MTO-D: constructie en analyse van vragenlijsten – samengevat
College 1
Vragenlijsten = een schriftelijke reeks vragen die aan mensen worden gesteld om feiten of
meningen over iets te verzamelen.
Set van vragen aantal items
Item = stelling/vraag + antwoordalternatieven.
Een vragenlijst probeert een eigenschap te isoleren en daarvan te zeggen in welke mate
iemand die heeft (bijv. IQ of werknemers tevredenheid).
Vaak gebeurt dit door middel van verschillende ‘schalen’
Een schaal = een aantal items dat samen een bepaald aspect van die eigenschap meet.
Bijvoorbeeld: vragenlijst om werknemers-tevredenheid te meten:
- Schaal 1: tevredenheid met de sfeer op het werk
- Schaal 2: tevredenheid met de inhoudelijke taken
Als je geen groepen van items opdeelt (schalen maakt) dan kun je weinig zeggen over
waarom iemand dan bijvoorbeeld niet tevreden is. Als je deze items wel hebt dan kun je
bijvoorbeeld meten hoe hoog iemand scored op tevredenheid met de sfeer en mocht het
dan laag uitvallen weet je dat het daaraan ligt.
Constructen die we niet direct kunnen observeren moeten we operationaliseren en
meetbaar maken. Voor het meten kunnen wij een vragenlijst gebruiken.
In de sociale wetenschappen is er over het algemeen geen ‘echte’ waarde, maar moeten we
vaak een benadering maken (wij weten niet hoe intelligent iemand echt is, of hoe geschikt
een potentiële werknemer echt is voordat hij/zij nog niet aan het werk is).
Vragenlijsten zijn dus eigenlijk maar een benadering van iets wat wij nooit 100% foutvrij
kunnen meten.
- Betrouwbaarheid: gaat over de precisie waarmee wij meten.
o Is er veel meetfout?
o Meten wij consistent?
Is wel lastig, want het blijft een benadering, omdat we geen ‘echte’ waarde
kunnen meten.
- Validiteit: zijn de verschillen in de vragenlijst of test ook echt gebaseerd op
verschillen in het construct waarin wij geïnteresseerd zijn?
o Of je meet wat je wil meten en of er subdimensies zijn
Kenmerken van vragenlijsten
- Gedrag, wat doen mensen?
- Overtuigingen, wat is volgens respondenten juist of onjuist?
- Meningen/waarden/attitudes: wat vindt iemand wenselijk?
- Demografische informatie: kenmerken van de respondent (leeftijd, inkomen, werk)
Informatie gebruiken om te kijken of er bepaalde groepen zijn die de vragenlijst niet doen of
niet afmaken. Dit moet door toeval komen en moet niet een structurele groep zijn.
,Afnemen van vragenlijsten:
- Met of zonder (‘self administerd’) interviewer
- Gebruik van technologie: telefoon, computer, etc.
- Een combinatie van bovenstaande methoden
Voor- en nadelen van een vragenlijst
+ hele snelle en efficiënte manier om data te verzamelen
+ goedkoop
+ kan voor grote steekproeven gebruikt worden
- lage respons
- antwoorden geven eventueel een vertekend beeld van de werkelijkheid
Enquête (survey)
Een vragenlijst is de manier van meten en een enquête is een onderzoeksmethoden. Bij een
enquête zet je dus een heel onderzoek op.
Techniek/onderzoeksmethode voor het verzamelen van informatie
1. Gestructureerd en systematische dataset (variabele x case data grid)
2. Proberen te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is voor een fenomeen
Informatie kan verzameld worden door middel van een vragenlijst maar ook bijvoorbeeld
door middel van een interview of een observatie.
Verschil test en vragenlijst
Test gaat over het algemeen over een vaardighedentest (prestatietest/achievement test).
Vaak een aantal vragen die duidelijk ‘juist’ of ‘onjuist’ zijn. Gebruiken bij het vaststellen van
iemands maximale vaardigheid. Het is dus niet hetzelfde als een vragenlijst, want dat gaat
over typisch gedrag of mening.
College 2: meetbaar maken van constructen
Vaak is de sociale wetenschap geïnteresseerd in het meten van een eigenschap of gedrag. Dit
is niet direct observeerbaar en niet direct meetbaar = latente variabelen.
Vaak gebaseerd op de relatie tussen constructen = soort samenvatting van karakteristieken,
gedrag of attituden die iets gemeenschappelijk hebben zijn latent. Oplossing hiervoor is
het indirect meten door een vragenlijst te gebruiken (eerst operationaliseren).
- Heuristische benadering: van abstract tot concreet
o Construct = een eigen nominale definitie
o Wat zijn de verschillende aspecten (dimensies) van het construct? Die
dimensies kunnen weer onderverdeeld worden in sub-dimensies, etc. tot het
punt dat de constructen meetbaar zijn: operationele definitie
Voorbeeld:
, Schaal constructie
Optie 1: al bestaande vragenlijst gebruiken (vaak de makkelijkere en betere optie)
Optie 2: zelf een aantal vragen (items) bedenken die samen een (of meerdere) schalen
vormen. Kan beter passen bij onderzoeksvragen, maar erg moeilijk om echt goed te doen.
Items moeten op een systematische manier worden bedacht en betrouwbaarheid en
validiteit zijn de belangrijkste eigenschappen voor de kwaliteit van de vragenlijst.
Construct methode
Gebruikt theoretisch framework: deductief, vanuit de theorie worden de items gemaakt
kijkt naar eerdere publicaties en literatuur en hierop worden de items gebaseerd.
We beginnen met de specificatie van een nomologisch netwerk: het construct wordt
uitgebreid bestudeerd, een precieze definitie wordt bedacht (met sub-constructen en sub-
dimensies), gerelateerde en niet gerelateerde constructen worden gedefinieerd.
Dit leidt tot een homogeen set van items die op elkaar lijken.
Veel aandacht voor convergente en divergente validiteit:
- Hangen de items van dezelfde schaal ook daadwerkelijk samen? (convergente
validiteit) meten items van een andere schaal ook echt iets anders? (divergente
validiteit)
Facet methode
Methode die vaak wordt gebruikt voor het maken van vragenlijsten die verschillen tussen
respondenten willen meten wat betreft gedrag en uiting van gevoelens.
Begint met conceptuele analyse: deductief (4 stappen)
1) Analyse van het gedrag essentieel voor het construct wat voor soort gedrag hoort
bij het construct?
2) Essentiele aspecten worden gespecifieerd (facetten)
a. Facetten met betrekking tot de inhoud van een item: ‘situatie facet’, ‘gedrag
facet’. Je wilt een bepaald construct meten; wat voor soort gedrag hoort er bij
het construct en in welke situatie uit zich dat gedrag. Je krijgt dan bouwstenen
die je kunt gebruiken om items te vormen.
b. Facetten met betrekking tot de antwoord alternatieven van een item.
3) Voor elk facet worden er een aantal facet elementen gedefinieerd (‘structs’).
Bijvoorbeeld de sfeer op het werk bij een borrel.
4) De facetten worden dan gebruikt om items te maken (‘stukjes zin’ bij elkaar
kateringszin (‘mapping sentence’).
Voorbeeld: angst voor de tandarts
2 ‘situatie facetten’: hebben van angst (plek: thuis, in de wachtkamer, …) en waarover ben je
bang? (behandeling of interactie) respondenten kunnen hierin verschillen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Merel04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.