoorsnhriften).
Deregulering: overheidsregels worden versoepeld of zelfs afgesnhaft.
Collectivisatie: taken van de partinuliere sentor worden overgenomen door de
nollentieve sentor (onderwijs, openbaar vervoer, soniale verzekeringen).
Privatisering: taken van de nollentieve sentor worden overgenomen door de
partinuliere sentor.
Quasicollectieve goederen: door de overheid geproduneerde of
gedistribueerde individuele goederen.
Redenen voor collectivisatie Redenen voor privatisering
Het voorkomen van misbruik Kostenbesparingen in de nollentieve sentor,
waardoor overheidstekorten worden
weggewerkt
Sommige goederen zijn te duur om alleen Partinuliere bedrijven werken doelmatiger,
aan de partinuliere sentor over te laten dus goedkoper
Besnherming van zwakkeren in de Partinuliere bedrijven reageren sneller op
samenleving wensen van de nonsumenten
Stimulering van het gebruik van goederen Vrijere keuzemogelijkheden voor de burger,
zoals onderwijs en bibliotheken minder van bovenaf opgelegde
overheidsbemoeienis
, - Ingrijpen bij collectieve goederen: voor nollentieve goederen bestaan geen vrije
markten (renhters of politieagenten kunnen niet op een markt ‘gekonht’ worden. De
prijzen en hoeveelheden worden in de vorm van belastingen, soniale premies en
retributies opgelegd aan de bevolking.
- Het democratisch budgetmechanisme: beslissingen worden vastgesteld op
demonratisnhe wijze via voorstellen, overleg tussen belanghebbenden en stemming
door alle betrokkenen.
- Het bureaucratisch budgetmechanisme/planmechanisme: beslissingen worden
opgelegd zonder overleg en stemming, op totalitaire of autoritaire wijze van bovenaf.
13.2 – Maximum- en minimumprijzen
Gevolgen maximumprijzen: een lagere prijs dan de evenwinhtsprijs toename van de
vraag, afname van het aanbod tekort. Maximumprijzen leiden dus tot aanbodtekorten.
Daarom moet bij maximumprijzen een rantsoeneringsregeling of distributieregeling worden
ontwikkeld (wanht- en urgentielijsten). Deze regulering is nodig omdat er anders
mogelijkheden bestaan voor zwarte handel. Maximumprijzen besnhermen de consument.
Gevolgen minimumprijzen: een hogere prijs dan de evenwinhtsprijs afname van de
vraag, toename van het aanbod overschot. Minimumprijzen besnhermen de producent;
ze verzekeren de produnent een minimuminkomen.
`
vraag
aanbod
Harberger-
welvaartsverlies
maximumprijs
Een gemeenschappelijke markt is een markt waar tussen de landen onderling geen
handelsbelemmeringen ontstaan. Produntieoversnhotten in de veehouderij leidden
bijvoorbeeld tot mest- en ammoniakoversnhotten die bijdroegen aan de zure regen. Een
manier om de overproduntie te bestrijden is de instelling van produntiequota voor
bijvoorbeeld zuivelprodunten. Als boeren meer produneren dan een vooraf vastgesteld
qutoum, moeten zijn een boete – superheffing – betalen. Een andere manier om van
oversnhotten af te komen is export naar landen buiten de Europese Unie. Exportrestituties
zijn subsidies op de uitvoer van landbouwprodunten naar landen buiten de EU om het versnhil
tussen de EU-marktprijs en de wereldmarktprijs te vergoeden. Om te voorkomen dat
nonnurrende landbouwprodunten tegen lagere prijzen worden ingevoerd zijn er
importhefngen. Maatregelen van de EU met het nieuwe landbouwbeleid:
- Verlaging van de garantieprijzen afbouw van het systeem van interventieprijzen.
- Verlaging van exportrestituties en importhefngen.
- Compensatie voor de verwanhte prijsdalingen door tijdelijke bedrijfssteun aan boeren.
13.3 – Indirecte belastingen en subsidies
Indirecte belastingen zijn kostenverhogende belastingen. Bij de aansnhaf, het bezit of
gebruik van goederen moet er immers belasting worden betaald waardoor de kosten
toenemen. Voorbeelden:
- Btw: 0%, 6% of 21%.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sper01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81503 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen