Samenvatting
Samenvatting literatuur deeltentamen 2
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Beknopte samenvatting van de literatuur voor deeltentamen 2 van Nederlanders op de Wereldzeeën.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: timjmartens • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Literatuur deeltentamen 2College 15 november – Reizen over zee: stoomvaart op en in de koloniën
Op weg naar de Gordel van Smaragd – Reizen naar Indië in de negentende eeuw
In dit artikel wordt beschreven hoe de reis naar Indië in de 19 e eeuw kon gaan
middels drie routes: via Kaap de Goede Hoop / via het Suezkanaal / via een tocht
over land door Egypte. Het wordt gepresenteerd middels reisverhalen.
Aan het begin van de 19e eeuw was de enige manier om Indië te bereiken
middels een lange zeiltocht om Kaap de Goede Hoop waar verveling werd gedood
met lezen, spelletjes en het bijhouden van dagboeken. Van den Wall, meevarend
als passagier in 1861 richtte een poëzie vereniging (Tijdkorting) op om de tijd te
doden. Wel was het risico op sterven vrij hoog wat eindigde in een zeemansgraf.
Tussen 1845 eb 1869 reisden degene die het zich konden veroorloven via de
kortere, peperdure, overlandmail-route naar Indië. De route heeft zijn naam te
danken aan de post die de Britten via het vasteland van Egypte tussen Europa en
het verre Oosten transporteerden. De naam suggereert dat het de route over
land ging, maar ging bijna onafgebroken over de zee. Vanuit Southampton, en
later ook vanuit de havens in het Middellandse Zeegebied, voeren stoomschepen
naar Alexandrië. Vandaar ging de reis dwars door Egypte van Alexandrië naar
Suez. Vanaf Suez voerde de tocht verder over zee naar het Verre Oosten. In de
reisverhalen over deze route staan de impressies van prachtige uitzichten
beschreven. De tocht door Egypte was voor velen passagiers een 1 e
kennismaking met een niet-westerse cultuur waar zich uitte in beschrijvingen van
mensen, steden, markten en piramiden. Vanuit Suez ging de reis naar het Oosten
verder op een Brits raderstoomschip. De Nederlanders voeren mee tot Ceylon,
waar zij overstapten op een eenvoudig stoomschip naar Singapore. Daar stapte
men tenslotte op een Hollands schip naar Batavia.
De stoomreis via het Suezkanaal kreeg het karakter van een toeristische trip. In
plaatsen waar kolen werden gebunkerd mochten passagiers aan wal, waardoor
zij de gelegenheid kregen om onderweg stadjes te bezoeken. Daarnaast was als
gevolg van de scheiding van passagiers – en goederenvervoer de schepen beter
ingericht op de behoefte van de reizigers waardoor de reis veel plezierig was. In
de haven van Port Saïd – de toegangspoort naar het Oosten- werden kolen
gebunkerd en kwamen veel passagiers voor het eerst in aanraking met de
oosterse cultuur.
Het Suezkanaal was in de beginjaren niet gemakkelijk te bevaren, want het
was nog erg ondiep waardoor ze vastraakte. Daarnaast voeren schepen in
konvooi en mochten s ’nachts niet door het kanaal varen. Op de Rode Zee was
het zeer heet waardoor reizigers fauwvielen en sommige stierven door
oververhitting.
Indiëgangers: sociale herkomst en migratiemotieven (1830-1950). Een
onderzoek op basis van de Historische Steekproef
Inleiding
In de eerste helft van de 19e eeuw was het kiezen om als soldaat naar Indië te
gaan veelal een wanhoopsdaad, om bijvoorbeeld een gevangenisstraf te
ontlopen. In die tijd vond 80% van de soldaten zijn graf in Indië. Toch blijken de
Europese militairen helemaal niet zo’n slechte achtergrond te hebben en veelal
geletterd waren en ook een vak geleerd hadden. Aan het eind van de 19 e eeuw
, werd dienstnemen in het koloniale leger een manier om te proberen een beter
bestaan op te bouwen in Indië; na een periode als soldaat hoopte men een
hogere functie te krijgen of een baan te verkrijgen in een Indische
burgermaatschappij.
