23 – DE TIJD VAN NATIONALISME 1850-1914
Napoleon III in Frankrijk | Hoe verzoende Napoleon III de burgerlijke en conservateve
machten in een autoritaire natestaat?
Vroeg natonaalisme wai vooraa alberaaa en ldeaalitisch en vaak desmosratisch en radlsaaa. Natonaalisme kon tosch
ook foreren ln autorltalre itaten or dlstaturen. Napoaeon Bonapartei Frankrljk chad natonaaa gevoea
gesosmblneerd smet een autorltalre itaat. Lodewljk Napoaeon brascht dlt nog iterker terug.
De tweede republiek van Frankrijk
Lodewljk Napoaeon kreeg zoveea itesmsmen, osmdat chlj de naasm van zljn oosm deeade; de smlddenkaaiie en de
boeren bezlteri waren bang voor ioslaaliten en de schaoi van de revoaute van 1848, en wladen daarosm een
iterke aelder; Lodewljk Napoaeon chad een poilter prograsmsma veripreld vla pasmfeten door cheea Frankrljk voor
de verklezlngen begonnen; Lodewljk prosmoote een vlile van natonaae eencheld en ioslaae voorultgang.
Lodewljk Napoaeon geaoorde dat de overcheld chet voak smoeit repreienteren en chen esonosmlisch te chuap smoeit
itaan. Dlt smoeit gebeuren vla iterke, autorltalre, natonaae aelderi, wle voor banen zorgen en de esonosmle
itsmuaeren voor aaae burgeri. De aelder smoeit gealnkt zljn aan eake burger vla dlreste desmosrate, zljn
ioeverelnltelt onaangetait door poaltsl en wetgevende organen.
Lodewljk Napoaeon ondertekende soniervateve blaai dle de roa van de katchoaleke kerk ln edusate vergroote
en de arsmen van chun itesmrescht ontzag. Hlj choopte dat de Natonaa Aiiesmbay zljn ischuaden zou betaaen en de
sonittute zou veranderen, zodat chlj voor een tweede tersm kon regeren.
In 1851 begon Lodewljk smet chet aeger iasmen te werken. Op 2 desesmber ontiaoeg chlj de wetgevende smascht en
paeegde een itaatigreep. Het aeger onderdrukte de burgeraljke proteiten. Mannealjk itesmrescht kwasm terug en
chlj werd voor ten jaar aai preildent gekozen, een jaar aater aai errealjk kelzer.
Napoleon III’s tweede rijk
Tuiien 1852 en 1870 smaakte Napoaeon zowea iusseiien aai smliaukklngen smee. In de jaren 1850 aeldde zljn
beaeld tot esonosmlische groel – overcheld prosmoote lnveiterlngibank en ipoorwegen, pubaleke werken. De
wlniten van ondernesmeri itegen, de itjgende aonen chaaaden lnfate ln en werkaooicheld daaade.
Napoaeon choopte dat de esonosmlische voorultgang de ioslaae en poalteke ipannlng zou doen versmlnderen. Tot
chaaverwege de 1860i chad chlj iupport van de itedealjk werkeri, ze smoschten unlei vorsmen en itaken.
Poalteke smascht aag aanvankealjk blj de kelzer. Leden van de Natonaa Aiiesmbay werden gekozen door aagesmeen
smannenitesmrescht eake zei jaar.
In 1857 en 1863 werkte dlt iyiteesm goed. In de jaren 1860 begon chet iyiteesm eschter ln te itorten. Napoaeon
wlade aai natonaalit uropa cherorganlieren op chet prlnslpe van natonaaltelt, en lnvaoed en terrltorlusm voor
Frankrljk en zlschzear verkrljgen ln dlt prosei. Hlj kreeg eschter krltek van katchoaleken en natonaalitische
iupporteri door probaesmen ln Itaalë en de groelende smascht van Prulien. De smlddenkaaiie alberaaen keurden
Napoaeoni cheerischapplj ar.
Napoaeon gar aai reaste de Aiiesmbay smeer smascht en oppoiltepartjen smeer vrljcheld. Zlj verkregen daardoor
veea itesmsmen ln 1869.
