Psychology of happiness
SOW – PWB2SP90E
Radboud Universiteit
,Inhoudsopgave
PSYCHOLOGY OF HAPPINESS...............................................................1
HOORCOLLEGE 1: SOCIAL ASPECTS OF HAPPINESS................................3
HOORCOLLEGE 2: SEX AND HAPPINESS................................................8
HOORCOLLEGE 3: HAPPINESS AND RELIGION......................................10
HOORCOLLEGE 4: SLEEP AND HAPPINESS...........................................14
HOORCOLLEGE 5: HAPPINESS AND WORK...........................................22
HOORCOLLEGE 6: MINDFULNESS........................................................27
2
,Hoorcollege 1: Social Aspects of Happiness
What is happiness?
Geluk is subjectief en kan vele vormen aannemen, maar er is nauwelijks een begrip dat zo ongrijpbaar
is binnen de meer dan 2000 jaar oude geschiedenis van de filosofie als dat van geluk. Er zijn talloze
definities: Woordenboeken omschrijven het als het gevoel van gelukkig zijn of als een staat van
welzijn. Er bestaan ook synoniemen voor geluk, zoals welzijn, betrokkenheid, tevredenheid,
enzovoort. In de academische literatuur zijn er twee denkrichtingen over wat geluk inhoudt. De eerste
benadering beschouwt geluk als emotioneel welzijn: het is de emotionele kwaliteit van de alledaagse
ervaringen van een individu - de frequentie en intensiteit van gevoelens van vreugde, fascinatie, angst,
verdriet, woede en genegenheid die iemands leven aangenaam of onaangenaam maken (Kahneman &
Deaton, 2010). Geluk kan dus worden gedefinieerd als de emotionele kwaliteit van het leven. Een
andere manier om geluk te definiëren is met de focus op wat mensen denken over hun leven. Dit wordt
levensevaluatie genoemd: de algemene waardering van iemands leven als geheel (Veenhoven, 2017).
Ook verwijst Levensevaluatie naar iemands gedachten over hun eigen leven (Kahneman & Deaton,
2010). Soms wordt echter gezegd: We moeten beide benaderingen bekijken en dat is de meest
prominente definitie van geluk: Subjectief welzijn, wat niveaus van positieve en negatieve emoties
omvat, evenals evaluaties van het leven.
Happiness, Genes & The Brain
Genen kunnen verschillen in geluk verklaren. Er is een tweelingstudie uitgevoerd in Nederland
waarbij hen werd gevraagd naar hun subjectieve geluk. Bijvoorbeeld: Hoe gelukkig ben je? En wat ze
ontdekten, is dat de erfelijkheid van geluk werd geschat op 22% bij mannen en 41% bij vrouwen.
Genetica speelt dus een rol in hoe gelukkig je bent. Ook gebeurt er iets in onze hersenen wanneer we
meer of minder gelukkig zijn. Er zijn twee neurotransmitters bij betrokken: dopamine en serotonine.
Dopamine staat bekend als de geluksneurotransmitter. Een positieve stemming wordt ermee
geassocieerd, maar wordt er niet per se door veroorzaakt. Serotonine wordt geassocieerd met
emotieregulatie. Mensen die lijden aan een depressie, hebben vaak een lager serotoninegehalte. Een
lager serotoninegehalte wordt ook geassocieerd met angst en slapeloosheid.
Geluk in filosofie
Er zijn twee stromingen omtrent geluk. De Hedonic view en de Eudaimonic view. Het hedonisme
gaat ervan uit dat het goede leven gericht is op het verkrijgen van genot. Mensen willen van nature
genot, waarbij genot verwijst naar de bevrediging van de natuurlijke behoeften van de mens en naar
vermijding van pijn en verdriet. Aristippus, een griekse filosoof stond aan de basis van de
hedonistische stroming. Volgens Aristippus bestond geluk uit de totaliteit van hedonistische
momenten waarbij genoegens gemaximaliseerd worden.
In hedonistische benaderingen wordt geluk vaak gelijkgesteld aan plezier, dat wordt gezien als een
rauw, ongedifferentieerd, subjectief gevoel. Deze visie beschouwt geluk als de aanwezigheid van
plezier en de afwezigheid van pijn. (Pleasure vs Pain)
Bradburn (1969) introduceerde het onderscheid tussen positieve en negatieve affecten. Hij suggereerde
dat geluk begrepen kan worden als het evenwicht tussen deze twee aspecten. Positieve affecten
vertegenwoordigen plezierige ervaringen of gevoelens, terwijl negatieve affecten verwijzen naar
onaangename ervaringen of gevoelens.
Daarom kan geluk volgens deze benadering worden gedefinieerd als de aanwezigheid van plezier
(positieve stemming) en de afwezigheid van pijn (negatieve stemming). Het gaat erom een staat te
3
, bereiken waarin men meer positieve emoties ervaart dan negatieve, waardoor er een evenwicht
ontstaat dat meer naar plezier neigt dan naar pijn, ook onderzocht door Kahnemann.
Geluk wordt binnen het hedonisme gemeten aan de hand van een hedonometer. Een hedonometer is
een elektronisch apparaat dat op willekeurige momenten een signaal afgeeft. Wanneer deelnemers
hierdoor worden gevraagd, vullen ze een vragenlijst in over hun huidige gevoelens van plezier of pijn.
Er zijn echter problemen met deze benadering: Mensen ervaren niet alleen genoegens, maar evalueren
ze ook als goed of slecht. Het andere probleem word ook wel de Hedonic treadmill genoemd. Ofwel,
het hedonistische loopbandprobleem, waarbij mensen zich aanpassen aan veranderingen in hun
omgeving en daardoor geen blijvende toename in geluk ervaren. Dit beschrijft dat mensen snel
wennen aan veranderingen in het niveau van plezier, ook wel omschreven als comfortverslaving. Je
zult altijd meer moeten zoeken om gelukkig te zijn en constant in beweging moeten blijven om
hetzelfde niveau van geluk te ervaren.
Happiness and Affect
This is one of the more detailed affect classifications. On
the outside there are the different ways that people would
be feeling and there are different components to this.
There are two dimensions, horizontal is pleasant (+) vs
unpleasant and vertical is high activation (+) vs low
activation (-)
Dit is een van de meer gedetailleerde affectclassificaties.
Aan de buitenkant zijn er verschillende manieren waarop
mensen zich zouden kunnen voelen, en er zijn
verschillende componenten hiervan. Er zijn twee
dimensies: horizontaal is pleasure (+) versus unpleasure,
en verticaal is hoge activatie (+) versus lage activatie (-).
In de Verenigde Staten hebben wetenschappers een
onderzoek uitgevoerd waarbij ze hebben onderzocht of ze het algemene geluksniveau van de
samenleving konden beoordelen aan de hand van tweets op sociale media. Dit onderzoek betrof het
analyseren van grote hoeveelheden Twitter-berichten om trends en patronen in de stemmingen van
mensen te identificeren. Door deze benadering konden onderzoekers proberen om een real-time
inzicht te krijgen in de
collectieve
gemoedstoestand van de
samenleving. De
resultaten van de data
hebben ze weergegeven
in een hedonometer.
Voorbeelden van
woorden die werden
geassocieerd met blij en
boos zijn: Happy,
family, win etc.
Eudaimonia binnen de
filosofie
In de filosofie wordt betoogd dat geluk niet het voornaamste criterium is voor welzijn. Volgens
Aristoteles wordt hedonisch geluk beschouwd als een vulgair ideaal, dat mensen tot slaafse volgers
4