In tegenstelling tot militairen was de groep burgers die richting Indië
beperkt voor de strikte immigratiewetgeving en de invoering van ambtelijke
diploma’s. De koloniale economie had voornamelijk behoefte aan technisch
onderlegde krachten dus die waren wel welkom. Eind 19 e, begin 20e eeuw deed
de koloniale economie zelfs beroep op de schaarse hoger opgeleide in Nederland.
Op deze manier groeide het aantal burgermigranten met enige tientallen per jaar
in het begin van de 19e eeuw tot duizenden vlak voor WOII.
Over de sociale herkomst van de Indiëgangers is vrijwel niks bekend, net
zo min over hun migratiemotieven. Er zijn enkel gegevens beschikbaar over de
aantallen en geografsche herkomst van de koloniale militairen. Hieruit komt naar
voren dat migratie een stedelijk fenomeen was, maar de reden hiervoor is
onbekend.
De HSN is gebaseerd op een aselecte steekproef uit de geboorteakte van
de periode 1812-1922 en heeft een omvang van afgerond 78.000 personen. Over
al deze personen worden gegevens uit de burgerlijke stand verzameld:
geboorteakten, de overlijdensakten en de huwelijksakten. De geboorteakte geeft
ook inzicht in gegevens zoals het beroep van de vader wat een indicator is voor
zijn sociale positie. Het doel van de HSN is de reconstructie van de gehele
levensloop. De belangrijkste bron hiervoor zijn de bevolkingsregisters die vanaf
1850 in Nederland werden bijgehouden.
Omvang van de Nederlandse migratie naar Nederlands-Indië
Over de grootschalige migratie naar de Verenigde Staten zijn veel meer
gegevens bekend. Dit waren boeren die veelal om religieuze redenen richting de
VS vertrokken. Toch was de migratie naar Indië in de periode 1900-1960
belangrijker dan die naar de Verenigde Staten. In totaal gingen er in de 19 e eeuw
58.000 Nederlandse burgers, 84.000 manschappen en 5000 ofciëren naar
Nederlands-Indië. In totaal gingen er dus 147.000 personen wat bijna net zo veel
is als de 154.000 Nederlanders die tussen 1820 en 1900 naar VS vertrokken.
Tussen 1900 en 1914 is de Indische migratie even belangrijk als de Amerikaanse
om tussen beide wereldoorlogen de belangrijkste te worden. Een kanttekening:
de retour / cirkelmigratie vanuit Nederlands naar Indië was veel sterker aanwezig
dan van en naar de VS.
De stijging van het aantal Indiëgangers in de 19 e eeuw staat in nauw
verband met de ontwikkeling van de koloniale economie. Naarmate de plantage-
economie, de infrastructuur en de koloniale bureaucratie zich verder
ontwikkelden, werd Indië een steeds belangrijkere arbeidsmarkt voor
Nederlanders. Daarnaast leidde de drastische vermindering van de militaire en
de gelijktijdige groei van de burgerlijke migranten tot een toenemend aantal
vrouwen dat naar Indië afreisden. Na 1900 reisden bijna net zoveel vrouwen als
mannen naar Indië.
Regionaal patroon van de migratie
De Indische migratie over de provincies is enorm ongelijk verdeeld. Wie geboren
was in de westelijke kustprovincies (NH/ZH) en Utrecht hadden een veel grotere
kans om naar Indië te gaan. Deze informatie is vergeleken met de
urbanisatiegraad van hun geboortegemeenten. Hieruit blijkt dat het van belang
was om in een grootstedelijke omgeving geboren te zijn. 34% van de
Indiëgangers is geboren in Amsterdam, DH, Rotterdam of Utrecht, terwijl slechts
17 % van alle Nederlanders in die 4 steden was geboren. De kans dat iemand van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisvdhulst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52507 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen