Samenvattingen van de hoorcolleges van het vak Ethiek. De informatie van de slides zijn samen met de collegeaantekeningen in dit bestand samengevoegd. Ook zijn de nabesprekingen (dus de antwoorden vanuit de docent) van de casussen uit de hoorcolleges en de denkoefeningen toegevoegd aan het bestand.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 7 maanden geleden
, Hoorcollege 1 (02-02-2024) – Inleiding Ethiek
Ethiek is een symmetrische reflectie op de moraal.
- Moraal = het geheel van waarden en normen die we hebben.
- Waarde = de abstracte nastrevenswaardige voorstelling van het goede.
- Norm = een impliciet of expliciet handelingsvoorschrift (regel) dat je laat zien hoe je moet
handelen.
Ethiek is van oudsher een belangrijk onderdeel van de (praktische) filosofie. Het is de vraag naar het
goede leven, doet kritisch onderzoek naar de morele opvattingen en laat ons nadenken over goed
handelen. “Ethiek is niet het volgen van regels en ethiek leer je niet van buiten, maar daar denk je
over na.”
Wanneer is iets een ethische vraag? Het is een ethische vraag wanneer er normen en waarden
meespelen, wanneer je erover na kunt denken en er iets van kan vinden. Een informatieve vraag naar
een feit is niet ethisch.
Wel een ethische vraag Geen ethische vraag
Moeten alle kinderen naar school? Schijnt buiten de zon?
Mogen ouders zelf weten hoe zij hun kind opvoeden?
Is het een jongen of een meisje? (het is niet altijd even duidelijk)
Moralen
Er zijn vier intuïtieve moralen (instinctieve moralen) (Filosoof Verplaetse):
1. De hechtingsmoraal regelt hoe we omgaan met de mensen met wie we verbonden zijn. In
deze moraal gaat het over hechting en empathie.
2. De geweldmoraal: Een moreel systeem dat regelt hoe we met bedreigende situaties omgaan
(vb. in oorlogssituaties).
3. De reinigingsmoraal: regelt dat mensen reinheid koppelen aan het goede en besmetting aan
het kwaad. Mensen verweren zich tegen vreemde stoffen.
4. De samenwerkingsmoraal: speelt een rol in de manier waarop mensen met elkaar
samenwerken en omgaan met mensen die de samenwerking bedreigen. Mensen werken met
elkaar samen om daar beter van de te worden. (vb. je koopt online een product of bij
collectieve samenwerking).
Normatief
‘Normatief’ stelt hoe het hoort! Normen zijn echter geen feiten, maar een impliciete of expliciete
regel.
- Expliciete uitspraak: “Dit vinden we hier niet normaal. Je moet je aan deze regel houden”.
- Impliciete regel: Je gaat niet hard staan schreeuwen in een kerk.
De heersende opvattingen binnen een bepaalde groep/setting spelen hierbij mee. Normatieve
discussies richten zich ook op de onderliggende waarden.
Pedagogiek en ethiek
Pedagogiek is een normatieve wetenschap. De pedagogiek normeert in een bepaalde mate wat goed
opvoeden is en pedagogen houden zich hieraan vast (= ethiek).
Als professional zul je altijd te maken krijgen met een goede houding en hiervoor heb je ethiek nodig.
Als pedagoog moet je goed kunnen handelen in de praktijk.
- Praktijk: klinisch, onderwijs, beleid, onderzoek
- Goed handelen als professional: dit is ethiek en heeft betrekking op normatieve
professionaliteit
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper josjenn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,24. Je zit daarna nergens aan vast.