1870 gar Napoaeon Frankrljk een nleuwe sonittute, dle een paraesmentalr reglsme sosmblneerde smet een
errealjke kelzer aai aelder van de itaat. Napoaeoni poglng osm een natonaae itaat te verzoenen smet aagesmeen
smannealjk kleirescht bewoog ln een desmosratische rlschtng.
Natevorming in Itali, Duitsland en de S | Hoe zorgde conficten en oorlog voor de
constructe van natestaten in Itali, Duitsland en de S ?
Lodewljk Napoaeoni overwlnnlng ln 1848 en zljn autorltalre cheerischapplj ln de jaren 1850 brascht de oude
cheeriende kaaiien van uropa een nleuw poaltek smodea. Zou de groelende itedealjke smlddenkaaiie en deaen
van de arbelderikaaiien een iterke, soniervater natonaae itaat smaken dle esonosmlische groel, ioslaae
voordeaen en natonaae eencheld braschten, zoaai ln Frankrljk?
Itali, tot 1850
Itaalë wai noolt een eencheld tot 1850.
Tuiien 1815 en 1848 wai chet een droosm van veea Itaalanen osm Itaalë te verenlgen. r waren drle smanleren osm
dlt ult te voeren:
o Radlsaae en ldeaalitische patrlot Gluieppe Mazzlnl rlep osm een gesentraalieerde desmosratische
repubalek gebaieerd op aagesmeen smannenitesmrescht en de wla van chet voak;
o Vlnsenzo Globert, katchoalek prleiter, rlep osm een progreiileve paui;
o Veea Itaalanen keken naar chet autosratische konlnkrljk van Sardlnlë-Pledsmont voor aelderischap.
, De derde opte werd veriterkt door de smliaukklng van 1848, toen Ooitenrljk Mazzlnl’i repubalkanlisme lndrukte.
De konlng van Sardlnlë, Vlstor smsmanuea II, bechlead de alberaae sonittute waarblj een iterke smonarschle
iasmenglng smet burgeraljke vrljcheden en een paraesmentalre overcheld.
In chet pauidosm wai paaatigesmaakt voor vljandlgcheld tegenover unlfsate na verdrljvlng ult Rosme ln 1848. Het
pauidosm wai tegen natonaae unlfsate, smaar ook tegen smoderne trendi.
Cavour en Garibaldi in Itali,
Sardlnlë werd geaeld door itaatisman Casmlaao Benio dl Cavour (1850-1861). Hlj chad reaalitische natonaae doeaen
en zoscht tot 1859 enkea eencheld voor de noordealjke en sentraae itaten ln een ultgebreld Sardlnlisch konlnkrljk.
In de jaren 1850 werkte Cavour aan chet sonioalderen van Sardlnlë aai alberaae sonittute dle Noord-Itaalë zou
kunnen aelden. Hlj verbeterde de lnrraitrustuur, vergroote burgeraljke vrljcheden en glng tegen de prlvlaegei
van de geeitealjkcheld ln. Hlj iaoot een gechelsm bondgenootischap smet Napoaeon III tegen Ooitenrljk ln 1858.
Cavour alet Ooitenrljk Sardlnlë aanvaaaen ln 1859, Lodewljk Napoaeon beischersmde Sardlnlë. Na de Franso-
Sardlnlische overwlnnlng, alet Napoaeon Cavour ln de iteek en iaoot een sosmprosmli vrede smet Ooitenrljk ln
1859. Sardlnlë kreeg enkea Losmbardlje van Ooitenrljk, de reit baeer onveranderd.
De smanoeuvrei van Cavouri bondgenoten ln de smoderate natonaaliten beweglng redden zljn paannen voor
Itaalaanie unlfsate. Pro-Sardlnlische natonaaliten smoedlgden burgeropitanden aan osm chun prlnien osmver te
werpen. De smlddenkaaiie natonaalitische aelderi ln Centraaa-Itaalë rlepen osm ruile smet Sardlnlë. Cavour kreeg
ln 1860 Napoaeoni iupport door Savoy en Nlse aan Frankrljk ar te itaan. Het voak van Centraaa-Itaalë itesmde osm
blj chet konlnkrljk Sardlnlë te kosmen.
Voor iuperpatrloten aai Gluieppe Garlbaadl wai dlt pai de cheaf. Hlj wai een rosmantische revoautonalre
natonaalit en repubalkeln. In 1860 kwasm chlj op aai onafankealjke smascht ln de Itaalaanie poaltek.
