E-college 1 deel 1
Marc Lalonde (Canadees politicus) stelde deze vraag: hoe kunnen we een goede gezondheid
behouden? Zijn antwoord was: door beter in te spelen op factoren die de gezondheid beschermen,
en beter om te gaan met de risicofactoren.
In het ICF-model zitten bij de gezondheidstoestand, extremen factoren en persoonlijke factoren een
aantal risicofactoren en beschermende
factoren.
In het ICF-model staat het functioneren
van de mens centraal.
Etiologie: samenhangende factoren, zijn
erg belangrijk bij het zoeken naar de
oorzaak van de aandoening
Gezondheidsdeterminanten kan je in het
ICF-model vinden bij de extreme factoren
en de persoonlijke factoren
Gezondheidsvaardigheden: vaardigheden van mensen om informatie te verkrijgen, te begrijpen en
te gebruiken in hun eigen situatie
Gezondheidsdeterminanten: factoren die duidelijk voorspellend zijn voor de mate van gezondheid.
Kunnen met onderzoek geïdentificeerd worden
Endogene determinanten: liggen besloten in het lichaam: erfelijkheid, kwetsbaarheid voor een
bepaalde aandoening
Exogene determinanten: liggen buiten het lichaam: gedrag, leefstijl, sociale en fysieke omgeving
Persoonsgebonden gezondheidsdeterminanten zijn aangeboren of worden geworven in het leven.
Vroegtijdig onderkennen van gezondheidsdeterminanten biedt de mogelijkheid om:
- Gezondheidsproblemen te voorkomen
- Effectief gezondheidsgedrag te bevorderen
- Benodigde condities realiseren
Lalonde heeft de Health Field Concept model gemaakt (1974): gezondheid wordt beïnvloed vanuit
deze 4 zaken. Deze 4 beïnvloeden
elkaar ook weer.
1
,Leininger heeft het Sunrise model gemaakt. Hierin staat de mens centraal. Ze kwam tot de conclusie
dat er veel dingen van invloed zijn op de
gezondheid. Heeft 7 determinanten:
technologie, filosofie, sociale factoren, cultuur,
politiek, economie en educatie.
Kinship: families
Stronks heeft en conceptueel raamwerk gemaakt over de relatie tussen etniciteit, cultuur en
gezondheid. In het model van Stronks staat de etniciteit centraal.
2
,Etnische identiteit: het gevoel tot welke groep mensen je behoort
Etniciteit: afkomst
Risicofactoren: gezondheidsdeterminanten met een negatieve invloed op de gezondheid; er is een
verhoogde kans op het ontstaan van gezondheidsproblemen.
Er is meer risico bij specifieke determinanten bij een hoge welvaart, bij mensen met een lage sociaal
economische status. In het stedelijk gebied en krimp gebied meer risicofactoren. Risicofactoren
verschillen per cultureel etnische achtergrond. Mensen met lage gezondheidsvaardigheden hebben
meer risicofactoren
Risicofactoren:
- Leefstijl (bravo-d)
• Bewegen
• Roken
• Alcohol
• Voeding
• Ontspanning
• Drugs
Het versterken van gezondheidsvaardigheden werkt preventief
Bevolkingsonderzoeken is een vorm van secundaire preventie
Theoretisch kader voor de verpleegkundige beroepsuitoefening
2.3.5 E-health
E-health: digitale ondersteuning en verbetering van gezondheid en gezondheidszorg
Het geeft mensen makkelijker toegang tot de zorg en meer inzicht in hun gezondheid.
2.3.6 gezondheidsvaardigheden
Naarmate mensen beschikken over meer gezondheidsvaardigheden lukt het ze beter om met hun
ziekte en behandeling om te gaan.
Dat mensen met lage gezondheidsvaardigheden vaak beperkt zijn in het zelfmanagement komt oa
door een laag gevoel van zelfeffectiviteit
Zelfeffectiviteit: het vertrouwen in het eigen kunnen
Gezondheidsvaardigheden zijn te onderscheiden in:
- Basale functionele vaardigheden (geletterdheid, rekenen)
• Laaggeletterden behoren tot de mensen die lage gezondheidsvaardigheden hebben.
- Kritische vaardigheden
• Of je een actieve rol in je eigen zorg kunt nemen hangt niet alleen af van de vraag of
je kunt lezen, maar ok of je de informatie werkelijk begrijpt en kunt toepassen in je
eigen situatie.
• De basale competenties hangen samen met opleiding. Mensen met een lagere
opleiding hebben meer moeite hiermee
- Interactieve of communicatieve vaardigheden
Zowel bij geletterdheid als bij informatieverwerking gaat het om cognitieve vaardigheden. Deze
hebben betrekking tot iemands verstandelijke vermogens.
3
, Zorgbasics diversiteit p98-100
Mesoniveau: heeft betrekking op een bepaalde groep mensen
- Uitgangspunten:
• Voor iedere ingezetene is het recht op toepassende zorg van toepassing, vandaar
dat de professional de feiten over de bevolking kent en zorgt voor begrijpelijke taal
en communicatie
Microniveau: heeft betrekking op het individu
- Uitgangspunten:
• De zorg voor begrijpelijke taal en communicatie
• De aandacht voor competentieontwikkeling bij de professional. Het gaat veelal om
voortdurende, dus structureel ingebouwde reflectie in het kader van
competentieontwikkeling
Gezondheidsbevordering en leefstijl
H1.1 t/m 1.5
Ziekte is te omschrijven als een schadelijke somatische (lichamelijke) of psychische afwijking of
aandoening van een organisme waardoor dit organisme minder goed functioneert.
Chronische ziekte: een ziekte waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel. Leiden
in veel gevallen tot een langdurige vermindering van kwaliteit van leven.
Somatische en psychische ziekten kunnen ook samengaan en elkaar versterken
Gezondheid is voor iedereen anders.
Pathogenese: inzicht in het ontstaan, de ontwikkeling en het verloop van een aandoening
Hoe duidelijker de pathogenese, hoe beter de preventie van een ziekte of aandoening kan worden
ontwikkeld.
Salutogenese: het gaat om de benadering van de mens, die zich richt op factoren die gezondheid en
welbevinden stimuleren in plaats van de factoren die ziekte veroorzaken en die in het middelpunt
van de pathogenese staan
Lalonde beschrijft 4 deelgebieden die van invloed zijn op gezondheid:
- Biologische factoren
- Leefstijlfactoren
- Omgevingsfactoren
- Factoren die te maken hebben met de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg
Er zijn 2 routes om gezondheid te bevorderen:
- Risicofactoren voor ziekte of ongezondheid aanpakken (pathogenese)
- Een gezonde omgeving en gezond gedrag stimuleren (salutogenese)
Gezondheid volgens WHO: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welzijn, en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken
Gezondheid volgens Huber: the ability to adapt and to Self-manage, in the face of Social, physical
and emotional challenges. Ze beschrijft het als een statische situatie maar stelt functioneren,
veerkracht en zelfregie centraal
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dximy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,85. Je zit daarna nergens aan vast.