College 1 Leer- en onderwijsproblemen
Zorg in regulier- en speciaal onderwijs
Inhoud
1. Van gesegregeerd onderwijs naar (meer) inclusief onderwijs?
2. Passend Onderwijs
3. Evaluatieonderzoek Passend Onderwijs
1. Van gesegregeerd onderwijs naar (meer) inclusief onderwijs?
Het onderwijs is grofweg in te delen in vier soorten onderwijs:
1. Exclusief onderwijs: Kinderen met een beperking hebben helemaal geen toegang tot
onderwijs.
2. Gesegregeerd onderwijs: Alle kinderen zonder beperking zitten in de klas, en met een
beperking kun je naar school maar helemaal apart. Meeste onderwijs is nu nog gesegregeerd.
(Dit is waar we nu staan in Nederland).
3. Integratie: Kinderen met een beperking kunnen naar school in hetzelfde gebouw maar in een
andere klas of ze werken in andere groepjes.
4. Inclusie: Alle kinderen naar gaan naar dezelfde school en zitten in de dezelfde klassen. In de
wereld afgesproken, maar nog niet haalbaar in Nederland.
Inclusief onderwijs
Inclusief onderwijs is geen sluitende definitie, maar gaat uit van diversiteit als
uitgangspunt/vertrekpunt. Men leert van en met elkaar hier vorm aan te geven. Dit met als doel dat
elk individu tot zijn recht komt. En de kans krijgt om zijn eigen unieke mogelijkheden optimaal te
ontwikkelen.
• Alle kinderen kunnen samen naar dezelfde school.
Internationale verdragen
• Salamanca statement (UNESCO, 1994): hierin werden de eerste stappen benoemd om het
onderwijs inclusiever te maken. Landen hebben samen afgesproken wat zij belangrijk vinden.
Alle kinderen hebben unieke karakteristieken/talenten/eigenschappen en
onderwijssystemen moeten hierop ingericht worden. Om zo aan de behoeften van alle
kinderen te voldoen. Dit kan gezien worden als de start van het inclusief onderwijs.
Nederland heeft dit verdrag ondertekend.
• Het internationaal verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (Verenigde
Naties, 2006): in 2016 heeft Nederland zijn handtekening hieronder gezet. Nederland staat
erachter om zich actief in te spannen om onderwijs inclusiever te vorm te geven.
o Bevat geen nieuwe rechten
o Een lidstaat heeft een actieve verplichting om inclusie te bevorderen en personen
met een handicap te beschermen tegen belemmeringen die zij in het dagelijks leven
ondervinden.
o Inclusie: persoonlijke autonomie en volledige participatie staan hierbij voorop!
,In het onderwijs:
• (Hoger) onderwijsinstellingen zijn onderdeel van de overheid en hebben daarmee een eigen
verplichting om het verdrag uit te voeren.
• Recht op onderwijs is vastgelegd in verschillende wetgeving en dus niet nieuw. Wel is met
het verdrag het recht op inclusief onderwijs vastgelegd, waarmee dit recht in rechte
afdwingbaar is geworden.
• Maar…, wat is recht op inclusief onderwijs?
1990 Weer samen naar school (WSNS) Samenwerkingsverbanden (SwV)
• Een of twee SBO-scholen met een groep
Opgericht met als doel het aantal reguliere basisscholen.
leerlingen binnen het speciaal • Ambulant begeleider SBO geeft
onderwijs terug te dringen. Kinderen zorgstructuur in SWV vorm als continuüm
met leer- en gedragsproblemen
van zorg.
zouden weer naar het regulier
onderwijs moeten kunnen gaan. • Leerling kan naar SBO als basisschool en PCL
Hiervoor zijn dat aangewezen (criteria verschillen per
samenwerkingsverbanden opgericht. regio).
Samenwerkingsverband met het idee à Initiatief was mooi, maar het speciaal
dat scholen elkaars kennis konden onderwijs blijft groeien…
gebruiken. Zodat zo meer leerlingen in
het regulier onderwijs geholpen
konden worden en daar konden
blijven.
1998 Wet op het Primair Onderwijs (PO) • IOBK: in ontwikkeling bedreigde kleuters
• LOM: leer en opvoedingsmogelijkheden en
Met als doel het terugdringen van de MLK: moeilijk lerende kinderen
leerlingen in het speciaal onderwijs. • Werden samen: SBO (speciaal
basisonderwijs valt onder regulier
onderwijs).
• Formalisering samenwerkingsverbanden
WSNS
• (Terugdringen omvang speciaal onderwijs)
2003 Wet op de Expertise Centra (WEC) & • Leerlinggebonden financiering
Regeling • Positie zorgleerlingen in regulier onderwijs
is verbeterd
Doelen: • Het speciaal onderwijs blijft groeien…
• Ouders meer zeggenschap +
vergroten keuzevrijheid (LFG = • 17 typen speciaal onderwijs ingedeeld in 4
rugzakje). REC’s (regionale expertisecentra)
• Vergroten integratie. • LeerlingGebonden financiering (LGF)
• Terugdringen omvang speciaal • Positie zorgleerlingen onderwijs is verbeterd
onderwijs.
, à Nog openeindfinanciering, nog 4 clusters in het speciaal onderwijs:
geen plafond voor kosten in deze tijd. Voor leerlingen met (clusters):
1. Visuele handicap
2. Auditieve & communicatieve handicap
3. Lichamelijke & mentale/meervoudige
handicap (ook ZML, langdurig ziek)
4. Psychiatrische en/of gedragsproblemen
(stevige ADHD, ASS – RENN4)
2014 Wet Passend Onderwijs • Zorgplicht
• Een passende onderwijsplek voor alle
leerlingen
• Verschil met inclusief onderwijs
*Cluster 1 (visuele beperking) en Cluster 2 (auditieve beperking en/of spraak-taalproblemen) wordt
landelijk geregeld.
Inclusief onderwijs versus Passend onderwijs
Inclusief onderwijs:
• Inclusief onderwijs betekent dat kinderen met en zonder een beperking samen naar dezelfde
school gaan en bij elkaar in de klas zitten.
• Er is bij inclusief onderwijs eigenlijk geen plaats meer voor speciaal onderwijs.
• Inclusief onderwijs gaat dus een stap verder dan passend onderwijs.
Passend onderwijs
• In Nederland kennen we sinds 01-08-2014 passend onderwijs.
• Doel: alle kinderen krijgen onderwijs dat bij hen past, ook als ze extra ondersteuning nodig
hebben.
• Het is de bedoeling dat steeds meer kinderen onderwijs kunnen volgen op een reguliere
school.
• Speciaal onderwijs wordt echter niet afgeschaft.
• Regulier als het kan…, speciaal als het moet.
, 2014 Wet Passend Onderwijs
Het gaat hier niet om een op zichzelf staande regeling, maar om een reeks van wijzigingen in de
bestaande sectorwetten, in het bijzonder:
• De Wet op het primair onderwijs (Wpo)
• De Wet op de expertisecentra (Wec)
• De Wet op het voortgezet onderwijs (Wvo)
• (In mindere mate) de Wet educatie en beroepsonderwijs (Web)
Drie kenmerken van het wettelijk kader Passend onderwijs zijn:
• De zorgplicht
• De niet vrijblijvende samenwerking tussen schoolbesturen (samenwerkingsverband)
• Budgetfinanciering (i.p.v. openeindfinanciering)
Filmpje Passend onderwijs: https://www.youtube.com/watch?v=EzVQDGDUP-Y
Zorgplicht
• Geldt bij scholen vanaf het moment dat een leerling schriftelijk is ingeschreven (of al op de
school zit).
• Elke school heeft de plicht om te onderzoeken waar een leerling het meest passende
onderwijs kan krijgen. Mogelijk op de ingeschreven school, een school binnen het
samenwerkingsverband of elders.
• Passend onderwijs betekent dat scholen een passende onderwijsplek moeten bieden aan alle
leerlingen, dus ook aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.
• Indien scholen daartoe onvoldoende mogelijkheden zien, zijn zij verantwoordelijk voor het
vinden van een (reguliere of speciale) school die de extra ondersteuning wel kan bieden.
• Nieuw sinds de invoering van Passend Onderwijs.
à Zorgplicht!
• Het schoolbestuur heeft de plicht om passend aanbod te bieden bij leerling die extra
ondersteuning behoeft.
o Eigen schoolbestuur
o Tussenvoorziening
o Andere basisschool
o SBO/(V)SO-school
• School moet evt. shoppen en niet de ouders.
• School mag niet volstaan met verwijzen naar andere school!
• School schakelt waar nodig het SwV in om te komen tot passend aanbod aan ouders.
o TLV vragen bij (V)O-school
o (Aanvragen arrangement)
Scholen moeten daarnaast een schoolondersteuningsprofiel opstellen:
• Dit omvat geen vast format.
• Hierin staat welke zorg een school kan bieden aan leerlingen.
• Ook staat hierin welke zorg een school niet voldoende kan bieden, bijvoorbeeld passende
zorg bij leerlingen met een visuele beperking.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Puck1207. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.