,Outreachend Werken Basisboek voor werkers in de eerste lijn.
Hoofdstuk 1.
Bij ambulante hulpverlening gaat het in de regel om hulpverlening aan cliënten
die gemotiveerd zijn om hulp te ontvangen, en gaat de hulpverlener op afspraak
naar de cliënten toe.
Outreachend werken gaat een stapje verder: De hulp wordt desnoods
ongevraagd aangeboden in de thuisomgeving, op straat of op andere plaatsen
waar potentiële cliënten zich kunnen bevinden. De termen ‘achter de voordeur’
en ‘bemoeizorg’ komen in grote lijnen op hetzelfde neer: De kern van deze
benaderingen is dat sociale professionals een proactieve attitude hebben, dat zij
erop afgaan. In alle gevallen is er géén sprake van een hulpvraag vanuit de cliënt
zelf.
Enkele nuanceverschillen:
Achter de voordeur Outreachend werken Bemoeizorg
-Huisbezoeken - Thuis maar ook bij - Term wordt vaak
mensen gebruikt
-Vooral gebruikt bij die zich op andere plaatsen bij zorgmijders.
woningcorporaties en bevinden zoals op straat. - Vaker gedwongen hulp.
jeugdhulpverlening. - Vrijblijvend - Wordt bij mensen
gebruikt
-Uiteenlopende vormen die vaak ook nog
van
hulp- en dienstverlening gespecialiseerde hulp
bij nodig
mensen thuis. hebben zoals GGZ.
Onvrijwillige hulp- en
dienstverlening (drang en dwang)
Vrijwillige hulp en dienstverlening en voorwaardelijke
hulp- en
dienstverlening.
Outreachend werken
Bij de vrijwillige variant (links) hebben cliënten zelf contact gezocht met de hulp-
of dienstverlener.
Bij de onvrijwillige variant (rechts) is de hulp door anderen aan de cliënt opgelegd
via drang- of dwangmaatregelen. Daarnaast bevindt zich aan de rechter kant ook
een mildere variant, voorwaardelijke hulpverlening. Daarbij zijn er in de regel
(wettelijke) sancties die kunnen worden uitgevoerd als de cliënt niet vrijwillig
meewerkt. Bij voorwaardelijke hulpverlening hebben sociale professionals dus
een stok achter de deur om de cliënt tot medewerking te bewegen.
Twee soorten onvrijwillige cliënten:
1. Wettelijk onvrijwillige cliënt. Daarbij heeft de cliënt het
hulpverleningscontact opgelegd gekregen op grond van een wettelijke
uitspraak of een op de wet gebaseerde beslissing.
2. Sociaal onvrijwillige cliënt. De cliënt zoekt dan niet uit zichzelf begeleiding,
maar onder druk van anderen in zijn omgeving.
Vrijwillige cliënten:
De mate van vrijwilligheid van de cliënt staat los van de vraag hoe het
hulpverleningscontact tot stand komt. Zo kan een cliënt die bij de reclassering of
,de verslavingszorg komt omdat hij van de rechter moet, wel degelijk een
probleem erkennen, bereid zijn om daar over te praten en gemotiveerd zijn om
zaken in het vervolg op een andere manier aan te pakken.
, Outreachend werken biedt meerdere mogelijkheden:
1. Ten eerste biedt het kansen voor kwetsbare burgers.
2. Het biedt kansen voor innovatie van de beroepsuitoefening en voor het
verhogen van beroepstrots en werkplezier.
3. Ten derde grijpen organisaties die outreachend werken , dit aan om zich te
profileren om hun maatschappelijk nut te bewijzen: tegenover de overheid,
burgers en financiers.
Risico’s van outreachend werken:
1. Door het toename van outreachend werkers die vanuit disciplines
ongevraagd erop afgaan neemt de noodzaak tot goede onderlinge
afstemming van deze acties toe.
2. Ook is er reëel gevaar dat deze proactieve manier van contactlegging zich
ontwikkelt in een richting waarbij de handhavingoptiek (de wens om burgers te
controleren of overlast te bestrijden) de overhand krijgt, en de zorgoptiek naar
de achtergrond verdwijnt.
Hoofdstuk 2.
Door de eeuwen heen zijn er altijd ‘uitvallers’ geweest.
Uitvallers zijn mensen die als gevolg van oorlog, hongersnood, schulden, ziekte,
verwaarlozing, verslaving, criminaliteit, aanpassingsmoeilijkheden,
familietwisten, handicaps en of pure pech buiten de structuren van de
samenleving vallen.
Het opmerkelijke van de historie van het outreachend werken is dat het zich
meestal heeft ontwikkeld in de marge van gevestigde armenzorg, of die nu
uitging van de lokale overheid, van kerken, of van verenigingen van sociaal
voelende burgers. Deze min of meer officiële instanties van de armenzorg
namen in verschillende tijdsperioden sterk wisselende posities in. Het is een
misverstand om te denken dat outreachend werken altijd op applaus kon
rekenen. Ongevraagd naar cliënten toegaan werd in vroegere eeuwen en tot
nog kortgeleden verguisd, want dat zou ‘dweilen met de kraan open’ of zelfs
paternalistisch zijn (je neemt beslissingen voor anderen). Sinds de late jaren
negentig is outreachend werken weer terug van weggeweest.
Fundamenten van de armenzorg.
Gedurende de middeleeuwen en tot ver in de 17 e eeuw was er sprake van
armoede in Europa. In de middeleeuwen werden al de fundamenten gelegd van
armenzorg en van wat wij later het sociaal werk zijn gaan noemen. Er waren
twee soorten fundamenten:
Ideële fundamenten. Deze bestonden uit eeuwenlang volgehouden
sociaalchristelijke motivatie om naastenliefde te betonen en goede werken
te verrichten. Caritas (dienende liefde) was een kernwaarde in deze
traditie. Opvallend in die traditie is de identificatie met de mensen die hulp
nodig hebben en ook met mensen die het meest zijn buitengesloten. Het
christelijke geloof werd in de 4e eeuw een officiële verplichte
staatsgodsdienst De kerk versmolt met de macht van vorsten en
heersende elites. Toch stonden er altijd mensen op die kritiek hadden op
de rijkdom van de kerk en de verwaarlozing van de armenzorg. Zij
probeerden hier dan ook tegen in te gaan:
- Fransiscus van Assisi (1182-1226). Hij keerde zich af van de
plaatselijke kerk en koos voor een leven in armoede. Met zijn radicale
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Scriptiebibliotheek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,06. Je zit daarna nergens aan vast.