FABA302 Cardiovasculaire Aandoeningen
Hoorcollege week 4 Bloedvetten
Atherosclerose is een natuurlijk proces dat optreedt in de arteriën. Atherosclerose omvat ziekten
waarbij de vaatwand van de arteriolen verstijft (scleroseert). Vaak wordt deze ziekte ook wel
aderverkalking genoemd. Dit is echter geen correcte benaming aangezien de ziekte manifesteert in de
arteriolen (slagaderen) en niet in aderen.
Pathofysiologie ontstaan atherosclerose
Atherosclerose is een ziekte waarbij plaque formatie in de coronary slagaderen zorgt voor vernauwing
van de aderen waardoor minder zuurstof naar het hart vervoerd kan worden. Dit zorgt ervoor dat
bloed minder goed naar het hart vervoerd kan worden wat kan leiden tot hartinfarcten. Een theorie
voor het ontstaan van atherosclerose is endotheel dysfunctie en hoge hoeveelheden van low density
lipoproteins (LDLs). LDL vormt een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan van
atherosclerose. Hoe relevant de LDL is, is evenredig aan de grootte van de LDL-deeltjes. Hoe kleiner de
LDL-deeltjes hoe atherogener ze zijn. Hierdoor kunnen ze gemakkelijker door de vaatwand wat een
ophoping en opname door macrofagen als gevolg kan hebben.
In hoge concentraties kunnen deze LDLs kunnen neerslaan in de tunica intima waardoor deze oxideren.
Geoxideerde LDLs kunnen endotheelcellen activeren. Hierdoor gaan endotheelcellen adhesie
moleculen presenteren welke witte bloedcellen aantrekken. Monocyten zullen de tunica intima
binnendringen en macrofagen worden (MCP-1, monocyte chemoattractant proteïne 1). Deze
macrofagen zullen de geoxideerde LDLs opnemen waardoor ze veranderen in schuimcellen. Hierdoor
wordt een ontstekingsreactie geïnitieerd. Deze cellen vormen een belangrijk onderdeel van de
pathofysiologie van atherosclerose. De cellen promoten migratie van gladde spiercellen vanuit tunica
media naar tunica intima. Daarnaast promoten ze gladde spierweefsel proliferatie. Dit zorgt voor
verhoogde synthese van collageen → verharding plaque. Gedurende dit proces zullen schuimcellen in
apoptose gaan en hun lipide content vrijgeven. Dit stimuleert de plaque groei wat kan leiden tot een
rupture wat weer kan leiden tot trombose. Bij rupture van de vaatwand treedt primaire hemostase
op. Bloedplaatjes worden geactiveerd en de klontering zorgt voor een acute afsluiting van een arterieel
vat. Wanneer een trombus losschiet kan deze een embolie veroorzaken.
Atherosclerose wordt gezien als een systemische ziekte → vaak meerdere vaten aangetast.
Figuur 1. a) Normale situatie. b) Endotheel activatie.
Stabiel vs instabiel
In atherosclerose wordt onderscheidt gemaakt tussen stabiel en instabiel atherosclerose. Er wordt
gesproken over stabiele atherosclerose wanneer er wel stenose van de vaatwand is maar geen
rupture. Wanneer er wel een rupture van de atherosclerotische plaque optreedt wordt er gesproken
van instabiele atherosclerose. Na rupture van deze plaque treedt primaire hemostase op →
samenklontering van bloedplaatjes → verstopping slagader. Naast atherosclerose van de vaten in de
, hersenen kan ook via de corotus interna een propje doorschieten naar de hersenen. Het verschil tussen
een hartinfarct en instabiele atherosclerose is dat bij een infarct irreversibele weefselschade optreedt.
Dit is ook het verschil tussen een TIA en een herseninfarct; bij een herseninfarct treedt irreversibele
schade op in tegenstelling tot TIA → uitvalsverschijnselen gaan weer weg.
Figuur 2. a) Plaquevorming (stabiele atherosclerose). b) Plaqueruptuur (instabiel atherosclerose).
Tabel 1. Stabiel vs. Instabiel artherosclerose.
Stabiel Instabiel
Coronair Vaatlijden (atherosclerose van de slagaderen)
Angina Pectoris Acuut Coronair Syndroom
(coronair arteriën dicht wat te (myocardinfarct, hartspier linkerkamer
weinig zuurstof geeft bij stuk)
inspanning)
Cerebrovasculair Vaatlijden (atherosclerose van intracerebrale vaten in de
hersenen)
Carotis Stenose TIA/herseninfarct
(blokkade bloedtoevoer richting de
hersenen)
Perifeer Arterieel Vaatlijden (atherosclerose in de periferie, armen/benen)
Claudicatio Arteriële trombose
(etalage benen)
Aneurysma Aorta Aneurysma ruptuur
(AAA, verzwakking in vaatwand → (het openscheuren van de uitzettende
uitzetting. Wanneer dit bij de aorta vaatwand)
gebeurd → hoge druk!)
Het cholesterol metabolisme
Bij atherosclerose spelen de lipoproteïnen in het bloed een belangrijke rol. Lipoproteïnen zijn deeltjes
waarin cholesterolesters en triglyceriden worden vervoerd. Cholesterolesters en triglyceriden zijn
hydrofobe moleculen die via een hydrofiel milieu (bloed) worden vervoerd. Cholesterolesters in het
lichaam zijn noodzakelijk voor hormoonsynthese en membraanopbouw. Triglyceriden zijn nodig voor
de energiehuishouding in het lichaam. Het cholesterolmetabolisme (figuur 1) bestaat uit verschillende
onderdelen namelijk het VLDL, IDL, LDL en HDL. Zoals weergegeven in Figuur 1 bestaat het
cholesterolmetabolisme uit 2 pathways, namelijk het endogene en exogene pathway. Het exogene
pathway geeft de pathway weer van cholesterolopname via het dieet. Hierbij wordt het cholesterol
via chylomicronen transport vervoerd. Let op! Dit draagt maar tot ongeveer 10% bij aan het totale
cholesterolgehalte in het plasma. De belangrijkste factor die bepaald hoe hoog je LDL-cholesterol
gehalte is zijn de genen! Het endogene pathway is de manier waarop cholesterol in het lichaam wordt
geproduceerd. Cholesterol wordt met name via de lever geproduceerd. Deze pathway dient voor
transport van cholesterol in lipoproteïne deeltjes naar de periferie. Vanuit de periferie wordt HDL terug
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper UUValerie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.