Samenvatting week 1 tm8
Week 1 ondervoeding 7 MC pdf en word en eigen gedaan en pp
- Prevalentie: kunt prevalentie en ernst in ondervoeding in verschillende settinds in nl en
wereldwijd verklaren
- Pathofysiologie; verschillende vormen van ondervoeding en de pathofysiologische
processen die hierbij horen verklaren
- Risicogroepen; kunt verklaren welke groepen risico lopen op het krijgen van ondervoeding
- Ken de screening tools, invullen en wat de scores betekenen
Definitie ondervoeding
‘’Ondervoeding is een chronische of acute toestand waarbij een disbalans aan energie of een tekort
aan eiwit en andere voedingstoffen leidt tot nadelige effecten op de lichaamssamenstelling,
functionaliteit en klinische resultaten.’’
➔ Lichaamstoestand die wordt veroorzaakt door een tekort inname/opname voeding,
resulteert in veranderde lichaamssamenstelling met gevolg verminderd fysiek/mentaal
functioneren/slechtere klinische uitkomst met ziekte
Risicogroepen ondervoeding
Oncologische patienten, kwetsbare ouderen, chronisch zieken, mensen me psychische en sociale
factoren, veel medicatie, geriatrische patienten, meerdere ziekten, gebitsklachten, kauw en
slikproblemen
Oorzaken ondervoeding
- Somatische factoren: lichamelijke klachten – verminderde smaak, eetlust, reuk,
gebitsklachten, slikproblemen, ontregeling honger en verzadiging, verstoorde opname en
vertering en pijn, leeftijd, ziekenhuisopname, voedingsinname, medicatie, BMI
- Functionele factoren: beweging – verminderde mobiliteit, verminderde mogelijkheid
boodschappen doen, eten bereiden en vermoeid, handknijpkracht, loopsnelheid, beweging,
- Psychische factoren: mentaal – angst, depressie, verdriet, verminderde cognitie, stress,
ziekte inzicht, motivatie
- Sociale factoren: omgeving – geen sociale contacten, eenzaam, geen sociaal netwerk om
boodschappen te laten doen, armoede, werk, opleiding, kinderen, interesse
Prevalentie ondervoeding
prevalentie: aantal zieken in populatie op gegeven moment.
Ouderen in de thuiszorg hebben hoogste prevalentie ondervoeding, dit is erg omdat:
- Ouderen eenzaam zijn
, - Minder herstel hebben bij comorbiditeit
- Grote economische last hebben door hoge kosten
- Sterfte
Cijfers:
- Verpleeg en verzorgingshuizen: 15-20%
- Ziekenhuis: 14-15%
- Thuiswonend: 20% bij 75+
- Ouderen met thuiszorg: 30-40%
1 op de 4/5 patienten in ziekenhuizen, zorginstellingen en thuiszorg is ernstig ondervoed. In
onderontwikkelde landen is de kans groter. Bv kinderen opgezette buik door eiwittekort
Patient gaat gemiddeld twee dagen eerder ziekenhuis uit wanneer deze goed gevoed en sterk
operatie ingaat & minder complicaties.. ‘’fitheidsprogramma’’
Diagnose ondervoeding
Richtlijnen LPZ metingen Nederland:
➔ BMI <18,5 (bij 65+ers BMI <20)
➔ Onbedoeld verlies meer 6kg in 6 maanden
➔ Onbedoeld verlies meer 3 kg 1 maand
GLIM criteria met 2 stappen
1. Screening op risico ondervoeding met behulp instrument.
Kan gedaan worden door een verpleegkundige of verzorgende
Voor de toets: welke screeningsinstrumenten zijn er en welke gebruik ik wanneer?
https://zakboekdietetiek.nl/instrumenten-voor-screening-en-assessment-van-ondervoeding/
- Groen: niet ondervoed
, - Oranje: geef info gevolgen ondervoeding en belang, adviseer volle producten en extra
eetmomenten, folder, overleg evt met arts
- Rood: geef info en advies, verwijs naar dietist.
Bij matige ondervoeding extra gemonitoord. En ernstig naar dietist.
Zie verdere uitleg screening in H2
2. Diagnose met behulp 1 kenmerkend en 1 oorzakelijk criterium met de ernst van de
ondervoeding
Er is sprake van ondervoeding als patient voldoet aan 1 kenmerkende factor en 1 oorzakelijke factor.
Bij ernstige ondervoeding moet de patient voldoen aan 1 kenmerkende factor voor ernstige
ondervoeding.
Ken het verschil tussen oorzakelijk en kenmerkend criterium!
Verschillende vormen/typen ondervoeding & processen
, Acute ziekte met inflammatie: acute ziekte met ontsteking, , IC patienten, trauma patienten,
Chronische ziekte met inflammatie: chronisch met ontsteking, oncologische patienten, crohn, colitis
ulcerosa, reuma,
- Cachexie: multifactorieel syndroom, kenmerkend doorgaand verlies gewicht en 70%
spiermassa met of zonder vet, dit keert nooit volledig terug en leidt tot progressieve
achteruitgang functioneren (ALTIJD INFLAMMATIE) komt voor bij: COPD, hartfalen, kanker,
nierziekte
- Inflammatie: verwonding, infectie, ontsteking, - rood, warm, zwelling, koorts – stofwisseling
gaat omhoog.
Ziekte gerelateerd zonder inflammatie: geen ontsteking, CVA, anorexia nervosa, ALS, Parkinson,
dysfagie, hersenaandoeningen – door ziekte langdurig minder goed eten en daardoor ondervoed.
Zonder ziekte: geen ziekte en ontsteking, depressie, armoede, hongerstaking
Ondervoeding is aan voeding gerelateerde stoornis, net zoals de volgende hierboven. Deze vallen dus NIET onder
ondervoeding.
Eiwitbehoefte
- Ondergewicht: BMI <20 terug te rekenen gewicht naar BMI;20 en dan eiwitbehoefte
- Overgewicht: :BMI >30 terug te rekenen BMI 27.5
➔ Dit allemaal met eiwitbehoefte van 1,5