In deze samenvatting worden voor het vak pedagogiek de volgende readers samengevat:
- Kroon
- Chambers
- MalschaertTraas - jeugdcultuur
- Dasberg – de vraag naar invloed en functie van lectuur
- Vanneste
Centrale vraag in dit stuk: is opvoeden tot waarden een teruggaan in de tid voo heimwee) of een
veroangen naar een betere toekomst voor onze kinderen in een betere maatschappii?
Cuotuurhistorische context
Waarden en normen worden, in onze samenleving, ook in verband gebracht met de multculturaliteit
en met religies, vooral dan met de islamitsche. Verschillende normen en waarden.
De hedendaagse discussies over normen en waarden hangt dus samen met de tekenen van
zogenaamde ontwaarding en individualisering van onze tid maar ook met de rol van de religies in
onze samenleving die allang niet meer het alleenvertoningsrecht van waarden hebben en ook geen
exclusief recht hebben om waarden in normen te vertalen.
De reoate tussen waarden en normen
De geconstateerde verschillen liggen niet in de waarden, maar in het normeren ervan; de vertaalslag
van waarden naar normen is cultureel bepaald en wordt vaak op de spits gedreven door een ‘zii-wii’
denken waarbii vooral de verschillen onderstreept worden.
Waarden en normen: waar hebben we het over?
Waarde is de betekenis die men aan iets toeschriif. Waarden kunnen met elkaar concurreren en
daarom ziin er normen nodig. Naarmate een cultuur evolueert, zullen andere waarden aan bod
komen en door andere normen afgedekt worden of zullen normen verfind en biigesteld worden. En
er zullen normen verdwiinen omdat ze niet langer de concretsering van waarden ziin zoals we die nu
invullen.
Waarden in soorten en normen in maten.
Waardendomeinen:
1. De mens in relate tot zichzelf – elk gaat op zoek naar de eigen identteit. De identteit is
meervoudig en dynamisch. Tot de relate met mezelf behoren ook waarden rond de eigen
gezondheid, lichameliikheid…
2. Waarden in relate tot de natuur – de natuur heef ecologische, economische, esthetsche
waarde. De mens is bewaarder van de aarde, is verantwoordeliik voor het milieu, voor alles
wat leef.
3. Waarden in relate tot de sociaal-culturele wereld – de mens bestaat alleen dank zii de grate
van anderen en ziin mens-ziin kriigt een gezicht in de spiegel die anderen ziin. Mensziin is
medemens ziin.
4. Zin van het leven en de dood – de mens wil ziin eigen leven een plaats geven in tid en
ruimte, ziin eigen coördinatoren vaststellen.
Deze vier domeinen bestaan alleen in relate tot elkaar. Maar het is onmenseliik, onwaardig om één
van de domeinen te verwaarlozen.
Levensbeschouwing en cuotuur
Levensbeschouwing geef vaak een extradimensie aan het mens- en maatschappiibeeld.
Impoiciete en expoiciete waardenoverdracht
Opvoeden tot waarden en normen is kinderen en ionge mensen inleiden in betekenissen.
Waardenoverdracht is kinderen leren zich nieuwe waardensystemen eigen te maken. Naast het
inleiden in betekenissen zal waardenopvoeding ook te maken hebben met het leren afwegen van
, waardensystemen tegenover elkaar. En ten slote zal waardenopvoeding helpen normen uit waarden
af te leiden.
We geven dus voortdurend waarden en normen door in de opvoeding. Dat kan expliciet ziin wanneer
we een bepaalde waarde vooropstellen en deze doorgeven als doel van ons opvoedingshandelen.
Pedagogisch is het waarom, de verantwoording, heel erg belangriik. Als bepaalde waarden en
normen dominant overgedragen worden zonder nog keuze te laten voor andere waarden en normen
komen we in indoctrinate terecht. We nodigen dan niet meer tot waarden uit, we verplichten ertoe.
Vaak zullen dan normen belangriiker ziin dan waarden. Als ze zonder verantwoording overgedragen
worden wortelen ze niet en verdwiinen met de ‘opvoeder’. We verbreden dus onze defnite:
opvoeden tot waarden en normen is verantwoord inleiden in betekenissen.
Waardenoverdracht kan ook stekemer, onmerkbaarder, gebeuren. Dan spreken we van impliciete
waardenoverdracht. De opvoeder geef onmerkbaar waarden door. Men spreekt ook wel van het
verborgen leerplan.
Methodiek van de waardenopvoeding pedagogische benadering)
Waarden kunnen op verschillende manieren doorgegeven worden.
Opvoeder Kind/Jongere
1. Waardenoverdracht Draagt ziin waarden over Overnemen, gehoorzamen
2. Waardenverheldering Verheldert, legt uit Ervaren van waarden
3. Waardencommunicate Leidt in in waarden Bewuste keuze waarden
*1. Waardenoverdracht is zeer autoritair, normerend, voorschriivend en bewakend.
Eénrichtngsverkeer dus. =ndoctrinate en ideologie staan centraal.
*2. Waardenverheldering is er alleen opvoeden tot zingeving als het kind erom vraagt. Er wordt
uitgegaan van het toeval. De opvoeder is begeleider of brengt kinderen in ervaringssituates.
*3. Waardencommunicate gaat om het confronteren van waarden en normen. De opvoeder komt
uit voor, verwoordt de eigen waarden en normen en laat het kind ook de eigen waarden en normen
expliciteren. Dan komt de dialoog op gang of de communicate. De verantwoording van de keuze
vormt de pedagogische handeling = argumentateve communicate. De opvoeding is geslaagd als de
iongere een verantwoorde eigen keuze maakt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 18kim. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