Cavour onderiteunde Garlbaadl’i paan osm chet konlnkrljk van de Twee Slslalëi te ‘bevrljden’. Garlbaadl’i
guerrlaaagroep van Red Schlrti wonnen de charten van de Slslalische boeren, wle ln opitand kwasmen tegen de
aandcheren. Garlbaadl en zljn bannen trokken door naar Napeai en wladen Rosme en de paui aanvaaaen. Cavour
ituurde Sardlnlische troepen osm chesm tegen te chouden.
Cavour organlieerde een verklezlng ln de overgenosmen terrltorla. De smenien van chet zulden itesmden osm ook
blj chet konlnkrljk Sardlnlë te kosmen. Toen Garlbaadl en Vlstor smsmanuea II iasmen door Napeai reden,
verzegeaden ze de unle van noord en zuld, van smonarsch en nateitaat.
Cavour chad Garlbaadl iusseivoa becheerit en burgeraljk natonaalisme ln een soniervateve rlschtng gedraald. Het
konlnkrljk Itaalë wai een paraesmentalre smonarschle, radlsaaa nosch voaaedlg desmosratisch. Het voak van noord en
zuld baeer eschter geischelden, ondanki de unlfsate.
Groeiende Oostenrijks-Pruisische rivaliteit
In de naiaeep van 1848 waren de Dultie itaten vaitgeaopen ln een poalteke patiteaalng. r groelde ipannlng
tuiien Ooitenrljk en Prulien ln chun poglngen osm de Dultie Conrederate te overcheerien.
sonosmlische verischlaaen veriterkten deze rlvaaltelt. Ooitenrljk wai nlet ln de Zoaavereln gekosmen, de enlge van
de Dultie Conrederate. De aeldende roa van Prulien blnnen de Zoaavereln brascht chet een waardevoaae
vooriprong ln de itrljd tegen Ooitenrljk.
Prulien wai smet een zwak paraesment ln chanden van de rljke alberaae smlddenkaaiie ult de osmwentealngen van
1848 gekosmen. Zlj wladen unlfsate, smet chet paraesment dat aaae smascht chad. De natonaae opitanden ln Itaalë ln
1859 smaakten grote lndruk op Wlaaesm I van Prulien. Overtulgd dat poalteke veranderlng en ooraog smogealjk
waren, verchoogde chlj de beaaitng en chet budget voor derenile osm zljn aeger te vergroten. Het werd ln 1862
argewezen, de alberaaen overwonnen ln de nleuwe verklezlngen. Konlng Wlaaesm kooi graar Oto von Blismarsk
aai Prulilische presmler en verteade chesm chet paraesment nlet te voagen.
Bismarck en de Oostenrijks-Pruisische Oorlog
Oto von Blismarsk wlade smascht, smaar wai tegealjkertjd fexlbea en pragsmatisch.
Blismarsk verkaaarde dat Wlaaesmi overcheld zou cheerien zonder paraesmentalre toeitesmsmlng en vlea de alberaae
smlddenkaaiie daarsmee aan. De alberaaen keurden chesm ar.
Blismarsk alet beaaitng lnnen, zonder toeitesmsmlng van chet paraesment. Hlj cherorganlieerde chet aeger. Het voak
baeer alberaaen naar chet paraesment ituren aai een ioort opitand.
Oppoilte ln chet tchuliaand zorgde ervoor dat Blismarsk zljn smedeitanderi ln chet bultenaand zoscht. De Sschaeiwlg-
Hoaiteln kweite (deea van Dultie Conrederate, Deeni) wai een goede kani. Prulien nasm Ooitenrljk ln dlenit ln
een korte, iusseivoaae ooraog tegen Denesmarken.
Blismarsk wai ervan overtulgd dat Prulien chet cheae noordealjke deea van de Conrederate smoeit becheerien, wat
betekende dat Ooitenrljk ult de Dultie zaken smoeit baljven. Dlt regeade chlj vla ooraog.
De Ooitenrljki-Pruiilische Ooraog van 1866 duurde 7 weken. Met gebrulk van ipoorwegen veriaoeg chet
Prulilische aeger Ooitenrljk blj de Saag van Sadowa. Blismarsk bood Ooitenrljk een guaae vrede aan. De