,Les 1: Algemene introductie tot menselijke
microbiologie en bacteriologie
1. Microscopische wereld
Afmetingen tussen pathogene micro-organismen variëren sterk in grootte:
- Uiterst kleine virussen tot grotere bacteriën
- Menselijke cellen zijn groter en complexer dan de meeste micro-organismen
o Grootte hangt af van het type
Rode bloedcellen -> relatief klein, 6-8 micrometer
Zenuwcellen, spiercellen, … kunnen veel groter zijn
Virussen:
- Kleinste van alle pathogenen
- 20-300 nanometer. Niet zichtbaar met gewone lichtmicroscoop, er is een
elektronenmicroscoop nodig
- Ontbreken kenmerken die een cel definiëren
o Cellen hebben autonome metabole processen: energieproductie, groei en
voortplanting.
Virussen hebben geen eigen metabolisme en kunnen deze processen niet
onafhankelijk uitvoeren, ze zijn afh van gastheercellen voor replicatie en
energieproductie
Bacteriën:
- Groter dan virus
- 0.5-5 micrometer
- E. Coli
o Staafvormig
o 1-2 micrometer
Schimmels:
- Omvat gisten en schimmels
o Gisten
Meestal eencellig, 3-40 micrometer
o Schimmels
Bestaan uit meercellige structuren (hyfen), enkele micrometers tot enkele
millimeters
Parasieten:
- Eencellig of meercellig
- Grootte is afh van soort en type
,Eukaryotische vs Prokaryotische cellen:
- Eukaryotische cellen
o Ware kern met kernomhulsel
o Organellen
o Vb: menselijke en plantelijke cellen,
maar ook schimmels en protozoa
o Ondergaan mitose en meiose
- Prokaryotische cellen
o Bacteriën
o Eencellig en kleiner
o Ontbreken duidelijke kern, genetisch materiaal in een enkel cirkelvormig stuk DNA in
het cytoplasma
o Delen door binaire splitsing -> twee identieke dochtercellen
2. Microbiële gemeenschappen
Menselijke micriobiota of microbioom:
- Bestaan uit bacteriën, virussen, schimmels en archaea die op verschillende plaatsen van het
lichaam voorkomen
- Samenstelling variëert tussen individuen obv leeftijd, genetica, dieet, …
- Samenstelling is ook afh van de verschillende lichaamslocaties
De huid:
- Staphylococcus, Streptococcus en Propionibacterium
- Schimmels zoals Malassezia of Candida
- Huidmicrobiota belangrijk voor de gezondheid van de huid en bescherming tegen potentiële
ziekteverwekkers
- Propionibacterium acnes
o Op oppervlak van huid en binnenin haarzakjes
o Voeden zich met talg. Wanneer productie van talg toeneemt tgv hormonale
veranderingen kunnen deze bacteriën zich snel vermenigvuldigen -> overgroei ->
ontstekingsreactie -> acne-laesies (puistjes, mee-eters, …)
De mond:
- Streptococcus, Actinomyces en Prevotella-soorten
- Schimmels zoals Candida
- Mondmicrobiota belangrijk voor mondgezondheid, voorkomen van pathogene overgroei en
afbraak voedsel
- Bijtwonden-gerelateerde infecties
o Bacteriën uit mondholte geïntroduceerd in diepe weefsels van de bijtwond
o Vaak Streptococcus, Eikenella corrodens, Pasteurella multocida en capnocytophaga
canimorsus
- Vaak anaerobe bacteriën in mondholte
o Bacteroides, prevotella en fesuobacterium
, De darm:
- Meest complexe microbiota
- Bacteroides, firmicutes en actinobacteria
- Belangrijk voor spijsvertering, opname voedingsstoffen, regulering immuunsysteem en
metabole processen
- Verband met metabole aandoeningen
o Bijv. diabetes type 2
Onbalans in samenstellig van darmmicrobioom -> dysbiose
Kan ontstekingsreactie veroorzaken -> verhoogde darmpermeabiliteit
o Bacteriële endotoxinen, namelijk lipopolysacchariden (LPS),
kunnen zo in bloedbaan gaan -> systemische ontsteking
Chronische ontsteking is risicofactor voor insulinresistentie
- Rol bij fermentatie van voedingsvezels en productie van korteketenvetzuren (SCFA)
o Verbeteren insulinegevoeligheid
o Verminderen ontstekingen
o Verstoord microbioom -> minder SCFA -> metabole disfunctie
De vagina:
- Aparte microbiële gemeenschap, beïnvloed door hormonale veranderingen en pH-niveaus
- Lactobacillus-soorten
o Dominant in gezonde vaginale microbiota
o Produceren melkzuur en zorgen voor zure pH -> bescherming tegen pathogene groei
- Bacteriële vaginose = verstoring van evenwicht van vaginale microbioom
o Populatie Lactobacillus-soorten neemt af -> pH stijgt -> verstoort zure omgeving die
normaal schadelijke bacteriën onder controle houdt
o Toename pathogene bacteriën
Gardnerella vaginalis, Prevotella, Atopobium en Mobiluncus-soorten
Zorgen voor symptomen van vaginose
Vaginale afscheiding
Onaangename geur en irritatie
Pathogeniciteit van bacteriën:
- Obligate pathogenen
o Veroorzaken ziekten bij een gastheer onder normale omstandigheden
o Goed uitgerust om infecties en ziekten te veroorzaken bij gezonde individuen
o Vb: Vibrio cholerae -> cholera (ernstige diarreeziekte)
- Opportunistische pathogenen
o Bij immunocompetente gastheren
Veroorzaken hierbij meestal geen ziekte
Kunnen pathogeen worden en infecties veroorzaken wanneer
afweermechanismen verzwakt zijn
Vb: Enterococcus faecalis
Onschadelijk bij gezonde personen
Kan infecties veroorzaken zoals urineweginfectie of endocarditits bij
individuen met verzwakt immuunsysteem of hartafwijkingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Stethoscope3000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,76. Je zit daarna nergens aan vast.